Salaýatty ómir - jarqyn bolashaq
Synyby: 5
Sabaqtyń taqyryby: Salaýatty ómir - jarqyn bolashaq.
Sabaqtyń maqsaty:
1. Oqýshylardyń salaýatty ómir týraly uǵymdaryn keńeıtý, jaǵymsyz ádetterdiń ishimdik, temeki, esirtkiniń adam aǵzasyn buzatyn qasıetin ashyp kórsetý
2. Oqýshylardyń zıandy ádetterge negatıvti kózqarasyn damytý.
3. Oqýshylar boıynda salaýatty ómir saltyn qalyptastyrýǵa, óz isine jaýapkershilikpen qaraýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, plakattar, «biz jaǵymsyz ádetke qarsymyz», «salaýatty ómirdi qoldaımyz» sýret kórmesi, suraq jasyrylǵan qorjyn.
İ. Oqýshylardy eki topqa bólip otyrǵyzyp alamyn. Sálemdesý, túgeldeý, sabaqqa daıyndyǵyn tekserip, jańa sabaqty bastaımyz
Al, balalar jańa sabaq bastamas buryn oryndarymyzdan turyp bir - birimizge sáttilik tileıik.
Elimizdiń Prezıdenti N. Á. Nazarbaev barlyq halyqqa joldaǵan joldaýda
«Qazaqstan - 2030» baǵdarlamasynda halyqtyń salaýatty ómir súrýine qol jetkizý úshin negizgi 3 baǵytta kúres júrgizý kerek dep atap kórsetti.
1 - baǵyt - «temeki shegýdi toqtatý»
2 - baǵyt - «Nashaqorlyqqa, narkobızneske qarsy kúres»
3 - baǵyt - «Maskúnemdik pen araqqa qarsy kúres»
Osy úsh baǵytty ustanǵan jaǵdaıda salaýatty ómir qalyptasady.
Densaýlyq - bizdiń emes, myńnyń baılyǵy jáne barshaǵa ortaq eń basty baılyq.
Densaýlyq ómirdiń basqa ıgilikterine qaraǵanda áldeqaıda qundy. El aýzyndaǵy «Aýrý patshadan deni saý qaıyrshy artyq» degen sóz tekke aıtylmaǵan.
Zıandy ádetter: temeki tartý (shylymqor), ishimdik ishý (maskúnemdik), ýly zattardy ıiskeý(toksıkomanıa), esirtki tartý(narkomanıa). Bul ádetterdiń barlyǵy da adam ómirine óte zıan keltiredi. Bul zattar organızmdi birtindep ýlaıdy. Temekini alǵash ustaǵanda, temekini tartqanda adam jóteledi, tútin shyǵady, qaqalady. Aǵzamyzdy qınaımyz. Temekini jas kezinen tartqan bala umytshaq, beti sarǵysh tartady, tisi sarǵaıady, urysqaq, ashýlanshaq bolady. Daýysy ózgeredi, oılaý qabileti tómendeıdi, temeki qaterli isik, asqazan jarasy, qan tamyrlarynyń tarylýy sıaqty aýrýlarǵa ákep soqtyrady. Temeki aýyz qýysy, jutqynshaq, óńesh aýrýlarynan bolatyn jaman aýrýǵa ókpeniń qaterli isigine shaldyqtyrady. Jaǵymsyz ádetterdiń biri maskúnemdik. Emdelýi qıyn uzaqqa sozylatyn aýrý. İshimdik mı, asqazan, júrek, baýyr, búırek aýrýy jáne júıke joly aýrýlaryna shaldyqtyrady. Esirtki zattardy, toksıkomanıa ıaǵnı, ýlandyrǵysh zattardy paıdalanýdan bas jıi aýyrady, mı zaqymdanady, qusqysy keledi, boıy óspeıdi, ár túrli aýrýlarǵa shaldyǵady.
Al, balalar osy estigen aqparattardan qandaı sheshim qabyldaýǵa bolady?
1. Bul aýrýlardan qalaı saqtanýǵa bolady?
2. Salaýatty ómir salty degenimiz ne?
3. Jaman ádetke úıir bolmaı ómir súrý múmkin be?
Oqýshylar pikiri tyńdalady.
Jaraısyńdar balalar, búgingi bizdiń sabaǵymyzǵa qonaq keldi. Ol qonaǵymyz - medbıke. Medbıke senderdiń túsingenderińdi teksere otyryp, senderge bir tapsyrmamen kelipti. Bul tapsyrmada jaǵymsyz ádetterden adam aǵzasynda qandaı aýrýlar paıda bolatynyn aıtýdy surap otyr. Oqýshylar plakatqa keste túrinde syzyp, qorǵaıdy.
Jaraısyńdar balalar! Bul tapsyrma óte jaqsy oryndaldy. Medbıke apaılaryń senderge óte rıza bolyp ketti.
Sergitý sáti. Al, endi balalar, bizge «5 synyptyń oqýshylary qalaı oqıdy eken, óz densaýlyqtaryn qalaı nyǵaıtady, salaýatty ómir saltyn ustana ma, joq pa» - dep bizge dene tárbıesiniń muǵalimi qonaqqa keldi. Bul qonaq ta senderge tapsyrmamen kelipti. Ol tapsyrma zıandy ádetterge baılanysty sózjumbaqty sheshý. Eki toptan oqýshylar, tapsyrmany qappen sekirý oıyny arqyly oryndaıdy.
1. Benzın, aseton, kleı, ýlaǵysh zattardy ıiskeıtin adamdy qalaı ataıdy?
2. Araq, syra, sharap ishetin adamdy qalaı ataıdy?
3. Qandaı jaǵymsyz ádetten ókpede qaterli isik paıda bolady?
4. Esirtkini qabyldaıtyn adamdy qalaı ataıdy?
5. Osy zıandy zattar barlyǵy qandaı zattar?
6. Osy zattan qan tarylýy, sırroz aýrýlary paıda bolady?
7. Kúshti ý ol ne?
Barlyǵy durys balalar, jaraısyńdar! Dene tárbıesi muǵalimi de senderge rıza bolyp, senderdi jaǵymsyz ádetterden aýlaq bolýdy, dene shynyqtyrýmen aınalysýǵa shaqyrady.. «Biz jaǵymsyz ádetke qarsymyz», «Salaýatty ómirdi qoldaımyz» sýret kórmesimen jumys.
Qorytyndylaý.
Al, balalar búgingi sabaqty qalaı túsindińder, sony baıqaıyq. Eki top bir birine qarama – qarsy suraqtardy qorjynǵa jasyryp, jaýap beredi.
Al, qurmetti oqýshylar osy zıandy ádetterden boıymyzdy aýlaq ustaıyq degen nıetpen, ózimizdiń synyptyń oqýshylary bata beredi.
Sabaqtyń taqyryby: Salaýatty ómir - jarqyn bolashaq.
Sabaqtyń maqsaty:
1. Oqýshylardyń salaýatty ómir týraly uǵymdaryn keńeıtý, jaǵymsyz ádetterdiń ishimdik, temeki, esirtkiniń adam aǵzasyn buzatyn qasıetin ashyp kórsetý
2. Oqýshylardyń zıandy ádetterge negatıvti kózqarasyn damytý.
3. Oqýshylar boıynda salaýatty ómir saltyn qalyptastyrýǵa, óz isine jaýapkershilikpen qaraýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń kórnekiligi: ınteraktıvti taqta, plakattar, «biz jaǵymsyz ádetke qarsymyz», «salaýatty ómirdi qoldaımyz» sýret kórmesi, suraq jasyrylǵan qorjyn.
İ. Oqýshylardy eki topqa bólip otyrǵyzyp alamyn. Sálemdesý, túgeldeý, sabaqqa daıyndyǵyn tekserip, jańa sabaqty bastaımyz
Al, balalar jańa sabaq bastamas buryn oryndarymyzdan turyp bir - birimizge sáttilik tileıik.
Elimizdiń Prezıdenti N. Á. Nazarbaev barlyq halyqqa joldaǵan joldaýda
«Qazaqstan - 2030» baǵdarlamasynda halyqtyń salaýatty ómir súrýine qol jetkizý úshin negizgi 3 baǵytta kúres júrgizý kerek dep atap kórsetti.
1 - baǵyt - «temeki shegýdi toqtatý»
2 - baǵyt - «Nashaqorlyqqa, narkobızneske qarsy kúres»
3 - baǵyt - «Maskúnemdik pen araqqa qarsy kúres»
Osy úsh baǵytty ustanǵan jaǵdaıda salaýatty ómir qalyptasady.
Densaýlyq - bizdiń emes, myńnyń baılyǵy jáne barshaǵa ortaq eń basty baılyq.
Densaýlyq ómirdiń basqa ıgilikterine qaraǵanda áldeqaıda qundy. El aýzyndaǵy «Aýrý patshadan deni saý qaıyrshy artyq» degen sóz tekke aıtylmaǵan.
Zıandy ádetter: temeki tartý (shylymqor), ishimdik ishý (maskúnemdik), ýly zattardy ıiskeý(toksıkomanıa), esirtki tartý(narkomanıa). Bul ádetterdiń barlyǵy da adam ómirine óte zıan keltiredi. Bul zattar organızmdi birtindep ýlaıdy. Temekini alǵash ustaǵanda, temekini tartqanda adam jóteledi, tútin shyǵady, qaqalady. Aǵzamyzdy qınaımyz. Temekini jas kezinen tartqan bala umytshaq, beti sarǵysh tartady, tisi sarǵaıady, urysqaq, ashýlanshaq bolady. Daýysy ózgeredi, oılaý qabileti tómendeıdi, temeki qaterli isik, asqazan jarasy, qan tamyrlarynyń tarylýy sıaqty aýrýlarǵa ákep soqtyrady. Temeki aýyz qýysy, jutqynshaq, óńesh aýrýlarynan bolatyn jaman aýrýǵa ókpeniń qaterli isigine shaldyqtyrady. Jaǵymsyz ádetterdiń biri maskúnemdik. Emdelýi qıyn uzaqqa sozylatyn aýrý. İshimdik mı, asqazan, júrek, baýyr, búırek aýrýy jáne júıke joly aýrýlaryna shaldyqtyrady. Esirtki zattardy, toksıkomanıa ıaǵnı, ýlandyrǵysh zattardy paıdalanýdan bas jıi aýyrady, mı zaqymdanady, qusqysy keledi, boıy óspeıdi, ár túrli aýrýlarǵa shaldyǵady.
Al, balalar osy estigen aqparattardan qandaı sheshim qabyldaýǵa bolady?
1. Bul aýrýlardan qalaı saqtanýǵa bolady?
2. Salaýatty ómir salty degenimiz ne?
3. Jaman ádetke úıir bolmaı ómir súrý múmkin be?
Oqýshylar pikiri tyńdalady.
Jaraısyńdar balalar, búgingi bizdiń sabaǵymyzǵa qonaq keldi. Ol qonaǵymyz - medbıke. Medbıke senderdiń túsingenderińdi teksere otyryp, senderge bir tapsyrmamen kelipti. Bul tapsyrmada jaǵymsyz ádetterden adam aǵzasynda qandaı aýrýlar paıda bolatynyn aıtýdy surap otyr. Oqýshylar plakatqa keste túrinde syzyp, qorǵaıdy.
Jaraısyńdar balalar! Bul tapsyrma óte jaqsy oryndaldy. Medbıke apaılaryń senderge óte rıza bolyp ketti.
Sergitý sáti. Al, endi balalar, bizge «5 synyptyń oqýshylary qalaı oqıdy eken, óz densaýlyqtaryn qalaı nyǵaıtady, salaýatty ómir saltyn ustana ma, joq pa» - dep bizge dene tárbıesiniń muǵalimi qonaqqa keldi. Bul qonaq ta senderge tapsyrmamen kelipti. Ol tapsyrma zıandy ádetterge baılanysty sózjumbaqty sheshý. Eki toptan oqýshylar, tapsyrmany qappen sekirý oıyny arqyly oryndaıdy.
1. Benzın, aseton, kleı, ýlaǵysh zattardy ıiskeıtin adamdy qalaı ataıdy?
2. Araq, syra, sharap ishetin adamdy qalaı ataıdy?
3. Qandaı jaǵymsyz ádetten ókpede qaterli isik paıda bolady?
4. Esirtkini qabyldaıtyn adamdy qalaı ataıdy?
5. Osy zıandy zattar barlyǵy qandaı zattar?
6. Osy zattan qan tarylýy, sırroz aýrýlary paıda bolady?
7. Kúshti ý ol ne?
Barlyǵy durys balalar, jaraısyńdar! Dene tárbıesi muǵalimi de senderge rıza bolyp, senderdi jaǵymsyz ádetterden aýlaq bolýdy, dene shynyqtyrýmen aınalysýǵa shaqyrady.. «Biz jaǵymsyz ádetke qarsymyz», «Salaýatty ómirdi qoldaımyz» sýret kórmesimen jumys.
Qorytyndylaý.
Al, balalar búgingi sabaqty qalaı túsindińder, sony baıqaıyq. Eki top bir birine qarama – qarsy suraqtardy qorjynǵa jasyryp, jaýap beredi.
Al, qurmetti oqýshylar osy zıandy ádetterden boıymyzdy aýlaq ustaıyq degen nıetpen, ózimizdiń synyptyń oqýshylary bata beredi.