- 30 naý. 2022 00:00
- 217
Rýhanı jańǵyrý
Elbasy N.Á. Nazarbaevtyń «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» atty maqalasy – jalpy ultqa baǵyt alǵan baǵdarlama ekeni anyq. Alaıda, osy baǵdarlamanyń negizgi baǵyty – jastar, rýhanı jańǵyrý aldymen jastarǵa qajet dep oılaımyn. Bul baǵytta biz – oqytýshylar, ustazdar, aǵa býyn ókilderi, áýeli rýhanı jańǵyrtýdy neden bastaý kerek, ne nársege qatty nazar aýdarý kerektigin oılastyrǵanymyz, aıtqanymyz durys. Osy turǵydan kelgende, Elbasy maqalasynyń alatyn orny erekshe. Memleket basshysy atap otyrǵan ıdeıalardyń qaı-qaısysynyń máńgilik bolýyna uıytqy bolatyn dúnıe – rýhanıat pen mádenıet. Bul jolda bárimizdi tolǵandyryp júrgen máseleler barshylyq. Sonyń ishinde atap ótkim keletini – bilim. Ulttyq jańǵyrýdyń basty áleýeti – bilim. Qazaqtyń «Bilekti birdi jyǵar, bilimdi myńdy jyǵar» degen dana sózi halqymyzdyń o bastan bilimdi joǵary orynǵa qoıǵanyn bildiredi. Qazirgi ǵylym men tehnologıa zamanynda qazaq ultynyń bilimdi bolýy – onyń tabıǵı mindeti. Ult kóshbasshysynyń bastamasymen jasalǵan, jasalyp jatqan ár túrli baǵdarlamalar osy baǵyttaǵy úlken isterdiń kórinisi. Bilimdi bolý degen – sananyń ashyqtyǵy degen sóz. Nursultan Ábishuly álemdegi jańalyqtarǵa ashyq bolýǵa, basqa elderdiń ozyq tájirıbelerin ıgerip, jamanynan jırenýge budan buryn da nazar aýdartqan. Sondyqtan da Qazaqstandy álem tanıdy jáne shetelderdiń jaqsy jetistikterin meńgerýge umytylyp keledi. Patrıottyq tárbıe, bilimge umtylysty arttyrý, kópshiliktiń oı-órisin keńeıtýdi kózdegen bastama baǵyttardyń negizi jastarǵa arnalady.
Demek, atalmysh maqalanyń jastarǵa, stýdentterge, jalpy óskeleń urpaqqa bereri kóp. Bilim alyp jatqan jastardyń qandaı mamandyqqa bolmasyn jedel beıimdelýine, jan-jaqty bolýyna, ásirese, qazaqstandyq bilim berýdegi erekshelikter, ınovasıalar ıgi yqpal etedi. Sondaı-aq, ekinshi másele – qazaq tili, jalpy tilder taqyryby. Óziniń rýhanıatyn tolyqtaıtyn, ultyna, eline qyzmet etetin naǵyz otansúıgish-patrıot azamattardy tárbıeleý osy máselelermen tyǵyz baılanysty. Óz tilin, memleketiniń tilin bilmeı ósken urpaqtan qandaı rýhanı jańǵyrý kútýge bolady... Ana tilinde túsine almaıtyn, sóıleı almaıtyn adamnyń sanasy, batys, ózge jat elderge elikteýmen ketip, óz ultynyń múddesin eskermeýi– qundylyq retinde ózgeni tanýǵa ákelilip soǵatyny belgili.
Sonymen qatar, Elbasy shetel tilderin jetik meńgergende ǵana, basqa damyǵan eldermen terezeńdi teń ustaı alatynyńdy, halyqaralyq eńbek naryǵynda básekege qabiletti bola alatynyńdy basa aıtyp otyr. Osy aıtylǵan máseleler jastardyń sanasynda birinshi kezekte qalyptasýy kerek.
Prezıdentimiz jastarǵa úlken senim, úlken úmit artyp otyr. Qazirgi zaman qorqynyshy bolyp, álemge úreı ornatqan terorızm, ekstremızmge qarsy kúresýde de bul maqalanyń aıtary mol. Sebebi, teris aǵymdarǵa ketip jatqandar – óziniń qazaqı jeke dara qasıetin baǵalamaı, ultynyń bar rýhanı qundylyǵyn baǵalamaı, ony ózgeden izdegender. Ózimizdiń óshkenimizdi jandyryp, joǵalǵanymyzdy tabý degenimiz – eskini ańsaý emes, eskini qaıta barý emes. Bul – sanamyzda ulttyq mentalıtetti qalyptastyrý, tól tarıhymyzdy jańǵyrtý, qyz-jigitterdi patrıotızmge tárbıeleý.
Daýletıa Danıar Daýrenuly