فورمۋلانى ەنگىزۋ جانە كوشىرۋ
ينفورماتيكا
ساباقتىڭ تاقىرىبى: فورمۋلانى ەنگىزۋ جانە كوشىرۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىلىك: Microsoft ەxcel - دە فورمۋلالار ەنگىزۋ، فورمۋلالاردى كوشىرۋدى ۇياشىقتاعى مالىمەتتەردىڭ ورنىن اۋىستىرۋدى ۇيرەتۋ؛
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ Microsoft ەxcel - دە جۇمىس جاساۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، ەستە ساقتاۋ جانە زەيىندىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ؛
تاربيەلىك: ۇقىپتىلىققا، ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: پراكتيكۋم ەلەمەنتتەرى بار كورسەتە ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكتى قۇرالدار: دك قۇرىلعىسى، پروەكتر، كەسپە قاعازدار، كىتاپ، ۆەنن دياگرامماسى، سەمانتيكالىق كارتا
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ؛
ءا) تقە - لەرىن ەسكە ءتۇسىرۋ؛
ب) توپتارعا ءبولۋ
ۆ) وقۋشى نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ا) «بىلگەنگە مارجان...» سۇراق - جاۋاپ
1. كەستە دەگەنىمىز نە؟
2. ەلەكتروندىق كەستە دەگەنىمىز نە؟
3. جول، باعانا، ۇياشىق دەگەن نە؟
4. ەڭ العاشقى ەلەكتروندىق كەستە قاي جىلى پايدا بولدى، جانە ونىڭ اتى قانداي؟
5. جۇمىس كىتابى نەدەن تۇرادى؟
6. ەلەكتروندىق كەستەنى قانداي جاعدايدا قولدانۋعا بولادى؟
7. MS Excel دەگەنىمىز نە؟
8. Excel - دە قۇجاتتى قالاي ساقتايدى؟
10. ۇياشىقتاعى مالىمەتتەردى قالاي كوشىرۋگە بولادى؟
ءا) تەحنيكالىق ديكتانت
تەحنيكالىق ديكتانت. بوس ورىنعا قاجەت سوزدەردى جازۋ كەرەك.
1. Excel قۇجاتىنىڭ _______ كەڭەيتىلىمىنە يە. (. xls)
2. قۇجات اتاۋى مەن تەرەزەنى باسقارۋ ەلەمەنتتەرى ______________________ ورنالاسقان. (تاقىرىپ جولاعىندا)
3. ______________________ ءاربىر تارماعى ءبىر تيپتەس امىرلەر توبىنان تۇرادى.(باس ءمازىر)
4. قۇجاتپەن جۇمىس ىستەۋگە ارنالعان نەگىزگى جاڭا، ساقتاۋ، اشۋ، باسىپ شىعارۋ، قيىپ الۋ، كوشىرۋ، قويۋ سياقتى باتىرمالاردى ____________________ قامتيدى.(ستاندارتتى قۇرالدار ۇستەلى)
5. ________________________ - ءماتىننىڭ قاجەتتى پارامەترلەرىن جانە ونىڭ قۇجاتتا ورنالاساتىن ورنىن بەلگىلەۋگە ارنالعان. (پىشىمدەۋ قۇرالدار ۇستەلى)
6. باعان مەن جولدىڭ قيىلىسقان تۇسىندا كەستەنىڭ ەڭ كىشى قۇرامداس بولىگى - ________________ ورنالاسقان.(ۇياشىق)
7. جۇمىس پاراعى _________ باعاننان جانە ______________ جولدان جانە ___________ ۇياشىقتان تۇرادى.(256 باعان، 65 536 جول، 16 777 216 ۇياشىق)
8. ەگەر ۇياشىق F باعانىندا جانە 7 جولىندا ورنالاسسا، وندا ونىڭ مەكەنى ______ بولادى. (F7)
9. ______________ - لوگيكالىق تىزبەكتەر قۇرايتىن ۇياشىقتار تىزبەگى. (قاتار)
فايل اتى ورىسىنە كىتاپ اتىن ەنگىزىڭىز جانە ____________ باتىرماسىن قولدانۋ ارقىلى ساقتايمىز. (ساقتاۋ)
ءسوزجۇمباق ارقىلى جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبىن اشۋ.
جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ
فورمۋلالار — جۇمىس پاراعىنداعى ماندەر بويىنشا ەسەپتەۋلەردى ورىندايتىن تەڭدەۋلەر. فورمۋلا ءارقاشاندا تەڭدىك بەلگىسىمەن باستالادى (=).
قاراپايىم فورمۋلانى تۇراقتى ماندەر مەن ەسەپتەۋ امالداعىشتارىن پايدالانۋ ارقىلى جاساۋعا بولادى. مىسالى، =5+2*3 فورمۋلاسى ەكى ساندى كوبەيتىپ، شىققان ناتيجەگە ساندى قوسادى. Microsoft Office Excel باعدارلاماسى ماتەماتيكالىق امالداردىڭ ستاندارتتى رەتىن ورىندايدى. الدىڭعى مىسالدا كوبەيتۋ امالى (2*3) ءبىرىنشى ورىندالادى، شىققان ناتيجەگە 5 سانى قوسىلادى.
سونداي - اق، فورمۋلا جاساۋ ءۇشىن، فۋنكسيانى پايدالانۋعا بولادى. مىسالى، =SUM(A1: A2) جانە SUM(A1، A2) فورمۋلالاردىڭ ەكەۋى دە، A1 مەن A2 ۇياشىقتارىنداعى ماندەردى قوسۋ ءۇشىن SUM فۋنكسياسىن پايدالانادى. ەلەكتروندى كەستەدە (سۋمم) فۋنكسياسى ءجيى قولدانىلادى، سوندىقتان جالپى قوسىندىنى ءبىلۋ ءۇشىن قوسىلاتىن ۇياشىقتاردىڭ اۋماعىن بەلگىلەپ، ستاندارتتى قۇرال – سايماندار تاقتاسىنداعى اۆتوقوسىندى (اۆتوسۋمما) باتىرماسىن پايدالانۋعا بولادى.
جاسالاتىن فورمۋلانىڭ تۇرىنە بايلانىستى فورمۋلا تومەندەگى بولىكتەردىڭ كەز كەلگەنىن نەمەسە بارلىعىن قامتۋى مۇمكىن.
ساباقتىڭ تاقىرىبى: فورمۋلانى ەنگىزۋ جانە كوشىرۋ
ساباقتىڭ ماقساتى: بىلىمدىلىك: Microsoft ەxcel - دە فورمۋلالار ەنگىزۋ، فورمۋلالاردى كوشىرۋدى ۇياشىقتاعى مالىمەتتەردىڭ ورنىن اۋىستىرۋدى ۇيرەتۋ؛
دامىتۋشىلىق: وقۋشىلاردىڭ Microsoft ەxcel - دە جۇمىس جاساۋ داعدىلارىن قالىپتاستىرۋ، ەستە ساقتاۋ جانە زەيىندىك قابىلەتتەرىن دامىتۋ، پانگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن ارتتىرۋ؛
تاربيەلىك: ۇقىپتىلىققا، ءوز بەتىمەن جۇمىس ىستەۋگە تاربيەلەۋ.
ساباق ءتۇرى: پراكتيكۋم ەلەمەنتتەرى بار كورسەتە ءتۇسىندىرۋ.
ساباقتا قولدانىلاتىن كورنەكتى قۇرالدار: دك قۇرىلعىسى، پروەكتر، كەسپە قاعازدار، كىتاپ، ۆەنن دياگرامماسى، سەمانتيكالىق كارتا
ساباقتىڭ بارىسى:
ءى. ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى:
ا) وقۋشىلاردى تۇگەلدەۋ؛
ءا) تقە - لەرىن ەسكە ءتۇسىرۋ؛
ب) توپتارعا ءبولۋ
ۆ) وقۋشى نازارىن ساباققا اۋدارۋ.
ا) «بىلگەنگە مارجان...» سۇراق - جاۋاپ
1. كەستە دەگەنىمىز نە؟
2. ەلەكتروندىق كەستە دەگەنىمىز نە؟
3. جول، باعانا، ۇياشىق دەگەن نە؟
4. ەڭ العاشقى ەلەكتروندىق كەستە قاي جىلى پايدا بولدى، جانە ونىڭ اتى قانداي؟
5. جۇمىس كىتابى نەدەن تۇرادى؟
6. ەلەكتروندىق كەستەنى قانداي جاعدايدا قولدانۋعا بولادى؟
7. MS Excel دەگەنىمىز نە؟
8. Excel - دە قۇجاتتى قالاي ساقتايدى؟
10. ۇياشىقتاعى مالىمەتتەردى قالاي كوشىرۋگە بولادى؟
ءا) تەحنيكالىق ديكتانت
تەحنيكالىق ديكتانت. بوس ورىنعا قاجەت سوزدەردى جازۋ كەرەك.
1. Excel قۇجاتىنىڭ _______ كەڭەيتىلىمىنە يە. (. xls)
2. قۇجات اتاۋى مەن تەرەزەنى باسقارۋ ەلەمەنتتەرى ______________________ ورنالاسقان. (تاقىرىپ جولاعىندا)
3. ______________________ ءاربىر تارماعى ءبىر تيپتەس امىرلەر توبىنان تۇرادى.(باس ءمازىر)
4. قۇجاتپەن جۇمىس ىستەۋگە ارنالعان نەگىزگى جاڭا، ساقتاۋ، اشۋ، باسىپ شىعارۋ، قيىپ الۋ، كوشىرۋ، قويۋ سياقتى باتىرمالاردى ____________________ قامتيدى.(ستاندارتتى قۇرالدار ۇستەلى)
5. ________________________ - ءماتىننىڭ قاجەتتى پارامەترلەرىن جانە ونىڭ قۇجاتتا ورنالاساتىن ورنىن بەلگىلەۋگە ارنالعان. (پىشىمدەۋ قۇرالدار ۇستەلى)
6. باعان مەن جولدىڭ قيىلىسقان تۇسىندا كەستەنىڭ ەڭ كىشى قۇرامداس بولىگى - ________________ ورنالاسقان.(ۇياشىق)
7. جۇمىس پاراعى _________ باعاننان جانە ______________ جولدان جانە ___________ ۇياشىقتان تۇرادى.(256 باعان، 65 536 جول، 16 777 216 ۇياشىق)
8. ەگەر ۇياشىق F باعانىندا جانە 7 جولىندا ورنالاسسا، وندا ونىڭ مەكەنى ______ بولادى. (F7)
9. ______________ - لوگيكالىق تىزبەكتەر قۇرايتىن ۇياشىقتار تىزبەگى. (قاتار)
فايل اتى ورىسىنە كىتاپ اتىن ەنگىزىڭىز جانە ____________ باتىرماسىن قولدانۋ ارقىلى ساقتايمىز. (ساقتاۋ)
ءسوزجۇمباق ارقىلى جاڭا ساباقتىڭ تاقىرىبىن اشۋ.
جاڭا تاقىرىپتى ءتۇسىندىرۋ
فورمۋلالار — جۇمىس پاراعىنداعى ماندەر بويىنشا ەسەپتەۋلەردى ورىندايتىن تەڭدەۋلەر. فورمۋلا ءارقاشاندا تەڭدىك بەلگىسىمەن باستالادى (=).
قاراپايىم فورمۋلانى تۇراقتى ماندەر مەن ەسەپتەۋ امالداعىشتارىن پايدالانۋ ارقىلى جاساۋعا بولادى. مىسالى، =5+2*3 فورمۋلاسى ەكى ساندى كوبەيتىپ، شىققان ناتيجەگە ساندى قوسادى. Microsoft Office Excel باعدارلاماسى ماتەماتيكالىق امالداردىڭ ستاندارتتى رەتىن ورىندايدى. الدىڭعى مىسالدا كوبەيتۋ امالى (2*3) ءبىرىنشى ورىندالادى، شىققان ناتيجەگە 5 سانى قوسىلادى.
سونداي - اق، فورمۋلا جاساۋ ءۇشىن، فۋنكسيانى پايدالانۋعا بولادى. مىسالى، =SUM(A1: A2) جانە SUM(A1، A2) فورمۋلالاردىڭ ەكەۋى دە، A1 مەن A2 ۇياشىقتارىنداعى ماندەردى قوسۋ ءۇشىن SUM فۋنكسياسىن پايدالانادى. ەلەكتروندى كەستەدە (سۋمم) فۋنكسياسى ءجيى قولدانىلادى، سوندىقتان جالپى قوسىندىنى ءبىلۋ ءۇشىن قوسىلاتىن ۇياشىقتاردىڭ اۋماعىن بەلگىلەپ، ستاندارتتى قۇرال – سايماندار تاقتاسىنداعى اۆتوقوسىندى (اۆتوسۋمما) باتىرماسىن پايدالانۋعا بولادى.
جاسالاتىن فورمۋلانىڭ تۇرىنە بايلانىستى فورمۋلا تومەندەگى بولىكتەردىڭ كەز كەلگەنىن نەمەسە بارلىعىن قامتۋى مۇمكىن.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ۇساق جانرلاردىڭ ءبىرى – جۇمباقتىڭ بالا دامۋىنا تيگىزەر ماڭىزى.
