- 05 naý. 2024 01:11
- 225
Qosh keldiń, áz - Naýryz!
Taqyryby: «Qosh keldiń, áz - Naýryz!»
Synyp saǵatynyń maqsaty:
• Oqýshylarǵa « Naýryz» meıramy týraly túsinik berý.
• Ulttyq qazynamyz salt - dástúrlerimizben, ádet - ǵurypymyzben tanystyryp, rýhanı baılyqty qadirlep - qasterleý kerektigin túsindirý, merekelik kóńil - kúıin kóterý.
• Oqýshylardyń Otansúıgishtik qasıetterin qalyptastyrý. Elge, jerge degen
súıispenshilikpen birge, salt - dástúrdi qurmetteýge tárbıeleý.
• Balalardyń oılaý, qabyldaý, zeıin qabiletterin damytý.
Ashyq tárbıe saǵatynyń barysy: - Sálemetsizder me? qurmetti ata - analar, balalar, qonaqtar! Búgingi Naýryz meıramyna arnalǵan «Qosh keldiń – áz Naýryz» atty ashyq tárbıe saǵatymyzǵa qosh keldińizder!
Topqa bólý: shashý shashamyn, qyzyl oramdaǵy konfetterdi jınaǵan oqýshylar İtopqa, jasyl oramadaǵy konfet tergen oqýshylar İİ topqa otyrady.
- Balalar, mine Naýryz da keldi. 22 - naýryz - jyl basy. Naýryz úlken meıram.
Kópten kútken Naýryz toıy araıly,
Nurǵa bólep mine jatyr mańaıdy!
Mal bitkenniń bal tatyǵan ýyzy,
Qýat bolyp qanymyzǵa taraıdy.
Tórt túlik mal halqymyzdyń súıeri,
Kóńilimniń kúmbirlegen kúıi edi.
«Aman ba» dep mal janyń?
Birin - biri qushaqtasyp súıedi. – deı kele naýryz sóziniń shyǵý tarıhyna toqtala keteıin.
Naýryz - bul ejelgi túrki halyqtarynyń jańa jyl meıramy. Parsy tilinen aýdarǵanda «naý» - jańa, «rýz»- kún degen maǵynany bildiredi. Ony barlyq túrki halyqtary: qazaqtar, qyrǵyzdar, ózbekter, tájikter jáne t. b. atap ótedi.
Bul meıram kún men túnniń teńelgen merzimi 22 - naýryz kúnine sáıkes keledi. Naýryz kezinde naýryz - kóje daıyndalady. Kóje jeti taǵamnyń qosyndysynan turady: arpa, bıdaı, kúrish, qara bıdaı, sút, et, maı. Naýryz - kóje – meıramnyń, kóktem kelgendiginiń belgisi.
Naýryz belgileri:
Naýryz kúngi taǵam – “Naýryzkóje”
Naýryz kúngi aıtylatyn án -“Jarapazan”
Naýryz kúngi jaýǵan qar – “Naýryzsha”
Naýryz kúngi dybys, jyly aǵys – “Áz”
Naýryz kúngi tilekti qabyl qylatyn qarıa – “Qyzyr ata”
1. Toppen jumys:
İ - topqa tapsyrma:
Naýryz meıramynda qazaq halyqy qandaı is áreket istemeıdi?
\oqýshylardan suralady\
• Saparǵa shyqpaıdy;
• Eshkimmen renjispeıdi;
• Jaman, blapyt sózder aıtpaıdy;
• Jaman qylyqtar kórsetpeıdi
• Shash, tyrnaq almaıdy
• İs tikpeıdi, Kir jýmaıdy
İİ - topqa tapsyrma:
Naýryz meıramynda qazaq halyqy qandaı is áreket isteıdi, balalar? \Muǵalim oqýshylarǵa suraq qoıady.\
Kún men tún teńeledi
Renjisken adamdar dostasady
Jaqyn týystarmen dám alysady
7 túrli dámnen Naýryz kóje daıyndaıdy, at shaptyryp, balýan kúrestirip, qyz qýyp, qol kúrestirip úlken toı jasaıdy.
Synyp saǵatynyń maqsaty:
• Oqýshylarǵa « Naýryz» meıramy týraly túsinik berý.
• Ulttyq qazynamyz salt - dástúrlerimizben, ádet - ǵurypymyzben tanystyryp, rýhanı baılyqty qadirlep - qasterleý kerektigin túsindirý, merekelik kóńil - kúıin kóterý.
• Oqýshylardyń Otansúıgishtik qasıetterin qalyptastyrý. Elge, jerge degen
súıispenshilikpen birge, salt - dástúrdi qurmetteýge tárbıeleý.
• Balalardyń oılaý, qabyldaý, zeıin qabiletterin damytý.
Ashyq tárbıe saǵatynyń barysy: - Sálemetsizder me? qurmetti ata - analar, balalar, qonaqtar! Búgingi Naýryz meıramyna arnalǵan «Qosh keldiń – áz Naýryz» atty ashyq tárbıe saǵatymyzǵa qosh keldińizder!
Topqa bólý: shashý shashamyn, qyzyl oramdaǵy konfetterdi jınaǵan oqýshylar İtopqa, jasyl oramadaǵy konfet tergen oqýshylar İİ topqa otyrady.
- Balalar, mine Naýryz da keldi. 22 - naýryz - jyl basy. Naýryz úlken meıram.
Kópten kútken Naýryz toıy araıly,
Nurǵa bólep mine jatyr mańaıdy!
Mal bitkenniń bal tatyǵan ýyzy,
Qýat bolyp qanymyzǵa taraıdy.
Tórt túlik mal halqymyzdyń súıeri,
Kóńilimniń kúmbirlegen kúıi edi.
«Aman ba» dep mal janyń?
Birin - biri qushaqtasyp súıedi. – deı kele naýryz sóziniń shyǵý tarıhyna toqtala keteıin.
Naýryz - bul ejelgi túrki halyqtarynyń jańa jyl meıramy. Parsy tilinen aýdarǵanda «naý» - jańa, «rýz»- kún degen maǵynany bildiredi. Ony barlyq túrki halyqtary: qazaqtar, qyrǵyzdar, ózbekter, tájikter jáne t. b. atap ótedi.
Bul meıram kún men túnniń teńelgen merzimi 22 - naýryz kúnine sáıkes keledi. Naýryz kezinde naýryz - kóje daıyndalady. Kóje jeti taǵamnyń qosyndysynan turady: arpa, bıdaı, kúrish, qara bıdaı, sút, et, maı. Naýryz - kóje – meıramnyń, kóktem kelgendiginiń belgisi.
Naýryz belgileri:
Naýryz kúngi taǵam – “Naýryzkóje”
Naýryz kúngi aıtylatyn án -“Jarapazan”
Naýryz kúngi jaýǵan qar – “Naýryzsha”
Naýryz kúngi dybys, jyly aǵys – “Áz”
Naýryz kúngi tilekti qabyl qylatyn qarıa – “Qyzyr ata”
1. Toppen jumys:
İ - topqa tapsyrma:
Naýryz meıramynda qazaq halyqy qandaı is áreket istemeıdi?
\oqýshylardan suralady\
• Saparǵa shyqpaıdy;
• Eshkimmen renjispeıdi;
• Jaman, blapyt sózder aıtpaıdy;
• Jaman qylyqtar kórsetpeıdi
• Shash, tyrnaq almaıdy
• İs tikpeıdi, Kir jýmaıdy
İİ - topqa tapsyrma:
Naýryz meıramynda qazaq halyqy qandaı is áreket isteıdi, balalar? \Muǵalim oqýshylarǵa suraq qoıady.\
Kún men tún teńeledi
Renjisken adamdar dostasady
Jaqyn týystarmen dám alysady
7 túrli dámnen Naýryz kóje daıyndaıdy, at shaptyryp, balýan kúrestirip, qyz qýyp, qol kúrestirip úlken toı jasaıdy.
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.