InfoHub Logo

Baýyrym, sen bilip al: bizdiń aýylda jastar asa saqtyqpen, qýlyqpen tárbıelenedi.

Aıtalyq: bir bozbala bulǵaqtap, yrjaqtap buzyla bastady delik, — dereý qulaǵyn tundyryp turyp ursý kerek. Onyńa bolmasa, — silikpesin shyǵaryp sabap al. Onda da bolmasa, — ol esekti súırep soldatqa ber. Áskerden de ońbaı kelse, ol áýmeserdi úılendir. Onda da aqyly kirmese, — quıryqqa qaıqaıta bir teýip, aýyldan qýyp tasta. Basqa amal joq. Mıǵulany ósken uıasynan sóıtip sandaltyp aıdap jiberseń, ol basqa aýylǵa múlde basqa kisi bop barady. Jaryq dúnıege qaıta kelgendeı ózgerip sala beredi!

Ata-babalarymyz aıtqan ǵoı: «Qolda ósken býranyń taılaq aty qalmaıdy» dep. Jany bar sóz. Óz ortalarynan shyqqan áýlıeni alaqanyna salyp aıalap, danyshpanym-aı dep dáriptep júrgenderdi kórgeniń bar ma? Joq, kórgen joqsyń, bul jaryq dúnıede kóre de almaısyń. Nuh paıǵambardy estigen shyǵarsyń? Jerlesteri ony áýlıe demegen. «Seniń Nuh ekeniń ras, biraq sen tipti de paıǵambar emessiń» deıtin bolǵan. Al Nuh degeniń, baýyrym, uly áýlıe bolatyn.

Qaıtalap aıtaıyn: mıǵulańa sóz ótpese, aqyl qonbasa, — qolyńa taıaq al. Taıaqpen namaz úırete almasań, — soldatqa jiber. Jýan judyryq efreıtor ol kókjalyńdy kók tóbetke aınaldyryp beredi. Al eger efreıtordyń da emi qonbasa, — onda ol aqymaqqa áıel alyp ber. Asaý atty ashtyq jýasytady, aycap jigitti áıel jýasytady. Tipti oǵan da bolmasa, — onda anaý bir jerine myqtap bir tep te, tentiretip qýyp jiber.

Baıaǵyda bizdiń aýylda Murat degen qanypezer bireý boldy, jurt ony «Dońyz» deıtin. Onymen salystyrǵanda seniń tentegiń, baýyrym, kádimgi perishte ǵoı. Sol Murat jasy onǵa jeter-jetpeste-aq apaıy Fatıma men kempir sheshesiniń basyna áńgir-taıaq oınatty. Kún kórsetpedi. Úı-ishi oǵan:

— Murat, aınalaıyn, qoıshy, tentek bolmashy! — dep jalynyp, aqyl aıtyp baıqady.

Uǵady degeniń! Tyńdamaıdy da. Itterdi ustap alyp quıryǵyn kesedi, baý-baqshanyń astan-kestenin shyǵarady, shatyrdy shaǵady, murjaǵa sý quıady. Qysqasy: jyn-shaıtannyń da qolynan kelmeıtin shataqtardy jasaıdy.

Birde juma kúni biz meshitke bardyq. Aýyl adamdary túgel jınaldyq. Al ımam joq. Sarylyp uzaq tostyq. Álde zamanda keldi. Imamǵa kózi túskenderdiń kúlkiden ishekteri túıildi. Qudaı ókiliniń bet-aýyzy álem-jálem boıaý. Onysyn sezip turǵan ımam joq:

— Assalaýmaǵaleıkým! — deıdi.

Jurttyń sálemdesýge murshasy kelmeıdi, qarqyldap kúlip jatyr.

Olary nesi deısiz be? Imam bastaýdyń basynda uıyqtap qalǵan da, Murat Dońyz onyń bet-aýzyna aıǵyzdap boıaý jaǵyp qoıǵan. Ol úshin biz ony ustap alyp ıtshe tepkiledik te:

— Áı, Dońyz, qudaıdyń ókilinde ne óshiń bar edi? — dep suradyq.

— Muny ádeıi istedim, — deıdi ol, — onyń dáret almaıtynyn sizder bilsin dedim. Eger ol naǵyz taqýa musylman bolsa, meshitke keler aldynda dáret alar edi, betiniń boıaý ekenin sezer edi.

Biz ımamnyń dúmshe dindar ekenin, Quran sharttaryn shala oryndap júrgenin túsindik. Biraq Murat Dońyzǵa da keshirim jasamadyq, jonynan tirideı taspa tildik.

Bátshaǵar qyńq etseshi!

Eı baýyrym-aı, Murat Dońyzdyń istemegeni bar ma? Ne istegenin aıtyp berý múmkin emes. Ol jádigóı jasy on tórtke tolǵan kúni Fadık degen jesir kempirdi taýǵa urlap alyp ketip, úsh kún boıy kóńil kótersin. Ol arsyzdy búkil aýyl bop sabylyp izdedik. Jaltyrtaý shatqalyndaǵy aıý úńgirinen taptyq. Qarasaq: Murat úńgir tórinde taltaıyp, qol soǵyp otyr, aldynda bir bótelke araq. Al Fadık tyrjalańash bılep júr.

Qaǵynǵan qyztalaq sóıtip aýylymyzdyń abyroıyn tókti. Biz Dońyz Muratty ustap aldyq ta, tyrdaı ǵyp taıaqtadyq. Betine túkirdik!

— Men jaqsylyq isteýdi oıladym, — dep Murat ta bolmady. — Baıǵus Fadıkpen tiri jan sálemdespeı júrdi emes pe. Al men muny aıap, azdap sylap-sıpadym...

Fadık bizdiń aıaǵymyzǵa jyǵylyp sarnaı jóneldi:

— Jazyqsyz jigitti aıaı kórińder, — dedi ol, — men bunyń zorlyǵyn keshirdim. Bul ózi meniń shóberemmen shamalas. Biraq men buǵan ókpeli emespin. Mundaı nar jigittiń jolyna kempirlerdi myńdap qurbandyqqa shalsa da bolady. Qoıa berińdershi, aıańdarshy!

Sol áredikte álgi ıttiń balasy sytylyp qasha jónelgeni ǵoı. Uzap alǵan soń:

— Áı, qaqpyshtar, kirispeske kirisip ne jyndaryń bar? Fadık ájem de rıza, men de rızamyn, al senderge ne joq?! — dep aıǵaılady.

Solaı, baýyrym; jaryq dúnıede bizdiń Murat Dońyzdaı surqıa bolǵan joq shyǵar.

Birde tún ortasynda shoshyp oıandyq, aýyldyń bir sheti qyp-qyzyl. Kósheni tútin býǵan. Órt! Qarasaq: Ysmaıyldyń saban qorasy órtenip jatyr. Taıly-taıaqtymyz qalmaı úkideı ushyp bardyq. Ysmaıyldyń sorlap soldatta júrgenine eki jyl bolǵan, úıinde úlbiregen kelinshegi jalǵyz qalǵan. Endi, mine, sonyń qorasy lapyldap órtenip jatyr!

Ol sumdyqtyń Murattan kelgenin túsine qoıdyq. Jelkesi qıylǵyrdy jerge kirip ketse de tabý kerek!.. Súmireıtip ustap ákeldik te, suraq qoıdyq.

— Áı, Dońyz, myna qorany nege órtediń?

— Asyqpańdar, qazir ózderiń kóresińder, — deıdi ol.

Sol sátte deshi, baýyrym, qoradan erkek pen áıeldiń:

— Qutqaryńdar! Sóndirińder! Qurydyq! Kúıip óletin boldyq! — dep qosarlap oıbaılaǵan daýystary estildi.

Bir terezeden Ysmaıyldyń áıeli men aýylnaıdyń bastary qyltıa qaldy.

— Áı, aýylnaı, sen munda ne bitirip júrsiń? — dep aıǵaıladyq.

— Oıbaı, suramańdar! Soldattyń qatynyn órtten alyp shyǵaıyn dep júgirip kelip edim... qutqara kórińder! Óldik!

Tereze jerden qol sozymdaı ǵana bıikte.

— Áı, sekirip tússeńshi, oıbaılamaı! — deımiz.

— Túspeımin, — deıdi aýylnaı, — men jalańashpyn. Bireýdi meniń úıime jiberińdershi, shalbar alyp kelsin.

— Áı, aýylnaı, órt sóndirýge jalańash júgirgendi kimnen kórdiń?

Ysmaıyldyń áıeli de:

— Aınalaıyn, kórshilerim-aý, kómektesińdershi! Maǵan kóılek pen bas oramal ákelip berińdershi! — dep zarlaı bastady.

Onysy nesi? Órt shalǵan qorasynda ol nege jalańash júrdi eken?

Al Murat Dońyz bolsa:

— Eı, jarandar, ol uıatsyzdarǵa kıim berýshi bolmańdar! Óıtseńder, bárińniń qora-qopsylaryńdy órtep, ıtshe ulytamyn! — dep barqyrap tur.

Onyń aıtqanyn isteıtini taǵy ras.

Aýsar neme Ysmaıyldyń áıeli men aýylnaıdy túnde ańdyp jatypty da, kıimderin jymqyryp, sabanǵa ot qoıyp taıyp turypty.

Aýylnaı jylarman halde, — jurt antalap turǵanda terezeden Adam-Atadaı keıpinde tyrań etip sekirip túsýge dáti joq. Ashynasynyń da amaly quryp tur: aýyldyń kári-jasy túp-túgel jınalyp qalǵan.

Qora ishinde janjal bastaldy. Eki ashyna esektiń er-toqymy men jabýyn taýyp alyp, sony bólise almaı aıqaılasyp jatyr.

— Men jamylamyn! — deıdi aýylnaı.

— Joq, men jamylamyn! Erkek ekeniń ras bolsa, bar, terezeden sekir, saǵan kim qaraıdy! — deıdi áıel.

Aýylnaı esekten ary baqyryp:

— Sen — buzylǵan qatynsyń! Men — aýyl aǵasymyn! Men jurtqa jurdaı bop kórine almaımyn! Jabýdy maǵan ber! — deıdi.

Áıeldiń shashyna ot tıdi.

— Musylmandar-aý! — dep shyńǵyrdy ol. — Erkekter-aý! Teris qarańdarshy! Jaqyndaryńnyń jalańash áıeline qaraý kúnaharlyq qoı!

Áıel terezeden sekirip tústi de, aldy-artyn alaqanymen búrkep júgirip, úıine kirip ketti.

Aýylnaı da qoradan atqyp shyqty. Esektiń jabýyn — bóksesine, toqymyn — aldyna jaýyp alǵan, — úıine qaraı zyta jóneldi.

Órt sóndirý qaıda, — jurt qyran-topan bop kúlip jatyr.

Solaı, baýyrym, ol áýmeserdiń qylyqtaryn aıtyp taýysý múmkin emes! Mańaıyn obasha otap júrgeni!

Aqyrynda sotqa para berip júrip Murat Dońyzǵa eki jyldy arqalattyq ta, bálemdi soldatqa qýyp jiberdik.

Aýyl tynyshtalyp qaldy. Jýan judyryq efreıtordyń kókjal qasqyryńdy kók toqtyǵa aınaldyryp jiberetinin bilemiz, sol endi Murat Dońyzdyń da jyn-shaıtanyn qaǵyp, adam keıpine keltirip qaıtarar dep oıladyq.

Arada jarty jyl óter-ótpeste bizdiń Murat efreıtor bolypty dep estidik. Al kerek bolsa! Ony endi kim tártipke salady!... Birneshe aıdan keıin Murat serjant bop shyǵa keldi. Aýyldaǵylar jaǵalaryn ustady: búıte berse, ol jeksuryn ne kapıtan, ne maıor bolyp qaıtar, desti. Áskerı qyzmet merzimi eki jyl emes, aıtalyq, bes jyl bolǵanda bar ǵoı, baýyrym, ol shynynda ofıser bop qaıtatyn edi.

Merzimdi mindetin ótegen soń Murat aýylǵa qaıtyp oraldy. Murnyn kókke kóterip, tipti ıliger emes. Sorlaǵannyń kókesin endi kórermiz destik. Dońyz kezinde bizdi shilshe tozdyra jazdaǵan bul Murat serjant bolǵannan keıin ne tamtyǵymyzdy qaldyrar deısiń.

— Iá, Murat burynǵysynan beter qutyryndy. Boı berer túri joq.

Biz, sharýalar, bir kúni kofehanaǵa jınalyp aqyldastyq: «Bul bátshaǵardy úılendireıik. Azýly qatyn kezdesse, muny aýyzdyqtap ustar. Azynaǵan aıǵyrdyń áptigi basylar!» destik.

Murat bolsa:

Men — serjant Muratpyn. Oıyma ne kelse, sony isteımin. Úılenýge kelisemin, biraq tek ózime unaǵan qyzdy alamyn. Onyń áke-sheshesi qalyńmaldy kóksemeıtin bolady. Jaraıdy, baqalshy Shúkirdiń qyzyn alýǵa keliseıin! — degendi aıtty.

Shúkir — búkil aımaqtyń syıly adamy; qyzy — mańdaıyna basqan jalǵyzy, naǵyz arý. Biz taıly-taıaqtymyz bop jınalyp Shúkirge bardyq.

— Shúkir aǵa, bizdi sorlata kórmeńiz! Ámirińizge quldyq. Bárimiz bop Muratty tezge salmasaq, ol bizge kún kórsetpeıdi, aýyldan bezip ketýge májbúr bolamyz. Qyzyńa qansha qalyńmal suraısyń, aıtshy, búgin-aq jınap bereıik! — dedik.

Zántalaqty aqyrynda úılendirdik-aý! Biraq toıdan soń ol múlde qaǵynyp ketti. Sharýalar azannan aqshamǵa deıin salpaqtap sonyń jumysynda júredi, al ol araqtan basyn ala almaı úıinde kúrkirep jatady. Onysymen qoımaı:

— Meni soldatqa aldap jibergenderiń úshin sazaılaryńdy tartasyńdar! — dep zirkildeıdi. — Aıaqty qıa basqandaryńnyń bárin ókimetke aıtyp otyramyn. Jalǵyzbasty erkek sharýa óle qalsa, qashan jerin satyp bitirgenderińshe ony jasyryp qoıasyńdar. Jesir áıel óle qalsa, onyń neke kýáligin bassalyp jóndeısińder de, ıen dúnıesine ıe bola ketýge jantalasasyńdar. Alaıaqtar óńsheń! Kózderińe kók shybyn úımeletemin! Maǵan tamaq pen ishimdikti tegin berip turatyn bolasyńdar!

— Sabyr, serjant Murat, sabyr, — dep jik-japar boldyq. — Tamaqty da, ishimdikti de tegin-aq berip turaıyq, tek aıqaılamashy.

Sabyr qylǵany netkeni! Sumpaıylar sóz uǵar ma? Tegin araǵymyzǵa sylqıyp alady da, asty-ústimizdi jezdeı qaqtaıdy.

Bir kúni kofehanaǵa jınaldyq ta:

— Aınalaıyn Murat, serjant myrza! Bizge ne iste deısiń, sonyńdy aıtshy! — dedik.

— Meni aýylnaı etińder! — dep ejireıdi.

Mundaı betsiz bolar ma?! Ony aýylnaı etip saılaý degeniń aýyldy múlde masqaralaý emes pe?!

Bizdiń jaýabymyz ony jyndandyra jazdady:

— Aýylnaı etip saılaǵylaryń kelmese, ımam etip taǵaıyndańdar! — dep baqyrdy.

Astapyralla! Endi estimegenimiz sol edi. Meshitti qudaıdy bilmeıtin naısapqa tapsyrsaq ne bolǵanymyz!

Murat qutyrynǵan ústine qutyryna berdi. Áıelderdiń aýzyn ańqıtyp ketedi, úı tonaıdy, qoı urlaıdy, qora órteıdi.

— Meni ımam etińder! Áıtpese, kúndiz kúlki, túnde uıqy bermeımin! — dep bezeredi.

Aıtqanyn istemeı tynbaıdy.

Biz taǵy da jınalyp aqyldastyq. Ol bizdi qurtyp bolǵansha, biz ony qurtyp tynaıyq destik.

Bir túni uıyqtap jatqan Muratty bas salyp baılap-matap súıretip taýǵa alyp bardyq ta, sileıtip soıyp saldyq.

— Má saǵan aýylnaı! Má saǵan ımam! — dep turyp tepkileımiz.

Ózi mundaı ıtjandy bolar ma! Bir kezde qolymyzdan sytylyp tura qashty.

Tynysh ta qashqan joq:

— Áı, aljasqan esekter, men báribir ımam bolam! Kóresińder áli! — dep ketti.

— Imam bolmaq turǵaı shaıhúlislám bolsań da erkiń, tek bizden aýlaq ket! — dedik biz.

Sol jeksurynnan sóıtip áreń qutyldyq, baýyrym.

Birneshe aı ótti, Murat Dońyzdyń qylyqtary umytyla bastady.

Oraza aıy týdy. Aýylǵa ımam shaqyrttyq. Kelgen ımam bir ǵulama bop shyqty. Úlken-kishi bop túgel tájim ettik. Paıǵambar da sondaı-aq bolǵan shyǵar! Ár sózi — altyn!

Oraza aıty ótti.

— Qalaǵanyńyzdy qaltqysyz oryndap turaıyq, ketpeńiz. Bizdiń aýylda qalyńyz! Bizge ımam bolyńyz! — dep álgi ımamǵa jatyp jabystyq.

Ol tilegimizdi qabyl aldy.

Arada bir aı ótken shamada kórshi aýyldan bizge bir meıman keldi. Eki aýyldyń arasy ıttiń úrgeni estiletin jer.

Erteńinde meıman meshitke sáske namazyna ketti. Bir ýaqytta meshitten aıqaı-uıqaı estildi. Júgirip barsaq: álgi meıman bizdiń ımam baıǵusty domalatyp tepkilep júr. Tipti óltiretin túri bar. Qarap turaıyq pa, meımannyń ózin tepkilep ala jóneldik.

— Qasıetti kisige qalaı ǵana qol kóterdiń? — deımiz.

— Qaıdaǵy qasıetti kisi?! — deıdi meıman bajyldap. — Bul dinsiz nemeniń bizge istemegeni bar ma! Saqalyn kúıekteı qylyp ósirip alyp, ımammyn dep senderdi aldap júr. Men muny bilmeıdi deısińder me? Byltyr jazda meniń áıelimdi taýǵa alyp qashyp ketip, bir apta boıy mazaq qylǵan joq pa! Qoıa berińdershi meni! Jeksuryndy tepkilep óltireıin!

Meımandy tópelep qýyp jiberdik te, ımamnan búkil aýyl bop keshirim suradyq.

Kórshi aýyldan birde taǵy bir sharýa keldi. Kofehanada ımamdy kóre sala ol da umtyldy, — qolynda esek aıdaıtyn istik aǵashy bar. Imam baıǵusty áreń arashalap qaldyq.

— Qoıa berińder meni! — dep álgi sharýa tap-tap beredi. — Men muny óltiremin! Bul meniń bir otar qoıymdy urlap qalaǵa aıdap aparyp satyp jibergen. Bul ıttiń balasy bizdiń aýyldiki, bul sumyraıdy búkil aýyl biledi. Saqalyn sapsıtyp jiberip, qarashy ımammyn dep júrgenin!

Bizdiń sharýalar qarańǵy ǵoı, baýyrym. Bir-birine egiz qozydaı kisiler bolatynyn bilmeıdi. Allataǵala adamdardy par-parymen jaratatynyn olar uqpaıdy. Kórshi aýyldan kim kelse de, bizdiń baıǵus ımamdy tarpa bassalatyny sodan ǵoı. Biz aqyr aıaǵynda qasıetti pirádardy kórshilerdiń kózine kórsetpeı tyǵyp ustaýǵa aınaldyq, áıtpese tipti uryp óltiretin.

Mine, kórdiń be, baýyrym, keıde jaqsy kisiniń sóıtip qaıdaǵy bireýge uqsas bop sorlaıtyny bar.

Bir kúni túnde aýyl shetine jaý tıgendeı aıǵaı-súreńnen shoshyp oıandyq. Qarasaq: kórshi aýyldyń jigitteri, bir-bir atqa mingen, qoldarynda — shoqparlary:

— Bóri Mahmutty bizge dereý shyǵaryp berińder, áıtpese týra soǵys ashamyz! — dep tebinip tur.

— Bóri Mahmut dep turǵandaryń kim? — deımiz.

— Senderdiń sumyraı ımamdaryń!

— Sabyr etińdershi, durystap sóılesip alaıyqshy, — dep ótindik biz.

Attylar aýyldy aınala qorshap alǵan. Sirá, bizdiń ımam qashyp ketip júrer dese kerek. Kórshilerimiz bizge elshilerin jiberdi. Biz de kelissózge ebi bar shaldarymyzdy shyǵardyq. Sóıtip kelissóz bastaldy.

— Dostar, — dedik biz elshilerge, — sizder bizdiń aýyldy jermen jeksen etip ketýlerińiz múmkin, biraq bireýimiz aman qalǵan kúnniń ózinde de biz ımamymyzdy sizderge bermeımiz. Eki arada bir túsinbestik bar. Sizder qasıetti kisini qaıdaǵy bir Bóri Mahmutpen shatastyryp júrsizder. Bir-birine uqsas kisiler bolmaýshy ma edi? - Imamdy shyǵaryp berip kúnáhar bolar jaıymyz joq! Qudaı saqtasyn! Qazir ózi ondaı ǵulama pirádarlar sırep ketti. Bizdiń mynaý kúnáǵa toly jalǵandy zamanaqyrdan saqtap qalyp júrgender solar ǵoı.

Elshilerdiń bireýi bylaı dedi:

— Sizder ǵulama pirádarlardy tústerińizde de kórgen joqsyzdar. Bizdiń ımamymyz Murat qoja ǵana — sondaı qasıetti kisi. Onyń ár sózi — altyn. Saqaly beline túsken, aýzynda — alla, qolynda — quman. Eger bu jaryq dúnıede qasıetti bir kisi bolsa, ol — bizdiń Murat qoja.

— Toqtaı qalyńyzdarshy, — dedik biz. — Qaı Muratty aıtyp otyrsyzdar? Bizdiń Murat Dońyz emes pe? Kózi tuzdaı ma?

— Iá.

— Sol qolynyń shynashaǵy joq pa?

— Joq.

— Murnynyń ushynda súıeli bar ma?

— Bar.

Sol sátte bizdiń sharýalar shý ete tústi:

— Halaıyq-aý, bul turysymyz ne turys?! Aýzymyzdy ashyp tura beremiz be? Júrińder, ol alaıaqty ustap alaıyq! Ol ıtti óltirý kerek! Kórshi aýylǵa qashyp ketip, qoıqıyp ımam bolyp júr eken ǵoı!

Endi kórshiler bizge jik-japar bola bastady:

— Bir-birine uqsas kisiler bolady dedińizder ǵoı. Sizder jańylysyp otyrsyzdar. Murat qoja — eń pirádar adam.

— Bizdiń Murat Dońyz pirádar ma?! Tapqandaryń!

Eki aýyl bir-birimizdi baýyzdap tastaıtyndaımyz. Órt shyǵýǵa aınaldy.

Sol kezde baqalshy Shúkir sózge aralasty:

— Toqtaı qalyńdar! Men bárin de túsindim. Bizdiń Murat Dońyz saqalyn beline túsirip jibergen de, kórshilerge ımam bolǵan. Al bulardyń Bóri Mahmuty bizde ımam. Endeshe biz nege arazdasamyz? Qyńq demeıik. Bular bizdiń Dońyz Muratqa rıza, biz — Murat Bórige rızamyz. Eger biz ımamdarymyzdy alastap qýyp jiberetin bolsaq, olar baryp basqa aýyldardyń shyrqyn buzady. Sonsoń bizderge qandaı ımamdar tap bolaryn ıt bilsin. Kelińder, káne, tatýlasaıyq. Aramyzda esh kirbeń bolǵan joq dep bileıik. Senderdiń qasıetti ımamdaryń — bizge, al bizdiki senderge qaıyrly bolsyn.

Elshilerdi shaı men kofege qandyryp, at ústindegilerdi aıranǵa toıǵyzyp attandyrdyq.

Kórshilerimiz ketip bara jatyp:

— Apyrym-aý, biz Mahmutty baǵalaı almappyz-aý! — dep tańdanysty.

— Murat Dońyz sıaqty salaýatty adamdy aýyldan nege ǵana qýdyq eken? Biz de ony jete bilmeppiz ǵoı! — dep ókinip biz qaldyq.

— Murat — kúni búginge deıin sol aýylda ımam. Ondaǵylar ony aýyzdarynyń sýy quryp maqtaıdy. Ózimizdiń ımamǵa biz de dán rızamyz.

— Solaı, baýyrym. Ulym tentek dep nalyma. Áli de kesh emes. Ol bizdiń Murat Dońyzdan ótken buzaqy emes shyǵar. Ursyp, sabap qoı. Oǵan bolmasa — soldatqa ber. Oǵan bolmasa — áıel áper. Oǵan da bolmasa — ólimshi etip tepkilep, bálemdi úıden qýyp jiber. Kórshi aýyldaǵylar ony quraq ushyp qarsy alatyn bolady. Sonsoń onyń tap-taza taqýa bop shyǵa keledi.

Orysshadan aýdarǵan ǴABBAS QABYSHEV

---