
- 21 ءشىل. 2018 00:00
- 290
ەۋروپا مەكتەپتەرىندەگى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى بىزدىكىنەن نەسىمەن ەرەكشەلەنەدى
ماقالا ءبىلىم بەرۋدە قانداي ايىرماشىلىقتاردىڭ بارىن تۇسىنۋگە كومەكتەسەدى.
قارجىلاندىرۋ
ەۋروپا ەلدەرى وقىتۋدىڭ جاڭا باعدارلامالارىن، سونىمەن قاتار سىنىپتار مەن اۋديتوريالاردىڭ ءىشىن زاماناۋي قۇرىلعىلارمەن، جاڭا تەحنولوگيالارمەن جاراقتاندىرۋدى قارقىندى تۇردە قارجىلاندىرىپ وتىرادى. بۇل ءوز كەزەگىندە وقۋشىنىڭ مەكتەپتە ءوزىن جايلى سەزىنۋىنە كومەكتەسەدى. ياعني ءبىلىمنىڭ دە ساپاسى جوعارلايدى. مىسالى، فينليانديادا بارلىق وقۋ قۇرالدارى جانە كەڭسە قۇرال-جابدىقتارى تەگىن بەرىلەدى. ءبىزدىڭ مەكتەپتەردە بۇنداي كومەك قاراستىرىلماعاندىقتان، اتا-انانىڭ وقۋعا كەرەكتى قۇرال-جابدىقتارىن ءوزى ساتىپ الۋىنا نەمەسە اقشا جيناپ العىزۋىنا تۋرا كەلەدى.
وينايمىز دا وقيمىز، وقيمىز دا وينايمىز
ەۋروپالىق مەتەپتەردىڭ باستاۋىش سىنىپتارىندا وقيتىن بۇلدىرشىندەر ويىن بارىسىندا باعدارلاۋدى، دۇكەندە جاساعان ساۋدانىڭ، ودان قالعان اقشانىڭ ەسەبىن دۇرىس جۇرگىزۋدى، جۇمىسقا قابىلدانار كەزدەگى اڭگىمەلەسۋدى ءساتتى وتكىزۋدى ۇيرەنەدى. بۇل ادىستەر ولاردىڭ ۇجىمعا بەيىمدەلۋىنە، بىلىمگە دەگەن قىزىعۋشىلىقتارىن دامىتۋعا كومەكتەسەدى. بالا ساباقتا مىندەتتى تۇردە تاقتاعا شىقپاي، پارتادا نەمەسە ەدەندە وتىرىپ-اق جاۋاپ بەرە الادى. سونىمەن قاتار ءتارتىبى ءسال قاتال مەكتەپتەر دە كەزدەسەدى. دەگەنمەن وندا دا نەگىزگى پاندەر ويىن تۇرىندە وتەدى. ال وقۋ باعدارلامالارىندا مىندەتتى تۇردە قول ونەر، مۋزىكا، سۋرەت ونەرى، بي ۇيىرمەسى سياقتى ءتۇرلى باعىتتار قامتىلادى.
قازىرگى وتاندىق ءبىلىم باعدارلامالارى مۇلدە باسقا ءادىستى قولدانادى. ءبىرىنشى سىنىپقا باراتىن وقۋشى الدىن-الا كەم دەگەندە ءبىر ءالىپبيدى جاتتاپ، ساناۋدى ءبىلۋى ءتيىس. سومكەدەگى وقۋلىقتاردىڭ سالماعى وقۋشىنىڭ سالماعىمەن پارا-پار. ال كەيبىر وقۋشىعا قويىلاتىن تالاپتار وقۋشىنىڭ مەكتەپكە بارۋعا زاۋقىن كەتىرىپ قانا قويماي، ءتىپتى وقۋعا دەگەن نيەتىنەن اينىتارى انىق.
كاسىپتىك بەيىمدەۋ
كوپتەگەن ەۋروپالىق ەلدەردە وسكەلەڭ ۇرپاققا كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋگە ايتارلىقتاي كوڭىل بولىنەدى. مەكتەپ باعدارلاماسىندا وقۋشىلارى ءتۇرلى ماماندىقتارمەن تانىسىپ، پراكتيكالىق ساباقتار وتىزىلەدى. وسى ارقىلى بالانىڭ بولاشاق ماماندىعىن تاڭداۋىنا كومەكتەسەدى.
ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە ەلەۋلى ورىندى جەكەلەگەن پاندەردى تەرەڭدەتىپ وقىتاتىن سىنىپتار مەن مەكتەپتەر الادى. اسىرەسە فيزيكا، ماتەماتيكا جانە شەت تىلدەرىن تەرەڭەتىپ وقىتۋ كەڭىنەن تارالعان. مىسالى، گەرمانيادا ۇستازدار پراتيكالىق ساباق بارىسىندا وقۋشىنىڭ قابىلەتىن ەسكەرە وتىرىپ، بولاشاقتا ماماندىقتى تاڭداۋىنا جاردەمدەسەدى.
زەرتتەۋلەرگە سۇيەنسەك، ەڭ ۇزدىك دەپ فينليانديانىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى تانىلدى. وقۋعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگى ءۇشىن فين مەكتەپتەرىنىڭ تۇلەكتەرى ءبىرىنشى ورىندى يەلەنەدى، سونىمەن قاتار ماتەماتيكا مەن جاراتىلىستانۋ سالاسىندا كوش باستاپ تۇر.
ۇستازداردىڭ ەڭبەگى
ۇستازداردىڭ جۇمىسىن ەرەكشە اتاپ وتكىمىز كەلەدى. شەت ەلدە ۇستاز ماماندىعى سىيلى، ءارى ەڭبەگى جوعارى باعالانادى. مىسالى، فيندىك ۇستازدار ايىنا 3-4 مىڭ دوللار جالاقى الادى.
ءبىلىم بەرۋدىڭ ەۋروپالىق جۇيەسىندە وقۋشىعا ءتىل تيگىزۋدەن، ابىرويىنا نۇقسان كەلتىرۋىنەن قورعاۋ شارالارى قاراستىرىلعان. مەكتەپتەردە ارنايى دايىندالعان الەۋمەتتىك قىزمەتكەرلەر مەن پسيحولوگتار جۇمىس ىستەيدى، ءارى ۇستازدار وزدەرىنە وقۋشىعا دورەكى قارىم-قاتىناس جاساۋعا جول بەرمەيدى.
وتاندىق مەكتەپتەردە ۇستازداردىڭ جالاقىسى وتە تومەن، ال ۇستاز دەگەن قۇرمەتتى اتتى ءبارى دە ۇمىت قالدىرعان، وكىنىشكە قاراي، ءتىپتى كەيبىر مۇعالىمدەردىڭ وزدەرى دە ونى ۇمىتقان.
كوڭىلگە كىربىڭ تۇسىرەتىن ساتتەر كوپ-اق، الايدا مويىمايمىز، بارلىق كەمشىلىكتەردىڭ ارتىندا ورىندالماي جاتقان مۇمكىندىكتەر، مىنسىزدىككە دەگەن ۇمتىلىس پەن ءبارىن وزگەرتۋگە دەگەن تالپىنىستىڭ جاتقاندىعى انىق.