باستاۋىش كلاسس وقۋشىلارىنىڭ ساباققا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋدا ويىننىڭ ماڭىزى
باستاۋىش كلاسس وقۋشىلارىنىڭ ساباققا قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋدا ويىننىڭ ماڭىزى
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2015 جىلعا دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ تۇجىرىمداماسىنىڭ نەگىزگى ماقساتى – ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ بارلىق دەڭگەيىندە قوعامنىڭ تالاپتارىنا سايكەس ءبىلىمدى، كاسىبى بىلىكتىلىگى جوعارى تۇلعانى تاربيەلەپ، ولاردى باسەكەگە قابىلەتتى ءبىلىم نەگىزدەرىمەن قارۋلاندىرۋ جانە قازىرگى جىلدام وزگەرىپ وتىرعان دۇنيە جاعدايلارىندا الىنعان تەرەڭ ءبىلىمنىڭ، كاسىبي داعدىلاردىڭ نەگىزىندە ەركىن باعدارلاي بىلۋگە، ءوزىن – ءوزى ىسكە اسىرۋعا، ءوزىن – ءوزى دامىتۋعا جانە ءوز بەتىنشە دۇرىس ادامگەرشىلىك تۇرعىسىنان جاۋاپتى شەشىمدەر قابىلداۋعا قابىلەتتى جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋ. نازاربايەۆ نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى قازاقستان حالقىنا 2007 جىلعى 28 اقپانداعى «جاڭا الەمدەگى جاڭا قازاقستان» جولداۋىندا
«ءبىلىم بەرۋ رەفورماسى تابىسىنىڭ باستى ولشەمى ءتيىستى ءبىلىم مەن ءبىلىم العان ەلىمىزدىڭ كەز - كەلگەن ازاماتى الەمنىڭ كەز - كەلگەن ەلىندە قاجەتكە جارايتىن مامان بولاتىنداي دەڭگەيدە كوتەرىلۋ بولىپ تابىلادى. ءبىز ەلىمىزدە الەمدىك ستاندارتتار دەڭگەيىندە ساپالى ءبىلىم بەرۋ قىزمەتىنە قول جەتكىزۋگە ءتيىسپىز» دەپ اتاپ كورسەتتى.
قوعامنىڭ عىلىمي تەحنيكالىق، الەۋمەتتىك ەكونوميكالىق دامۋى وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ ينتەللەكتۋالدىق، بىلىمدىك، جەكە تۇلعالىق قابىلەتتەرىن جەتىلدىرە ءتۇسۋدى تالاپ ەتۋدە. سوندىقتان قازىرگى كەزدە ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتىڭ ادىستەمەلەرىنە ءتۇرلى جاڭا تەحنولوگيالار مەن ءادىس - تاسىلدەر كوپتەپ ەنگىزىلىپ وتىر. سول سەبەپتى قازىرگى وقىتۋ ءۇردىسى رەپرودۋكتيۆتى ادىسپەن قانا قويماي، ياعني « تاراتقىش قابىلداعىش» تۇرعىدا قالىپتاسپاي، ءمۇعالىم مەن وقۋشى اراسىنداعى قارىم - قاتىناس «تۇلعا – تۇلعا» كۇيىندە ءوزارا سىيلاسىمدىلىققا، سەنىمدىلىككە نەگىزدەلگەن. مۇندا وقۋشى وقىتۋ ۇردىسىندە تەك دالەلدەنگەن، قاتىپ قالعان ءبىلىمدى يگەرىپ قويماي، وزىندىك ماقساتتى ءىس - ارەكەتتەر جاساي الاتىن، ءوز وي پىكىرىن ايتىپ، ونى دالەلدەي الاتىن بولۋى قاجەت.
ويتكەنى، بۇل وقىتۋ ءۇردىسى وقۋشىعا باعىتتالعان. دەمەك وقۋشىنىڭ بويىندا قالىپتاسقان داعدى مەن بىلىكتەرىنىڭ مەڭگەرگەن بىلىمدەرىنىڭ قاي دەڭگەيدە قالىپتاسقاندىعىنا قاراي وقىتۋ ءۇردىسىنىڭ ناتيجەلىگى شىعادى. ءمۇعالىمنىڭ وقۋشىعا ساپالى ءبىلىم بەرۋ دارەجەسى ساباقتى ۇيىمداستىرۋ جولدارىن بىلۋىمەن تىكەلەي بايلانىستى. كۇندەلىكتى ءبىر سارىندى، ءبىر عانا ادىسپەن وتىلگەن ساباقتار وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋىن كەمىتىپ، ءبىلىمدى يگەرۋ قابىلەتتەرىن تومەندەتەدى. سونىڭ ىشىندە ويىننىڭ ماڭىزى زور.
پەداگوگيكا عىلىمىندا ويىن ارەكەتىنىڭ وقۋ ۇردىسىندە الاتىن ورنى تۋرالى زەرتتەلىپ جۇرگەن ەڭبەكتەر دە از ەمەس. سەبەبى ويىن وقۋ، ەڭبەك ءىس - ارەكەتتەرىمەن بىرگە ادامنىڭ ءومىر ءسۇرۋىنىڭ ماڭىزدى ءبىر ءتۇرى. ونى مىناداي كەستە ارقىلى سۋرەتتەسەك:
ءىس ارەكەت:
- وقۋ ارەكەتى
- ەڭبەك ارەكەتى
- ويىن ارەكەتى
«ويىن» ۇعىمىنا تۇسىنىكتەمە بەرسەك - بۇل ادامنىڭ مىنەز - قۇلقىن ءوزى باسقارۋمەن انىقتالاتىن قوعامدىق تاجىريبەنى قالىپتاستىرۋعا ارنالعان جاعداياتتار نەگىزىندەگى ءىس ارەكەتتىڭ ءبىر ءتۇرى. ادامزات تاجىريبەسىندە ويىن ارەكەتى مىنانداي قىزمەتتەردى اتقارادى:
- ويىن – ساۋىق (بۇل ويىننىڭ نەگىزگى قىزمەتى شاتتانۋ، قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ)
- كوممۋنيكاتيۆتىك نەمەسە قارىم - قاتىناستىق ديالەكتيكاسىن مەڭگەرۋ؛
- دياگنوستيكالىق (ويىن بارىسىندا ءوزىن - ءوزى تانۋى)
- كوررەكسيالىق تۇلعانىڭ قۇرىلىمدىق كورسەتكىشتەردىڭ ءپوزيتيۆتى وزگەرۋىنە ۇلەس قوسۋ؛
- الەۋمەتتەندىرۋ ادامداردىڭ قوعامداسىپ ءومىر ءسۇرۋ نورماسىن مەڭگەرۋىن قوعامدىق قارىم - قاتىناستار جۇيەسىنە بەكىتۋ؛
ويىنداردىڭ مىنانداي ءتورت باستى قىرلارى بولادى:
- ەركىن دامۋشى ءىس ارەكەتتىلىك ناتيجەسىنەن نەمەسە ءىس - ارەكەتتىلىك ناتيجەسىنەن پروسەسىنىڭ قامى ءۇشىن عانا ەمەس تەك بالانىڭ تىلەگىنە بايلانىستى قابىلدانادى.
- شىعارماشىلىق، بەلگىلى دەڭگەيدەگى يمپروۆيزاسيالىق وسى ءىس - ارەكەتتىلىكتىڭ وتە بەلسەندى مىنەزدەمەسى (شىعارماشىلىق «جولى»)
- ەموسيونالدى كوتەرىڭكىلىك، باسەكەلەستىك، قارسىلاستىق (ويىننىڭ تابيعي سەزىمدىلىگى « ەموسيالىق كەرنەۋلىك»)
- ءتۇزۋ نەمەسە جاناما ەرەجەلەردىڭ بار بولۋى، ويىن دامۋىنداعى لوگيكالىق مازمۇندى اشۋ.
ويىن - ادامنىڭ ءومىرتانىمىنىڭ العاشقى قادامى. سوندىقتان ويىن ارقىلى بالالار ومىردەن كوپتەگەن مالىمەتتەر الىپ، بىلىمدەرىن جەتىلدىرەدى.
ويىن – ءبىر قاراعاندا قاراپايىم قۇبىلىس ءىس ارەكەت ىسپەتتى. ول مىندەتتى تۇردە ۇجىمدىق ارەكەت. ويىننىڭ ەرەجەلەرى ويناۋشىلاردىڭ قيسىندى وي قابىلەتىنىڭ دامۋى، ءبىر - بىرىنە دەگەن سىيلاستىق قاجەتتىلىكتەرىمەن ساناسۋى ءار ويىنشىنىڭ جەكە ارەكەتتەرىنەن تۋىندايدى. ويىننىڭ باستى شارتى جەڭىسكە جەتۋ بولسا، ءار ويىنشى ءوز قارسىلاسىنىڭ مۇمكىندىگىمەن ساناسىپ، ءبىر - بىرىنە دەگەن سەنىمىن ارتتىرادى.
ويىن كەزىندە بارلىق وقۋشى بىردەي، ويتكەنى بارلىعى دا نە ىستەسەم، قالاي ايتسام جەڭەمىن، قالاي ناتيجەگە جەتەمىن دەگەن ماقساتتا جۇمىس ىستەيدى. تاقىرىپتى بىلمەي وتىرعان وقۋشىنىڭ ويىن كەزىندە قورقىنىشى، ۇيالشاقتىعى جويىلىپ، باسقا بالالارمەن بىرگە ءبىر دەڭگەيدە جۇمىس ىستەي الادى. تەز تىلدىك ماتەريال جاتتالادى، ول وقۋشى ءوزىنىڭ باسقالارمەن بىرگە ساباققا قاتىسقانىنا كوڭىلى تولىپ وتىرادى.
سونىمەن قاتار ويىن كەزىندە بەلگىلى ءبىر ناتيجەگە جەتۋ ءۇشىن وقۋشىلار تەك قانا ءسوزدى عانا قولدانىپ قانا قويماي، ميميكا، جەست تۇرلەرىندە قولدانا الادى. ال، اقىل - وي ويىندارىندا بەلگىلى ءبىر ەرەجەلەردى ساقتاپ وينايدى. ول ويىندار بالانىڭ تاپقىرلىعىن، بايقاعىشتىعىن، زەيىندىلىگىن ارتتىرۋمەن قاتار ەرىك، سەزىم تۇرلەرىندە دامىتادى.
ويىن تۇرلەرى وتە كوپ. سونىڭ ىشىندە باستاۋىش سىنىپتاردا پايدالاناتىن ويىن ساباق، ويىن - جاتتىعۋ، سەرگىتۋ ويىندارى، ديداكتيكالىق ماقساتتاعى ويىندار، سوزدىك ويىندار، لوگيكالىق ەسەپ ويىندار، ۇلتتىق ويىندار. مۇنداي ويىندار وقۋشىنى جان - جاقتى دامىتىپ، ءبىلىمدى تولىق يگەرۋىنە كومەكتەسەدى.
سوندىقتان بۇگىنگى كۇنى قوعامىمىزدىڭ دامۋ باعىتىندا جان - جاقتى دامىعان ساۋاتتى، سانالى ازاما تاربيەلەۋ ماسەلەسىنىڭ باياندى بولۋى وقۋ - تاربيە جۇيەسىنىڭ ۇلەسىنە تيەتىنىن ەسكەرسەك، جاس جەتكىنشەكتەردىڭ ءبىلىمدى، بىلىكتى بولۋىندا ويىننىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە. ويىن ارقىلى وقۋشىنى ءبىلىم الۋعا جەتەلەپ، ونىڭ تۇلعالىق دامۋىن قالىپتاستىرۋعا بولادى.
ويىنعا قويىلاتىن تالاپتار مىنالار:
- بالالارعا ءوزىنىڭ قابىلەتىن كورسەتە بىلۋگە مۇمكىندىك بەرۋ
- بالانى باسقالارمەن جارىسا بىلۋگە قالىپتاستىرۋ
- بىلىك پەن داعدىنى قالىپتاستىرۋ ءۇشىن ءبىلىمدى ءوزى ىزدەنۋگە قامتاماسىز ەتۋ
- ويىن بارىسىندا بالاعا جاڭا ءبىلىم، ءبىلى، داعدىلاردىڭ قاينار كوزىنە جەتۋ
- بالانىڭ ويىن بارىسىندا جەتكەن جەڭىسى ونىڭ جاڭا العان ءبىلىم، بىلىك، داعدىلارمەن سايكەس كەلەتىندىگى.
ساباقتى ءبىرىڭعاي ادىستەرمەن جۇرگىزە بەرۋ وقۋشىلاردى جالىقتىرارى ءسوزسىز. ەگەر اراسىندا ويىن ارالاسىپ كەلىپ وتىرسا، وقۋشىلار ساباق مازمۇنىنا اسا نازار اۋدارىپ، تەز قابىلداپ الادى.
ۇلى ابايدىڭ «ويىن ويناپ ءان سالماي، وسەر بالا بولار ما؟» دەگەن پىكىرىنەن بالا ومىرىندەگى ويىننىڭ ماڭىزدىلىعىن كورۋگە بولادى. باستاۋىش كلاسس وقۋشىلارىنىڭ پسيحيكاسىنىڭ دامۋىنا ويىن ارەكەتى شەشۋشى ءرول اتقاراتىندىعى تۋرالى بەلگىلى عالىمدار ءوز ەڭبەكتەرىندە ايتىپ كەتكەن. ولار: ج. ايماۋىتوۆ، م. جۇمابايەۆ. ش. قۇدايبەردى ۇلى، س. تورايعىروۆ ت. ب.
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2015 جىلعا دەيىنگى ءبىلىم بەرۋ تۇجىرىمداماسىنىڭ نەگىزگى ماقساتى – ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ بارلىق دەڭگەيىندە قوعامنىڭ تالاپتارىنا سايكەس ءبىلىمدى، كاسىبى بىلىكتىلىگى جوعارى تۇلعانى تاربيەلەپ، ولاردى باسەكەگە قابىلەتتى ءبىلىم نەگىزدەرىمەن قارۋلاندىرۋ جانە قازىرگى جىلدام وزگەرىپ وتىرعان دۇنيە جاعدايلارىندا الىنعان تەرەڭ ءبىلىمنىڭ، كاسىبي داعدىلاردىڭ نەگىزىندە ەركىن باعدارلاي بىلۋگە، ءوزىن – ءوزى ىسكە اسىرۋعا، ءوزىن – ءوزى دامىتۋعا جانە ءوز بەتىنشە دۇرىس ادامگەرشىلىك تۇرعىسىنان جاۋاپتى شەشىمدەر قابىلداۋعا قابىلەتتى جەكە تۇلعانى قالىپتاستىرۋ. نازاربايەۆ نۇرسۇلتان ءابىش ۇلى قازاقستان حالقىنا 2007 جىلعى 28 اقپانداعى «جاڭا الەمدەگى جاڭا قازاقستان» جولداۋىندا
«ءبىلىم بەرۋ رەفورماسى تابىسىنىڭ باستى ولشەمى ءتيىستى ءبىلىم مەن ءبىلىم العان ەلىمىزدىڭ كەز - كەلگەن ازاماتى الەمنىڭ كەز - كەلگەن ەلىندە قاجەتكە جارايتىن مامان بولاتىنداي دەڭگەيدە كوتەرىلۋ بولىپ تابىلادى. ءبىز ەلىمىزدە الەمدىك ستاندارتتار دەڭگەيىندە ساپالى ءبىلىم بەرۋ قىزمەتىنە قول جەتكىزۋگە ءتيىسپىز» دەپ اتاپ كورسەتتى.
قوعامنىڭ عىلىمي تەحنيكالىق، الەۋمەتتىك ەكونوميكالىق دامۋى وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ ينتەللەكتۋالدىق، بىلىمدىك، جەكە تۇلعالىق قابىلەتتەرىن جەتىلدىرە ءتۇسۋدى تالاپ ەتۋدە. سوندىقتان قازىرگى كەزدە ورتا ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتىڭ ادىستەمەلەرىنە ءتۇرلى جاڭا تەحنولوگيالار مەن ءادىس - تاسىلدەر كوپتەپ ەنگىزىلىپ وتىر. سول سەبەپتى قازىرگى وقىتۋ ءۇردىسى رەپرودۋكتيۆتى ادىسپەن قانا قويماي، ياعني « تاراتقىش قابىلداعىش» تۇرعىدا قالىپتاسپاي، ءمۇعالىم مەن وقۋشى اراسىنداعى قارىم - قاتىناس «تۇلعا – تۇلعا» كۇيىندە ءوزارا سىيلاسىمدىلىققا، سەنىمدىلىككە نەگىزدەلگەن. مۇندا وقۋشى وقىتۋ ۇردىسىندە تەك دالەلدەنگەن، قاتىپ قالعان ءبىلىمدى يگەرىپ قويماي، وزىندىك ماقساتتى ءىس - ارەكەتتەر جاساي الاتىن، ءوز وي پىكىرىن ايتىپ، ونى دالەلدەي الاتىن بولۋى قاجەت.
ويتكەنى، بۇل وقىتۋ ءۇردىسى وقۋشىعا باعىتتالعان. دەمەك وقۋشىنىڭ بويىندا قالىپتاسقان داعدى مەن بىلىكتەرىنىڭ مەڭگەرگەن بىلىمدەرىنىڭ قاي دەڭگەيدە قالىپتاسقاندىعىنا قاراي وقىتۋ ءۇردىسىنىڭ ناتيجەلىگى شىعادى. ءمۇعالىمنىڭ وقۋشىعا ساپالى ءبىلىم بەرۋ دارەجەسى ساباقتى ۇيىمداستىرۋ جولدارىن بىلۋىمەن تىكەلەي بايلانىستى. كۇندەلىكتى ءبىر سارىندى، ءبىر عانا ادىسپەن وتىلگەن ساباقتار وقۋشىلاردىڭ پانگە دەگەن قىزىعۋىن كەمىتىپ، ءبىلىمدى يگەرۋ قابىلەتتەرىن تومەندەتەدى. سونىڭ ىشىندە ويىننىڭ ماڭىزى زور.
پەداگوگيكا عىلىمىندا ويىن ارەكەتىنىڭ وقۋ ۇردىسىندە الاتىن ورنى تۋرالى زەرتتەلىپ جۇرگەن ەڭبەكتەر دە از ەمەس. سەبەبى ويىن وقۋ، ەڭبەك ءىس - ارەكەتتەرىمەن بىرگە ادامنىڭ ءومىر ءسۇرۋىنىڭ ماڭىزدى ءبىر ءتۇرى. ونى مىناداي كەستە ارقىلى سۋرەتتەسەك:
ءىس ارەكەت:
- وقۋ ارەكەتى
- ەڭبەك ارەكەتى
- ويىن ارەكەتى
«ويىن» ۇعىمىنا تۇسىنىكتەمە بەرسەك - بۇل ادامنىڭ مىنەز - قۇلقىن ءوزى باسقارۋمەن انىقتالاتىن قوعامدىق تاجىريبەنى قالىپتاستىرۋعا ارنالعان جاعداياتتار نەگىزىندەگى ءىس ارەكەتتىڭ ءبىر ءتۇرى. ادامزات تاجىريبەسىندە ويىن ارەكەتى مىنانداي قىزمەتتەردى اتقارادى:
- ويىن – ساۋىق (بۇل ويىننىڭ نەگىزگى قىزمەتى شاتتانۋ، قىزىعۋشىلىعىن وياتۋ)
- كوممۋنيكاتيۆتىك نەمەسە قارىم - قاتىناستىق ديالەكتيكاسىن مەڭگەرۋ؛
- دياگنوستيكالىق (ويىن بارىسىندا ءوزىن - ءوزى تانۋى)
- كوررەكسيالىق تۇلعانىڭ قۇرىلىمدىق كورسەتكىشتەردىڭ ءپوزيتيۆتى وزگەرۋىنە ۇلەس قوسۋ؛
- الەۋمەتتەندىرۋ ادامداردىڭ قوعامداسىپ ءومىر ءسۇرۋ نورماسىن مەڭگەرۋىن قوعامدىق قارىم - قاتىناستار جۇيەسىنە بەكىتۋ؛
ويىنداردىڭ مىنانداي ءتورت باستى قىرلارى بولادى:
- ەركىن دامۋشى ءىس ارەكەتتىلىك ناتيجەسىنەن نەمەسە ءىس - ارەكەتتىلىك ناتيجەسىنەن پروسەسىنىڭ قامى ءۇشىن عانا ەمەس تەك بالانىڭ تىلەگىنە بايلانىستى قابىلدانادى.
- شىعارماشىلىق، بەلگىلى دەڭگەيدەگى يمپروۆيزاسيالىق وسى ءىس - ارەكەتتىلىكتىڭ وتە بەلسەندى مىنەزدەمەسى (شىعارماشىلىق «جولى»)
- ەموسيونالدى كوتەرىڭكىلىك، باسەكەلەستىك، قارسىلاستىق (ويىننىڭ تابيعي سەزىمدىلىگى « ەموسيالىق كەرنەۋلىك»)
- ءتۇزۋ نەمەسە جاناما ەرەجەلەردىڭ بار بولۋى، ويىن دامۋىنداعى لوگيكالىق مازمۇندى اشۋ.
ويىن - ادامنىڭ ءومىرتانىمىنىڭ العاشقى قادامى. سوندىقتان ويىن ارقىلى بالالار ومىردەن كوپتەگەن مالىمەتتەر الىپ، بىلىمدەرىن جەتىلدىرەدى.
ويىن – ءبىر قاراعاندا قاراپايىم قۇبىلىس ءىس ارەكەت ىسپەتتى. ول مىندەتتى تۇردە ۇجىمدىق ارەكەت. ويىننىڭ ەرەجەلەرى ويناۋشىلاردىڭ قيسىندى وي قابىلەتىنىڭ دامۋى، ءبىر - بىرىنە دەگەن سىيلاستىق قاجەتتىلىكتەرىمەن ساناسۋى ءار ويىنشىنىڭ جەكە ارەكەتتەرىنەن تۋىندايدى. ويىننىڭ باستى شارتى جەڭىسكە جەتۋ بولسا، ءار ويىنشى ءوز قارسىلاسىنىڭ مۇمكىندىگىمەن ساناسىپ، ءبىر - بىرىنە دەگەن سەنىمىن ارتتىرادى.
ويىن كەزىندە بارلىق وقۋشى بىردەي، ويتكەنى بارلىعى دا نە ىستەسەم، قالاي ايتسام جەڭەمىن، قالاي ناتيجەگە جەتەمىن دەگەن ماقساتتا جۇمىس ىستەيدى. تاقىرىپتى بىلمەي وتىرعان وقۋشىنىڭ ويىن كەزىندە قورقىنىشى، ۇيالشاقتىعى جويىلىپ، باسقا بالالارمەن بىرگە ءبىر دەڭگەيدە جۇمىس ىستەي الادى. تەز تىلدىك ماتەريال جاتتالادى، ول وقۋشى ءوزىنىڭ باسقالارمەن بىرگە ساباققا قاتىسقانىنا كوڭىلى تولىپ وتىرادى.
سونىمەن قاتار ويىن كەزىندە بەلگىلى ءبىر ناتيجەگە جەتۋ ءۇشىن وقۋشىلار تەك قانا ءسوزدى عانا قولدانىپ قانا قويماي، ميميكا، جەست تۇرلەرىندە قولدانا الادى. ال، اقىل - وي ويىندارىندا بەلگىلى ءبىر ەرەجەلەردى ساقتاپ وينايدى. ول ويىندار بالانىڭ تاپقىرلىعىن، بايقاعىشتىعىن، زەيىندىلىگىن ارتتىرۋمەن قاتار ەرىك، سەزىم تۇرلەرىندە دامىتادى.
ويىن تۇرلەرى وتە كوپ. سونىڭ ىشىندە باستاۋىش سىنىپتاردا پايدالاناتىن ويىن ساباق، ويىن - جاتتىعۋ، سەرگىتۋ ويىندارى، ديداكتيكالىق ماقساتتاعى ويىندار، سوزدىك ويىندار، لوگيكالىق ەسەپ ويىندار، ۇلتتىق ويىندار. مۇنداي ويىندار وقۋشىنى جان - جاقتى دامىتىپ، ءبىلىمدى تولىق يگەرۋىنە كومەكتەسەدى.
سوندىقتان بۇگىنگى كۇنى قوعامىمىزدىڭ دامۋ باعىتىندا جان - جاقتى دامىعان ساۋاتتى، سانالى ازاما تاربيەلەۋ ماسەلەسىنىڭ باياندى بولۋى وقۋ - تاربيە جۇيەسىنىڭ ۇلەسىنە تيەتىنىن ەسكەرسەك، جاس جەتكىنشەكتەردىڭ ءبىلىمدى، بىلىكتى بولۋىندا ويىننىڭ الاتىن ورنى ەرەكشە. ويىن ارقىلى وقۋشىنى ءبىلىم الۋعا جەتەلەپ، ونىڭ تۇلعالىق دامۋىن قالىپتاستىرۋعا بولادى.
ويىنعا قويىلاتىن تالاپتار مىنالار:
- بالالارعا ءوزىنىڭ قابىلەتىن كورسەتە بىلۋگە مۇمكىندىك بەرۋ
- بالانى باسقالارمەن جارىسا بىلۋگە قالىپتاستىرۋ
- بىلىك پەن داعدىنى قالىپتاستىرۋ ءۇشىن ءبىلىمدى ءوزى ىزدەنۋگە قامتاماسىز ەتۋ
- ويىن بارىسىندا بالاعا جاڭا ءبىلىم، ءبىلى، داعدىلاردىڭ قاينار كوزىنە جەتۋ
- بالانىڭ ويىن بارىسىندا جەتكەن جەڭىسى ونىڭ جاڭا العان ءبىلىم، بىلىك، داعدىلارمەن سايكەس كەلەتىندىگى.
ساباقتى ءبىرىڭعاي ادىستەرمەن جۇرگىزە بەرۋ وقۋشىلاردى جالىقتىرارى ءسوزسىز. ەگەر اراسىندا ويىن ارالاسىپ كەلىپ وتىرسا، وقۋشىلار ساباق مازمۇنىنا اسا نازار اۋدارىپ، تەز قابىلداپ الادى.
ۇلى ابايدىڭ «ويىن ويناپ ءان سالماي، وسەر بالا بولار ما؟» دەگەن پىكىرىنەن بالا ومىرىندەگى ويىننىڭ ماڭىزدىلىعىن كورۋگە بولادى. باستاۋىش كلاسس وقۋشىلارىنىڭ پسيحيكاسىنىڭ دامۋىنا ويىن ارەكەتى شەشۋشى ءرول اتقاراتىندىعى تۋرالى بەلگىلى عالىمدار ءوز ەڭبەكتەرىندە ايتىپ كەتكەن. ولار: ج. ايماۋىتوۆ، م. جۇمابايەۆ. ش. قۇدايبەردى ۇلى، س. تورايعىروۆ ت. ب.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
