InfoHub Logo

"Ózekti jańalyq-óz ýaqytynda" demekshi, búgingi jaǵa ustatarlyq jańalyqtan soń mán bermeı ótý múmkin emes boldy. Jasyratyny joq, osy oqıǵa ózimniń de basymnan ótken. Shakır Haxazov myrzanyń "endi beınekamerany mekteptiń ishi-syrtyna ǵana emes, árbir kabınetke ornalystyrý kerek" degenin tolyqtaı quptaımyn. Sebebi, osy jaǵdaıda ǵana máseleniń aq-qarasyn anyqtap, kimdiki durys, kimdiki burys ekendigine kóz jetkizemiz. Sonymen, qatar muǵalim men oqýshynyń arasyndaǵy kıkiljińdi sheshýge múmkindik alamyz. Olaı bolsa, áńgimemizdi bolǵan problemaǵa saı órbiteıik. 

Bul oqıǵa dál búgin oryn alyp otyr. Almaty oblysy, İle aýdanyndaǵy, #17 mektepte úsh jyldan beri qazaq tili pániniń muǵaliminen qorlyq kórip, tózimderi taýsylǵan olar, barlyq shyndyqty jaıyp salý úshin, ustazdarynyń oqýshylardyń birin julqylap jatqan tusta,  vıdeoǵa túsirip alyp , shaǵymdanǵan. Ata-analaryna jetken bul shýdyń arty úlken daýǵa ulasyp, teledıdar betine shyǵyp, áleýmettik jelide biri ustazdy qarǵap, biri qoldap óz pikirlerin jarysa jazdy. Máseleniń anyq-qanyǵyn zerttesek, balalardyń bulaı shaǵymdanýyna sebep bolǵan, olardyń ustazdarynyń balaǵattaýy eken. Tipti, boqaýyz sóz de emes, otbasy múshesi tolyq emesterdi "jetim" , "sorly" dep, oqymaıtyndardy "topas" dep kemsitken. Bunymen qosa, sabaq ýaqytynda kóbine óziniń ómiri jaıly aıtyp, sabaqty ótkizedi eken. Al, baǵalaryn dıktanttaryn tekserip bergen jaǵdaıda ǵana, qoıady eken. Osydan 1-2 jyl buryn aryzdanǵan oqýshylardy ata-analary men mektep basshysy "bala ǵoı", "muǵalimdiki durys" dep,  aıtqan nazdaryna qulaq ta aspaǵan. Bul máselege beıjaı qaraýǵa bolmas. Osydan 1 jyl buryn ǵalamtor jelisinde stýdentter ustazdaryna beıádep sóz aıtyp, vıdeo júktegenderi úshin jaýapqa tartylyp, abaqtyǵa qamalǵan edi. Bala bolsa da ol adam! Qanshama jyldan beri, oqýshylar vıdeo da saldy, shaǵymdandy, alaıda, "kórgensiz" ustazdardy mektepten shyǵarǵannan basqa shara qoldanylmaı, jyly jaýyp qoıa salatyn. Endigi másele- sottyń quzyrynda. 

Ózim de oqýshy bolǵandyqtan, olardyń janyn menen artyq eshkim túsinbes. Sózimdi qorytyndylaı kele, oqýshylarǵa "oqymasańdar, ózderińnen kórińder", "kezinde bizdi uryp-soǵyp tárbıelegen,eshteńe joq,ólgen joqpyz" syndy oılaryn bildirýshilerge aıtarym, bala quqyǵyna qol suǵýdyń qajeti joq, ózderińizdiń balalaryńyzben osyndaı jaǵdaı oryn alsa, túsinetin edińizder. Odan da, bala tárbıesine arnalǵan kitaptardy oqyńyzdar, kómegi tıer. Al, ata-analarǵa aıtarym, "bala" dep aýzyn jaba bergenshe, onyń jeke pikirimen sanasyńyz. Muǵalimnen de, ata-anadan da zorlyq kórip ósken bala eshqashan óz qatesin túsinbeıtin bolady. Kerisinshe, aınalasyn jazǵyra bastaıdy. Keleshekte balańyzdyń túk sheshim qabyldaı almaıtyn, jasqanshaq, ózine senimsiz, sózge shorqaq, ózi qorqaq, yzaqor, kekshil bolyp óskenin qalamasańyz, oǵan qamqor ári qorǵaý bolyńyz. Tek sol kezde ǵana balańyzdyń da maxabatyna bólenetin bolasyz.

---