InfoHub Logo

— Von, von, von. V-v-v-v. Jandos men senen ozyp kettim. Óıtkeni, meniń mashınam VMV ǵoı, — dep Birjan ketik tisterin kórsete kúldi.

— VMV emes, BMV! — dedi Jandos onyń sózine túzetý engizip.

— Sen utyldyń!

— Utylǵan joqpyn! — dep Jandos des berer emes.

— Myqty bolsań jarysaıyq, qane! — dedi Birjan rólge uqsas dóńgelektene kelip ıilgen temirdi arly-berli aınaldyryp. Dosynyń da qalysar túri joq. Jandostyń aıaq-kıimi jyrtyq, eski, ári tabany tesilip qalǵany kórinip-aq tur. Mezgil — shilińgir shilde. Dala degenińiz qapyryq. Aýmaǵy shaǵyndaý aýlada burq-burq etken qara topyraqtyń shańyn kókke kóterip on qaraly bala dop teýip júr. Al, ana buryshta qaz-qatar tizilgen orystyń tórt birdeı kempiri áńgimeniń qyzyǵyna kirip otyr. Kókke kóz súzgen kórshi shal terezeden moınyn ozdyryp, jan-jaǵyna qaraýda. Bir zatyn joǵaltqanǵa uqsaıdy. Búkirbel kempiri áldeneni aıtyp jatyr. Alaıda, sózi estiler emes. Jandostyń Sergeı esimdi kórshisi qarajon Jıppen, jyrtyq-jamaý jolmen yrǵalyp úıine jetti.

— Birjan! — dedi bala oıly qalpynan tanbaı.

— Aý!

— Ana mashınany kórdiń ǵoı?

— Kórdim. Ne bopty?

— Men óskende sondaı alamyn.

— Bóse bermeshi, qıal.

— Óziń qıalsyń! — degen Jandos bul sózdi jaqtyrmaı qaldy.

— Júr, odan da parkqa baryp kepter ataıyq.

— Atpaımyn.

— Nege?

— Olardy óltirgenshe jem bereıik ta.

Birjan oılanyp qaldy da, az-kem bógelisten soń:

— Durys aıtasyń, kettik! — dep ekeýi úıleriniń janyndaǵy saıabaqqa bet aldy. Sóıtip, olar qaltasyndaǵy nannyń qoqymy, shemishkeniń dáni men jemdi qustarǵa shashty. «Pyr» etip usha jónelgen qustar aspanda qalyqtap baryp, qaıta qondy. Qus ataýlysy adamǵa birden úırense ketpeıtini belgili. Alǵashynda asa senińkiremeıdi, janyńa jaqyndamaıdy. Olar shashylǵan jemge talasyp-tarmasady, bir-birin qýady. Qus demeseńiz keıbir qylyqtary adamdikinen aýmaıdy, týra. Eki bala ómirlerine rıza. Qustar olarǵa raqmetin aıtqandaı bastaryn ızeýde. Birjanǵa solardyń ishindegi bir kepter qatty unap qaldy. Ol sony birazǵa deıin baqylady, zerttedi. Moınyndaǵy qara jolaǵy, arqasyndaǵy sup-sur belgisi, synǵan soń qısaıa bitken oń qanaty, bári-bári — ony ózgelerden erekshelendirip turdy.

— Búginnen bastap seniń atyń — «Jalǵyz» bolady! — dedi Birjan sybyrlaı sóılep.

— Erteń taǵy da keleıik. Jemdi kóbirek alyp kelý kerek shyǵar, qalaı oılaısyń?

— Iá! — dedi Birjan álgi kepterden kózin almaı...

Kesh batty. Ekeýi kelesi kúni taǵy da keletin bop ýaǵdalasty. Jandos — shıkil sary, dúrdek erin, sopaqbet, al Birjan — kómirden sál ǵana aqshyldaý, qyrmuryndy, qalqan qulaqty, támpish tanaýly bala. Ekeýi qazaqsha aıtqanda «túıdeı qurdas». Onda. Búgin — jeksenbi. Iaǵnı, aptanyń aıaǵy. Barlyǵy derlik úıinde demalyp jatyr. Araılap atqan tań, jan-janýarlarǵa uqsaǵan bulttar, tóbeden tóngen terekter qos dosqa sumdyq ádemi bop kórindi. Olar úılerinen: qatqan nan, tary, qýyrylǵan bıdaı, qurttardyń úgitindisin alyp shyqty. Jandos pen Birjan bir nárseden qur qalatyndaı saıabaqqa qaraı júgirdi. Kelse, jumysshy sol jerdi sypyrtqysyn birde ońǵa, birde solǵa siltep sypyryp júr. Skver ishi bos bótelke, shashylǵan qaǵaz, shaǵylǵan shemishkege toly. «E-e-e, adamdar!» — dedi Birjan kúrsine sóılep. Ekeýi barlyq qoqysty jınastyra bastady. Bir kezde, bala sý sińgen, eki-úsh jeri jyrtylǵan gazetti jerden kótergeni sol edi, ózine erekshe unaǵan jansyz kepterdi kórdi. Áýelgide, shoshyp ketti. Al, Jandos bolsa saspastan qusty alaqanyna salyp:

— Kómemiz be?! — dedi suraýly júzben.

— Bilmeımin...

— Onda kepterdi jáshikke salyp, ana jerge aparyp qoıaıyq, — dedi Jandos senimdi sóılep. Eki dos beıkúná kepterdi aıtqan jerine alyp bardy. Bir túrli qıǵysy kelmegendeı óli qusqa uzaq qaraǵan Birjan onyń janyna bir shyny sý, bir úzim qara nan qoıyp, ústine aq mata japty da bylaı dedi:

— Qarny ashsa, túnde turyp jeıdi. Eń bastysy muzdamasa boldy.

Jandos jylaı bastady.

— Endi, men bul kepterdi eshqashan kórmeımin be? — dedi Birjan jasyn súrtip.

— Bilmeımin...  — dedi dosy daýsy aıryqsha qatty shyǵyp.

Birjannyń aýzynan:

— Keshirshi meni, kepter! — degen sózdiń shyǵýy muń eken ózin toqtata almady. Jylady kelip. Sodan beri bala bir top kepterdi kórse «Jalǵyzyn» saǵynatyn boldy. Ol eshkimge uqsamaıtyn. Eshkimge. Dara. Eger de, Alla «Jalǵyzdy» kepter etip emes, adam qylyp jaratsa, ol jaqsy adam bolar edi, shirkin. Qosh bol, «Jalǵyzym»!.. Qosh bol!..

---