InfoHub Logo

جۇرەك — ادام مەن جانۋارلاردىڭ قان اينالۋ جۇيەسىنىڭ ورتالىق ورگانى. ول قاندى ارتەريا جۇيەسىنە ايدايدى جانە ونىڭ ۆەنالارعا قايتىپ ورالۋىن قامتاماسىز ەتەدى. ومىرتقاسىز جانۋارلاردىڭ كەيبىر تۇرلەرىندە (بۋىلتىق قۇرتتاردا، مولليۋسكىلەردە، بۋىناياقتىلاردا) جۇرەك ارقا جاعىندا ورنالاسقان، ءبىر قارىنشا جانە بىرنەشە جۇرەكشەلەردەن تۇرادى. بارلىق ومىرتقالى جانۋارلاردا جانە ادامدا جۇرەك دەنەنىڭ كەۋدە قۋىسىندا ورنالاسقان.

دوڭگەلەكاۋىزدىلاردا، بالىقتاردا جۇرەك ەكى كامەرالى — ءبىر جۇرەكشە، ءبىر قارىنشادان تۇرادى. جۇرەكشەنىڭ قابىرعاسى جۇقالاۋ، ال قارىنشانىكى — ءبىرشاما قالىنداۋ كەلەدى. بالىقتار جۇرەكشەسىنىڭ ماڭىندا ۆەنا قولتىعى، ال قارىنشاسىنىڭ جانىندا ارتەريا كونۋسى (شەمىرشەكتى بالىقتاردا)، ال سۇيەكتى بالىقتاردا قولقا جۋاشىعى بولادى. دوڭگەلەكاۋىزدىلاردىڭ، بالىقتاردىڭ جۇرەگى ارقىلى ۆەنا قانى اعىپ وتەدى، ولاردىڭ قان اينالىمى ءبىر شەڭبەردەن عانا تۇرادى. قوسمەكەندىلەردىڭ قۇرلىقتا تىرشىلىك ەتۋىنە سايكەس جۇرەك ءۇش كامەرالى (ەكى جۇرەكشە، ءبىر قارىنشا)، ءارى كوسىمشا كىشى قان اينالىم شەڭبەرى (نەمەسە وكپەلىك شەڭبەر) پايدا بولعان. باۋىرىمەن جورعالاۋشىلاردىڭ دا جۇرەگى ءۇش كامەرالى، ءبىراق قارىنشاسى جارتىلاي جۇقا پەردە ارقىلى ەكىگە بولىنگەن. تەك قولتىراۋىندا جۇرەك تولىق ءتورت كامەرادان (ەكى جۇرەكشە، ەكى قارىنشا) تۇرادى. قۇستار مەن سۇتقورەكتىلەردىڭ جۇرەگى ءتورت كامەرالى (ەكى جۇرەكشە جانە ەكى قارىنشا). جۇرەك، نەگىزىنەن، ۇشىنا قاراي قالىڭ بۇلشىك ەت ارقىلى ەكى بولىمگە بولىنگەن جانە ءاربىر بولىمدەگى كامەرالار ءوزارا بىر-بىرىمەن عانا بايلانىسادى. ولاردىڭ جۇرەگىنىڭ وڭ جاق بولىمىنەن تەك ۆەنا قانى اعىپ وتەتىندىكتەن ۆەنوزدى ءبولىم، ال سول جاق جارتىسىنان تەك ارتەريا قانى اعاتىندىقتان ارتەريالى ءبولىم دەپ اتالادى.

سۇتقورەكتىلەردىڭ ۇرىعىنىڭ دامۋى كەزىندە وڭ جۇرەكشە مەن سول جۇرەكشەنىڭ اراسى سوپاقشا تەسىك (بوتاللوۆ وزەگى) ارقىلى بايلانىسىپ تۇرادى، كەيىن ۇرپاق دۇنيەگە كەلگەن سوڭ ول بىتەلىپ قالادى. ادامنىڭ جۇرەگى، نەگىزىنەن، كەۋدە قۋىسىنىڭ سول جاعىن الا ورنالاسادى، ونىڭ 2/3 بولىگى كەۋدە قۋىسىنىن سول جاعىندا، ال 1/2 بولىگى كەۋدە قۋىسىنىڭ وڭ جاعىندا ورنالاسادى. وتە سيرەك جاعدايدا جۇرەكتىڭ اۋىتقىپ ورنالاسۋى دا كەزدەسەدى. ادام جۇرەگىنىڭ ءپىشىنى كونۋسقا ۇقساس، ونىڭ وڭ جاق جالپاقتاۋ كەلگەن بولىگى — نەگىزى، ال سول جاقتاعى ءسۇيىر بولىگى ۇشى دەپ اتالادى. جۇرەكتىن ۇشى سول جاقتاعى 5-جۇپ قابىرعانىڭ شەمىرشەكتى شەتىنە سايكەس كەلەدى. جۇرەكتىڭ سىرتىنداعى دانەكەر ۇلپادان تۇراتىن قابىن — ۇلپەرشەك (پەريكارد) دەپ اتايدى. جۇرەك ۇلپەرشەكتىڭ ىشىندە بوس جاتقاندىقتان، ەركىن جيىرىلىپ بوساڭسيدى. سىرتىنداعى كولدەنەڭ سايشالار جۇرەكشەلەر مەن قارىنشالاردىن اراسىن ءبولىپ تۇرادى. جۇرەكشەلەر جۇرەكتىڭ نەگىزى جاعىندا، قارىنشالار ۇشى جاعىندا ورنالاسادى. جۇرەكشەلەردىڭ سىرتىندا قوسىمشا قۇلاقشالارى بولادى، كەيدە ولاردى ساڭىراۋكۇلاق دەپ اتايدى. جۇرەك ءۇش قاباتتان تۇرادى. سىرتقى جۇكا قاباتى — ەپيكارد، ورتاڭعى قالىڭ بۇلشىق ەتتى قاباتى — ميوكارد، ال كامەرالاردى استارلاپ جاتقان جۇقا قاباتى — ەندوكارد دەپ اتالادى.

ەرەسەك ادامداردا جۇرەكتىڭ سالماعى 250 - 330 گراممداي، ۇزىندىعى 10-15 سم، كولدەنەڭى 8-11 سم، قالىڭدىعى 6-8،5 سم. شامامەن جۇرەكتىڭ ۇلكەندىگى ءار ادامنىڭ ءوزىنىڭ جۇمعان جۇدىرىعىنداي بولادى. جۇرەكتىڭ قىزمەتى جۇرەكشە بۇلشىق ەتى مەن قارىنشا بۇلشىق ەتىنىڭ بەلگىلى ءبىر ىرعاقپەن كەزەكتەسە جيىرىلۋى (سيستولا) جانە بوساڭسۋى (دياستولا) ارقىلى اتقارىلادى. ەڭ الدىمەن، جۇرەكشە جيىرىلىپ، قاندى بوس قارىنشاعا يتەرەدى، وعان 0،1 س ۋاكىت كەتەدى؛ ەكىنشى كەزەڭى — قارىنشالاردىڭ جيىرىلۋى (قان قولقا مەن وكپە ارتەرياسىنا يتەرىلەدى)، وعان 0،3 س، ال ءۇشىنشى كەزەڭى — جۇرەكشەلەردىڭ دە، قارىنشالاردىڭ دا بوساڭسۋى (دياستولاسى)، مۇنى جالپى پاۋزا دەپ اتايدى، وعان 0،4 س ۋاكىت كەتەدى. جۇرەكتىڭ وسىنداي جۇمىسىنا 0،8 س ۋاقىت كەتەدى. ەرەسەك ادامنىڭ جۇرەگى مينۋتىنا 72-75 رەت سوعادى. جۇرەكتىڭ جۇمىسى قانمەن بىرگە كەلەتىن گورموندار ارقىلى، سونداي-اق وزىندەگى شەتكى جۇيكە جۇيەسى ارقىلى رەتتەلىپ وتىرادى.

وقۋعا كەڭەس بەرەمىز:

جۇرەك اۋرۋلارى

جۇرەك شاماسىزدىعى

جۇرەك قاعىسى بۇزىلسا

جۇرەك اۋرۋىنىڭ سەبەپشىلەرى

جۇرەكتىڭ يشەميالىق سىرقاتى

جۇرەك اۋرۋى جونىندە نە ءبىلۋىمىز كەرەك؟

جۇرەك تامىرلارىنىڭ اتەروسكلەروزى

---