ىزدەگەندە تابىلاتىن قاسىڭنان
ساباقتىڭ ماقساتى: وقۋشىلاردىڭ «دوستىق» قۇندىلىعى تۋرالى تۇسىنىكتەرىن كەڭەيتۋ.
ساباقتىڭ مىندەتى:
1. دوستىق قارىم - قاتىناستىڭ ءومىر سۇرۋگە ىقپال ەتەتىن فاكتورلارىنىڭ ءبىرى ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ؛
2. شىنايى دوس قانداي بولاتىنى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
3. ادال دوستىق پەن امال دوستىقتى اجىراتا ءبىلۋدى ۇيرەتۋ؛
كورنەكىلىگى: وقۋلىق، داپتەر، ءۇنتاسپا، ۇلاعاتتى سوزدەر، ءتۇرلى - ءتۇستى قاعاز، پلاكات، ءتۇرلى - ءتۇستى ستيكەرلەر.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: ماتىنمەن جۇمىس، سۇراق - جاۋاپ، ويىن، داپتەرمەن جۇمىس، شىعارماشىلىق جۇمىس.
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
1. وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ.
2. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ.
3. ساباققا دايارلىعىن تەكسەرۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
شاتتىق شەڭبەرى.
بالالار، ءبارىمىز شاتتىق شەڭبەرىنە جينالايىق. ەندى ءبىر - بىرىمىزگە بۇگىنگى كۇنىمىزدىڭ تاماشا وتۋىنە ارناپ، ءبىر - بىرىمىزگە گۇلدەر ۇسىنۋ ارقىلى جاقسى تىلەكتەر ايتايىق.
اڭگىمەلەسۋ
- دوستىق دەگەن نە؟ ونى قالاي تۇسىندىرەر ەدىڭدەر؟
- سەنىڭ ناعىز دوسىڭ كىم؟
- سىنىپتاس پەن دوستىڭ ايىرماشىلىعى بار ما؟
- «ادال دوستىق» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
ماتىنمەن جۇمىس.
ەكى دوس
ەكى دوس ءبىر ەگىستىكتە جۇمىس ىستەيتىن. ءبىرىنىڭ وتباسى، بالالارى بار، ال ەكىنشىسى جالعىز باستى ەدى. كۇن باتقانعا دەيىن جۇمىس ىستەپ، دوستار تاپقان ءونىمدى تەپە - تەڭ ەتىپ ەكىگە ءبولىپ الاتىن. ءبىر كۇنى جالعىز باستى ادام ىشىنەن: «ءونىمدى جانە شىققان پايدانى تەپە - تەڭ بولگەنىمىز دۇرىس بولمادى، مەن جالعىز تۇرامىن، سوندىقتان دا ايتارلىقتاي كوپ قاجەتتىلىگىم دە جوق» دەپ ويلادى. وسىنداي ويمەن، ءتۇن سايىن ءبىر قاپ ءونىمدى دوسىنىڭ ءۇيىنىڭ الدىنداعى سارايعا جاسىرىن اپارىپ تۇردى.
دوسى دا ىشىنەن: «ءونىم مەن پايدانى بىردەي بولگەنىمىز دۇرىس ەمەس، مەنىڭ وتباسىم بار، قارتايعان شاعىمدا ولار ماعان قارايدى. ال دوسىمنىڭ بولسا ەشكىمى جوق، قارتايعان كەزىندە وعان قارايتىن ادام بولمايدى.» دەپ ويلايدى. وسىلايشا بۇل دا ءتۇن جامىلىپ، ۇيدەن شىعىپ دوسىنىڭ قوراسىنا ءونىمدى اپارىپ تۇرادى. الايدا قوراداعى قاپتاردىڭ سانى نەلىكتەن ازايمايتىنىنا ەكى دوس تا تۇسىنبەي جۇرەدى. ءبىر ءتۇنى ءبىر - ءبىرىنىڭ قوراسىنا جاسىرىن قاپ تاسىپ جۇرگەندە، ولار كەزدەسىپ قالادى. سوندا عانا ولار بولعان جايدىڭ ءمانىن تۇسىنەدى. قاپتاردى جەرگە قويا سالىپ، دوستار قۇشاقتاسا كەتەدى.
- دوستاردىڭ ءبىر - بىرىنە دەگەن ادال نيەتى مەن دوستىعىن قالاي باعالار ەدىڭدەر؟
- ءوز دوستارىڭا قالاي كومەك كورسەتىپ جۇرسىڭدەر؟
تىنىشتىق ءساتى
بالالار دەنەلەرىڭدى ءتۇزۋ ۇستاپ، باستارىڭدى جوعارى كوتەرىپ، ىڭعايلانىپ وتىرىڭدار. كوزدەرىڭدى جۇمساڭدار دا بولادى. اۋانى تەرەڭ جۇتىپ، ەركىن تىنىستاڭدار، اينالاداعى بارلىق تىرشىلىك يەسى سەندەردى ايالاپ، قورشاپ، قامقور بولىپ جاتقانىن سەزىنىڭدەر. تۇلا بويلارىڭ جاقسىلىققا، ماحابباتقا تولعانىن سەزىنۋگە ۇمتىلىڭدار.
ويىن
وقۋشىلار تاڭداپ العان ارىپتەرىن پايدالانا وتىرىپ سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋى ءتيىس.
ۇلگى: ا - ءارپى
- سەن دوسىڭدى قالاي جاقسى كورەسىڭ؟
- ادالىم، ارداعىم …
- ومىردە دوس بولماسا نە بولار ەدى؟
- قيىن، قىزىق ەمەس
س - ءارپى
- دوسىڭدى نەلىكتەن جاقسى كورەسىڭ؟
- سىرلاس، سىمباتتى بولعاندىقتان….
- سەنىڭ دوسىڭ قانداي؟
- ادەمى، اسەم
- دوسىڭمەن قالاي ارالاساسىڭ؟
- ەركىن، ەرەكشە
- دوسىڭنىڭ قانداي مىنەزى ۇنايدى؟
- جايدارلى، جارقىن، جاناشىرلىق
داپتەرمەن جۇمىس.
داپتەرىمىزدەگى وسى تاقىرىپقا بايلانىستى 1 تاپسىرمانى ورىندايىق.
«قارىم - قاتىناس قانداي جاعدايدا دوستىققا ۇلاسادى؟»
دايەكسوز.
دوس ادام ارتىق سۇرامايدى. ( ماحمۇت قاشقاري)
دوس دوستىڭ كەمشىلىگىن كەشىرە بەرەدى. (ءجۇسىپ بالاساعۇن)
دوسى جوقپەن سىرلاس، دوسى كوپپەن سىيلاس. (اباي)
دوستارىنىڭ ساتسىزدىكتەرىنە اركىم كوڭىل ايتىپ، ايانىش بىلدىرە الادى. ءبىراق دوسىنىڭ جەتكەن جەتىستىكتەرىنە قۋانا الاتىن ادام كەمدە - كەم. (وسكار ۋايلد)
سەرگىتۋ ءساتى.
الدىمىزدا الما اعاشى تۇر دەپ ەلەستەتەيىك. الما اعاشى وتە ۇلكەن. ودان الما الۋ ءۇشىن قولىمىزدى جوعارى كوتەرەيىك. قانە تاعى قولىمىزدى سوزايىق، اياعىمىزدىڭ ۇشىمەن تۇرايىق.
جاعداياتتى شەشۋ.
1. تالعات قانشا اۋرەلەنسە دە، ەسەپتى شىعارا الماي قويدى. مەكتەپكە كەلە سالا كورشىسى زەينەپتىڭ داپتەرىن سۇراپ، ودان كوشىرىپ الدى. العاشقىلارىن كوشىرىپ، كەلەسى ەسەپكە كەلگەندە زەينەپتىڭ قاتەسىن بايقاپ قالدى. ءبىراق تالعات ءوز داپتەرىنە ەسەپتىڭ شەشۋىن دۇرىستاپ جازدى. الايدا ول بۇل تۋرالى زەينەپكە ايتقان جوق.
2. سەن اسىعىپ باراسىڭ، ەشقانداي كەشىگۋگە بولمايتىن كەزدەسۋىڭ بار. دوسىڭ ساعان تەز كەلىپ كەتشى، ءبىر جاعدايمەن وتە قاتتى قىسىلىپ تۇرمىن دەدى. سەنىڭ ارەكەتىڭ.
ويىن.
«دوستىق نەدەن باستالادى، دوستىققا نە جاراسادى»؟
(ويىندى سيگنالدى قيما قاعازدار ارقىلى وينايدى)
شارتى: ەگەر مەن ايتقان ويمەن كەلىسسەڭدەر جاسىل ءتۇستى كوتەرەمىز، ەگەر كەلىسپەسەڭدەر سارى ءتۇستى كوتەرەسىڭدەر.- دوستىق تانىسۋدان باستالا ما؟
- دوستىققا قامقورلىق جاراسا ما؟
- دوستىق توبەلەستەن باستالا ما؟
- دوستىققا مەيىرىمدىلىك جاراسا ما؟
- دوستىق رەنجىسۋدەن باستالا ما؟
- دوستىققا ادالدىق جاراسا ما؟
- دوستىققا تاتۋلىق جاراسا ما؟
- دوستىق ۇيىمشىلدىقتان باستالا ما؟
- دوستىق بىرلىكتەن باستالا ما؟
شىعارماشىلىق جۇمىس. (وقۋشىلار توپقا ءبولىنىپ، پلاكاتقا سۋرەت سالادى.)
قورىتىندى:
بۇگىنگى ساباقتان نە الدىڭدار؟ نە ۇيرەندىڭدەر؟
جۇرەكتەن - جۇرەككە:
ەندى سىزدەردى «جۇرەكتەن جۇرەككە» ايدارىنا شاقىرامىن. ورتادا قوبديشا تۇر. وندا ءتۇرلى ءتۇستى جۇرەكشەلەر بار. كىمگە قاي ءتۇستى جۇرەكشە ۇنايدى، سونى الايىق.
قىزىل – ادامگەرشىلىك، سارى – ادالدىق، قىزعىلت – مەيىرىمدىلىك، كوگىلدىر – سۇيىسپەنشىلىك، جاسىل - ادەپتىلىك، كوك – ىزەتتىلىك، اق – قايىرىمدىلىق. وسى قاسيەتتەر بويلارىڭىزعا داري بەرسىن.
ساباقتىڭ مىندەتى:
1. دوستىق قارىم - قاتىناستىڭ ءومىر سۇرۋگە ىقپال ەتەتىن فاكتورلارىنىڭ ءبىرى ەكەنىن ءتۇسىندىرۋ؛
2. شىنايى دوس قانداي بولاتىنى تۋرالى تۇسىنىك بەرۋ؛
3. ادال دوستىق پەن امال دوستىقتى اجىراتا ءبىلۋدى ۇيرەتۋ؛
كورنەكىلىگى: وقۋلىق، داپتەر، ءۇنتاسپا، ۇلاعاتتى سوزدەر، ءتۇرلى - ءتۇستى قاعاز، پلاكات، ءتۇرلى - ءتۇستى ستيكەرلەر.
ساباقتىڭ ءتۇرى: ارالاس ساباق
ساباقتىڭ ءادىس - تاسىلدەرى: ماتىنمەن جۇمىس، سۇراق - جاۋاپ، ويىن، داپتەرمەن جۇمىس، شىعارماشىلىق جۇمىس.
ساباقتىڭ بارىسى:
ۇيىمداستىرۋ كەزەڭى
1. وقۋشىلارمەن سالەمدەسۋ.
2. وقۋشىلاردى تۇگەندەۋ.
3. ساباققا دايارلىعىن تەكسەرۋ.
ءۇي تاپسىرماسىن سۇراۋ
شاتتىق شەڭبەرى.
بالالار، ءبارىمىز شاتتىق شەڭبەرىنە جينالايىق. ەندى ءبىر - بىرىمىزگە بۇگىنگى كۇنىمىزدىڭ تاماشا وتۋىنە ارناپ، ءبىر - بىرىمىزگە گۇلدەر ۇسىنۋ ارقىلى جاقسى تىلەكتەر ايتايىق.
اڭگىمەلەسۋ
- دوستىق دەگەن نە؟ ونى قالاي تۇسىندىرەر ەدىڭدەر؟
- سەنىڭ ناعىز دوسىڭ كىم؟
- سىنىپتاس پەن دوستىڭ ايىرماشىلىعى بار ما؟
- «ادال دوستىق» دەگەندى قالاي تۇسىنەسىڭدەر؟
ماتىنمەن جۇمىس.
ەكى دوس
ەكى دوس ءبىر ەگىستىكتە جۇمىس ىستەيتىن. ءبىرىنىڭ وتباسى، بالالارى بار، ال ەكىنشىسى جالعىز باستى ەدى. كۇن باتقانعا دەيىن جۇمىس ىستەپ، دوستار تاپقان ءونىمدى تەپە - تەڭ ەتىپ ەكىگە ءبولىپ الاتىن. ءبىر كۇنى جالعىز باستى ادام ىشىنەن: «ءونىمدى جانە شىققان پايدانى تەپە - تەڭ بولگەنىمىز دۇرىس بولمادى، مەن جالعىز تۇرامىن، سوندىقتان دا ايتارلىقتاي كوپ قاجەتتىلىگىم دە جوق» دەپ ويلادى. وسىنداي ويمەن، ءتۇن سايىن ءبىر قاپ ءونىمدى دوسىنىڭ ءۇيىنىڭ الدىنداعى سارايعا جاسىرىن اپارىپ تۇردى.
دوسى دا ىشىنەن: «ءونىم مەن پايدانى بىردەي بولگەنىمىز دۇرىس ەمەس، مەنىڭ وتباسىم بار، قارتايعان شاعىمدا ولار ماعان قارايدى. ال دوسىمنىڭ بولسا ەشكىمى جوق، قارتايعان كەزىندە وعان قارايتىن ادام بولمايدى.» دەپ ويلايدى. وسىلايشا بۇل دا ءتۇن جامىلىپ، ۇيدەن شىعىپ دوسىنىڭ قوراسىنا ءونىمدى اپارىپ تۇرادى. الايدا قوراداعى قاپتاردىڭ سانى نەلىكتەن ازايمايتىنىنا ەكى دوس تا تۇسىنبەي جۇرەدى. ءبىر ءتۇنى ءبىر - ءبىرىنىڭ قوراسىنا جاسىرىن قاپ تاسىپ جۇرگەندە، ولار كەزدەسىپ قالادى. سوندا عانا ولار بولعان جايدىڭ ءمانىن تۇسىنەدى. قاپتاردى جەرگە قويا سالىپ، دوستار قۇشاقتاسا كەتەدى.
- دوستاردىڭ ءبىر - بىرىنە دەگەن ادال نيەتى مەن دوستىعىن قالاي باعالار ەدىڭدەر؟
- ءوز دوستارىڭا قالاي كومەك كورسەتىپ جۇرسىڭدەر؟
تىنىشتىق ءساتى
بالالار دەنەلەرىڭدى ءتۇزۋ ۇستاپ، باستارىڭدى جوعارى كوتەرىپ، ىڭعايلانىپ وتىرىڭدار. كوزدەرىڭدى جۇمساڭدار دا بولادى. اۋانى تەرەڭ جۇتىپ، ەركىن تىنىستاڭدار، اينالاداعى بارلىق تىرشىلىك يەسى سەندەردى ايالاپ، قورشاپ، قامقور بولىپ جاتقانىن سەزىنىڭدەر. تۇلا بويلارىڭ جاقسىلىققا، ماحابباتقا تولعانىن سەزىنۋگە ۇمتىلىڭدار.
ويىن
وقۋشىلار تاڭداپ العان ارىپتەرىن پايدالانا وتىرىپ سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋى ءتيىس.
ۇلگى: ا - ءارپى
- سەن دوسىڭدى قالاي جاقسى كورەسىڭ؟
- ادالىم، ارداعىم …
- ومىردە دوس بولماسا نە بولار ەدى؟
- قيىن، قىزىق ەمەس
س - ءارپى
- دوسىڭدى نەلىكتەن جاقسى كورەسىڭ؟
- سىرلاس، سىمباتتى بولعاندىقتان….
- سەنىڭ دوسىڭ قانداي؟
- ادەمى، اسەم
- دوسىڭمەن قالاي ارالاساسىڭ؟
- ەركىن، ەرەكشە
- دوسىڭنىڭ قانداي مىنەزى ۇنايدى؟
- جايدارلى، جارقىن، جاناشىرلىق
داپتەرمەن جۇمىس.
داپتەرىمىزدەگى وسى تاقىرىپقا بايلانىستى 1 تاپسىرمانى ورىندايىق.
«قارىم - قاتىناس قانداي جاعدايدا دوستىققا ۇلاسادى؟»
دايەكسوز.
دوس ادام ارتىق سۇرامايدى. ( ماحمۇت قاشقاري)
دوس دوستىڭ كەمشىلىگىن كەشىرە بەرەدى. (ءجۇسىپ بالاساعۇن)
دوسى جوقپەن سىرلاس، دوسى كوپپەن سىيلاس. (اباي)
دوستارىنىڭ ساتسىزدىكتەرىنە اركىم كوڭىل ايتىپ، ايانىش بىلدىرە الادى. ءبىراق دوسىنىڭ جەتكەن جەتىستىكتەرىنە قۋانا الاتىن ادام كەمدە - كەم. (وسكار ۋايلد)
سەرگىتۋ ءساتى.
الدىمىزدا الما اعاشى تۇر دەپ ەلەستەتەيىك. الما اعاشى وتە ۇلكەن. ودان الما الۋ ءۇشىن قولىمىزدى جوعارى كوتەرەيىك. قانە تاعى قولىمىزدى سوزايىق، اياعىمىزدىڭ ۇشىمەن تۇرايىق.
جاعداياتتى شەشۋ.
1. تالعات قانشا اۋرەلەنسە دە، ەسەپتى شىعارا الماي قويدى. مەكتەپكە كەلە سالا كورشىسى زەينەپتىڭ داپتەرىن سۇراپ، ودان كوشىرىپ الدى. العاشقىلارىن كوشىرىپ، كەلەسى ەسەپكە كەلگەندە زەينەپتىڭ قاتەسىن بايقاپ قالدى. ءبىراق تالعات ءوز داپتەرىنە ەسەپتىڭ شەشۋىن دۇرىستاپ جازدى. الايدا ول بۇل تۋرالى زەينەپكە ايتقان جوق.
2. سەن اسىعىپ باراسىڭ، ەشقانداي كەشىگۋگە بولمايتىن كەزدەسۋىڭ بار. دوسىڭ ساعان تەز كەلىپ كەتشى، ءبىر جاعدايمەن وتە قاتتى قىسىلىپ تۇرمىن دەدى. سەنىڭ ارەكەتىڭ.
ويىن.
«دوستىق نەدەن باستالادى، دوستىققا نە جاراسادى»؟
(ويىندى سيگنالدى قيما قاعازدار ارقىلى وينايدى)
شارتى: ەگەر مەن ايتقان ويمەن كەلىسسەڭدەر جاسىل ءتۇستى كوتەرەمىز، ەگەر كەلىسپەسەڭدەر سارى ءتۇستى كوتەرەسىڭدەر.- دوستىق تانىسۋدان باستالا ما؟
- دوستىققا قامقورلىق جاراسا ما؟
- دوستىق توبەلەستەن باستالا ما؟
- دوستىققا مەيىرىمدىلىك جاراسا ما؟
- دوستىق رەنجىسۋدەن باستالا ما؟
- دوستىققا ادالدىق جاراسا ما؟
- دوستىققا تاتۋلىق جاراسا ما؟
- دوستىق ۇيىمشىلدىقتان باستالا ما؟
- دوستىق بىرلىكتەن باستالا ما؟
شىعارماشىلىق جۇمىس. (وقۋشىلار توپقا ءبولىنىپ، پلاكاتقا سۋرەت سالادى.)
قورىتىندى:
بۇگىنگى ساباقتان نە الدىڭدار؟ نە ۇيرەندىڭدەر؟
جۇرەكتەن - جۇرەككە:
ەندى سىزدەردى «جۇرەكتەن جۇرەككە» ايدارىنا شاقىرامىن. ورتادا قوبديشا تۇر. وندا ءتۇرلى ءتۇستى جۇرەكشەلەر بار. كىمگە قاي ءتۇستى جۇرەكشە ۇنايدى، سونى الايىق.
قىزىل – ادامگەرشىلىك، سارى – ادالدىق، قىزعىلت – مەيىرىمدىلىك، كوگىلدىر – سۇيىسپەنشىلىك، جاسىل - ادەپتىلىك، كوك – ىزەتتىلىك، اق – قايىرىمدىلىق. وسى قاسيەتتەر بويلارىڭىزعا داري بەرسىن.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.
You Might Also Like
-
ساباقتىڭ تاقىرىبى: «قىسقاشا كوبەيتۋ فورمۋلالارى» تاراۋىن قورىتىندىلاۋ.
