مۇعالىمدەر كۇنى بۇگىن
مۇعالىمدەر كۇنى بۇگىن، كۇنى ۇستازدىڭ شاتتانعان،
شاكىرتىنە دەم بەرگىزگەن جەتكىزەدى دەپ باققا ارمان.
ۇستازداردىڭ كۇنى بۇگىن بار تىلەگى ومىردە
سول شاكىرتتىڭ ورگە جۇزگەن ەڭبەگىمەن اقتالعان.«مۇعالىمدەر كۇنى بۇگىن» ولەڭىنەن
«10 «ا» كلاسىنا – ماتەماتيكا، 3-كابينەتتە، 10 «ب» كلاسىنا – ادەبيەت، 5-كابينەتتە». بۇل 80-جىلدار ىشىندە وزىمىزگە فيزيكا پانىنەن ساباق بەرىپ، №25 مەكتەپتە 90-جىلداردىڭ ىشىندە دە ساباق بەرىپ بارىپ، قۇرمەتتى دەمالىسىنا شىققان وقۋ زاۆۋچىمىز ءسابيت جالعاسبايەۆ اعايدىڭ داۋسى. ءسابيت جالعاسبايەۆ اعاي مەكتەپ راديوسىنان وقۋشىلارعا ساباق كەستەسىن حابارلاپ جاتىر. وسىمەن بىرگە ەلەكتر قوڭىراۋى دا ۇستى-ۇستىنە بەزىلدەۋدە. سونىڭ اراسىندا ءسابيت جالعاسبايەۆ اعاي وقۋشىلاردى ساباققا كىرۋگە قوڭىراۋ سوعىلىپ كەتكەنىن ايتىپ اسىقتىرۋدا.
«...مۇعاليما ەسىكتى اشىپ، سىرتقا بەتتەي بەرگەن ساتتە-اق، تەنتەك قوڭىراۋ اقىرى ءوز دەگەنىن جاساپ ۇلگەرەدى. ونىڭ ورتاسىنداعى ۇزىنشا ءتىلى قابىرعاسىنا بارىپ سوعىلادى. بار بولعانى ءبىر-اق مارتە سوعىلۋىنىڭ ءوزى جەتكىلىكتى. داۋىس تىم الىسقا كەتەدى.
وسى كەزدە سىرتتا تۇرعان وقۋشىلار ىشكە قاراي لاپ قويار ەدى. سەبەبى شاكىرت ساناسى قوڭىراۋدىڭ ءامىرلى ۇنىنە باعىنىپ ۇيرەنگەن». سايت بەتىندە بۇدان بۇرىن جارىق كورگەن «قوڭىراۋ» اڭگىمەسىندەگى بۇل كورىنىس 90-جىلدار ىشىندەگى №25 مەكتەپتىڭ ومىرىنەن الىنىپ جازىلعان بولاتىن. وتپەلى كەزەڭ اتالعان وسى ءبىر ۋاقىتتاردا 80-جىلدار ىشىندەگى مەكتەپ ماڭدايىنداعى راديونى بىلاي قويعاندا، ەلەكتر جارىعىنىڭ بولماۋىنا بايلانىستى ەلەكتر قوڭىراۋىنىڭ ءوزى دە ءۇنسىز قالعان ەدى. سوندىقتان دا اڭگىمە: «ەلەكتر جارىعىنىڭ ۋاقىتشا شەكتەلىپ تۇرۋىنا بايلانىستى ۇستەل ۇستىندە جەز قوڭىراۋ تۇرار ەدى. جەز قوڭىراۋ – وسى قالپىندا موپ-موماقان» دەپ باستالاتىن ەدى.
80-جىلدار ىشىندە وزىمىزگە گەوگرافيا پانىنەن ساباق بەرىپ، 90-جىلداردىڭ ىشىندە دە №25 مەكتەپتە ساباق بەرىپ بارىپ، قۇرمەتتى دەمالىسىنا شىققان گەوگرافيا ءپانىنىڭ ۇستازى بالجان نۇرپەيىسوۆا اپاي بىردە ساباق ۇستىندە وقۋشىلاردى «ءبىز وقىعان مەكتەپتە ۇزىلىستە ۆالس ويناپ قويا بەرەتىن ەدى» دەپ قىزىقتىرعانى بار. ءسىرا، ول كىسى الماتىنىڭ مەكتەبىندە وقىعان بولسا كەرەك. ويتكەنى بالجان اپايدى ۇلكەندەر الماتىنىڭ قىزى دەپ سويلەيتىن. قوجاباقىعا كەلىن. بالجان نۇرپەيىسوۆا اپاي – قازاقتىڭ اتاقتى كۇيشىسى قۇرمانعازى ساعىرباي ۇلىنىڭ ءتول شاكىرتى بولىپ، ءوزى دە قازاق مۋزىكاسىنا تولاعاي مۋزىكالىق شىعارمالار قالدىرىپ كەتكەن اتاقتى كۇيشى-كومپوزيتور دينا نۇرپەيىسوۆانىڭ تۋعان نەمەرەسى. كۇيشىنىڭ جۇرىنباي دەگەن ۇلىنان تۋعان. سوندىقتان بالجان نۇرپەيىسوۆا اپاي ءوزىنىڭ وتكەن ءومىر جولىندا قازاقتىڭ اتاقتى كۇيشىسى، كۇي اناسى اتانعان دينا نۇرپەيىسوۆا اجەسىنىڭ تاربيەسىندە بولعان ادام. بۇل تاقىرىپ جاڭالىق ەمەس، قازاق باسپاسوزىندە سان رەت ايتىلعان تاقىرىپ.
قوجاباقىداعى ماكسيم گوركيي مەكتەبىنىڭ (قازىرگى №25 ورتا مەكتەبى) 1955 جىلعى تۇلەگى، مەكتەپتىڭ كۇمىس مەدال يەگەرى، پروفەسسور الماس جامانبايەۆتىڭ 2013 جىلى جەرگىلىكتى «قازالى» گازەتىندە وسى قوجاباقىداعى م.گوركيي مەكتەبىنىڭ تۇڭعىش مەداليسى، 1954 جىلعى تۇلەگى، كۇمىس مەدال يەگەرى، قوجاباقىنىڭ پەرزەنتى، قاراجال قالاسىنىڭ باسشىلىق قىزمەتتەرىندە ىستەگەن ازامات، ينجەنەر-ەكونوميست، قاراجال قالاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى، «قۇرمەت بەلگىسى» وردەنى، «ەڭبەك داڭقى» بەلگىسىنىڭ جانە بىرنەشە مەدالداردىڭ يەگەرى ءابي داۋلەتكەرىموۆ جايىندا جازىلعان «قاجىماس قايرات يەسى ەدى» اتتى ەستەلىك ماقالاسىندا سول كەزدە (مەكتەپتىڭ كۇمىس مەدال يەگەرلەرى الماتىدا قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە وقىعان) الماتىدا جورا-جولداس بوپ جۇرگەن ءبىر توپ قىز-جىگىتتەردىڭ اراسىندا بالجان نۇرپەيىسوۆا اپاي مەن ونىڭ جولداسى اقىلباي جاقسىبايەۆتىڭ ەسىمدەرى دە ايتىلادى. ءبىر كەزدە الماتى قالاسىنان جوعارى ءبىلىم العان قوجاباقى توپىراعىنىڭ پەرزەنتى اقىلباي جاقسىبايەۆ اعامىزدى دا ەل ءبىلىمدى ادام دەپ ايتاتىن. №25 مەكتەپتىڭ تاريحىندا ەسىمى ايتىلاتىن الماتى قالاسىندا عالىم بولعان شاپاي جاقسىبايەۆ – وسى اقىلباي جاقسىبايەۆتىڭ ءىنىسى. ال بالجان نۇرپەيىسوۆا اپاي ءوزىن زيالى جاندارشا ۇستايتىن جان ەدى. ول كىسى كىتاپتى وتە كوپ وقىعان ۇستاز رەتىندە ەرەكشەلەنەدى. سول وقىعان كىتاپتارىن ءوزى وقىپ قانا قويماعان، الدىندا وقىتقان شاكىرتتەرىن دە سول وقىعان كىتاپتارىمەن تانىستىرىپ وتىرعان. اسىرەسە ءوزى سىنىپ جەتەكشىلىك جاسايتىن سىنىبىن كوپ تانىستىردى. 66-جىلعى اعا-اپالارىمىز. 2017 جىلدىڭ قاراشا ايىندا سايت بەتىندە جاريالانعان «80-جىلدارداعى ۇستازدار» ماقالاسىنداعى سول كەزگى №25 مەكتەپتىڭ ديرەكتورى ەسەتوۆ امانگەلدى اعاي تۋرالى «امانگەلدى اعاي ساباقتى كۇشتى بەرەدى!» دەپ جۇرگەن دە وسى 66-لاردىڭ ماتەماتيكتەرى عوي. ولار مەكتەپتى 1983 جىلى ءبىتىرىپ، 2013 جىلى وزدەرىنىڭ مەكتەپ بىتىرۋلەرىنىڭ 30 جىلدىق مەرەيتويلارىن تويلادى. مەكتەپتىڭ 34-تۇلەكتەرى. سوندا وسى ايتىلىپ وتىرعان ءسابيت جالعاسبايەۆ اعاي دا، ءبىر كەزگى سىنىپ جەتەكشىلەرى بالجان نۇرپەيىسوۆا اپاي دا ولاردىڭ سول مەرەيتويلىق داستارقاندارىنىڭ باسىندا بولعان. ال «80-جىلدارداعى ۇستازدار» ماقالاسىنداعى ءبىر كەزگى سىنىپ جەتەكشى ۇستازدارى بايمانوۆا ايناش اپايدىڭ ماتەماتيكا ساباعىنا قايتادان ىزدەپ كەلىپ، قاتىسىپ جۇرگەن مەكتەپتى 79-جىلى ءبىتىرىپ كەتكەن 30-تۇلەكتەرى – 62ء-نىڭ جىگىتتەرى بولاتىن. ولار №25 مەكتەپتىڭ ەلەۋلى تۇلەكتەرى بولدى. ولاردىڭ اراسىنان ءۇش بىردەي التىن مەدال يەگەرلەرى شىققان. سوندىقتان №25 مەكتەپتىڭ تەرمەسىندەگى «شاپەش، ايناش، بالجاندار بالاعا كەلگەن باعىنان» دەگەن سوزدەر دە بەكەردەن-بەكەر ايتىلماسا كەرەك.
قوجاباقىدا 20 جىلدىققا باستاماشى 63-تەر بولسا، ول جونىندە «قىر باسىنا شىققان تۇلەك» ماقالاسىندا ايتىلعان، ال 66-لار 10 جىلدىققا باستاماشى بولعان ەدى. 2013 جىلى ولاردىڭ 30 جىلدىعى كەزىندە وسى جولداردىڭ اۆتورى وسىناۋ 30 جىلدىق يەلەرىنىڭ قوجاباقىداعى №17 «ايگۇل» بالاباقشا تاربيەلەنۋشىلەرىمەن كەزدەسۋىنە ارناپ «ۇزىلمەسىن ەشقاشان دوستار ءانى!» اتتى بالاباقشا تاربيەلەنۋشىلەرىنىڭ اتىنان ولەڭ-تاقپاق جولدارىن جازعان بولاتىن. سول كەزدە ون ءۇش تۇلەككە ارنالعان بۇل ولەڭ جولدارى ءبىرىنشى استانادان كەلىپ وتىرعان قوناقتان باستالعان ەدى:
ز0 جىل، كوڭىل بۇگىن دوسقا الاڭ،
سەرپىلدى ەل ءدال وسىنداي باستامادان.
وسىناۋ كەزدەسۋگە كەلىپ وتىر،
ەدىلحانداي اعامىز استانادان.
ول باسقارعان قۇرىلىستىڭ ۇجىمى، انە،
قۋانىش سىيلايدى ەلگە باس قالادان.
ازاتتىق بوپ سانانى قامشىلار مىڭ
تاريحىمدى توزاڭنان ارشىپ الدىم.
وڭتالاپتاي اعامىز الىپ ءبىلىم،
مادەنيەتىن يگەردى پارسىلاردىڭ.
ەلشىلىكتە ەلەۋلى قىزمەتكەر،
سىرىن بىلەدى كورشى ەل، قوڭسىلاردىڭ.
دوستار باردا كوڭىلدى كىر شالا ما،
ءارقايسىسى جاۋاپتى ءبىر سالاعا.
«سۋدىڭ دا سۇراۋى بار» دەيدى قازاق،
نۇرجان اعا – ينجەنەر بۇل سالادا.
كوڭىلدەر شاتتىق كۇيگە الاڭ بۇگىن،
ومىردەن تاپتى ورنىن ولار بۇگىن.
كەڭشىلىك اعاي – قۇرىلىستىڭ ينجەنەرى،
يگەرگەن بىلىكپەنەن ماماندىعىن.
جەتتى ولار بيىكتەرگە اسقارالى،
ءبارى دە شاكىرت كۇننەن باستالادى.
تۇلعابەك اعاي – قۇرىلىستىڭ ديرەكتورى،
اقتوبەدە ۇجىمدى باسقارادى.
ومىردەن ولار انىق ءبىلىم ۇقتى،
ەلى دە ءدال وسىنداي ۇلىن ۇقتى.
جولبارىس اعا – اسكەري قىزمەتكەر،
ساربازدىق ءومىردىڭ ول سىرىن ۇقتى.
ولاردى شاتتىق ءومىر تاسىتتى مىڭ،
سىرلاستى دوستار باسىن قوسىپ بۇگىن.
ەرتاي اعاي – كاسىپكەر، ءومىر جولدا
ۇيرەنگەن جالىقپاستان كاسىپ سىرىن.
ءارقاشان كىر شالمايدى جان ساندىعىن،
ومىردەن ءوز ورنىڭدى الساڭ بۇگىن.
مەيىربيكە عازيزا اپايىمىز،
ويلاعان ادامداردىڭ ءتان ساۋلىعىن.
تۇلەكتەردىڭ تالابىن قوشتا دارا،
تەك ىزگىلىك بايقالار دوستا عانا.
نۇرتۋعانداي اعايىمىز – وپەراتور،
«الاۋ» اتتى ستاديون – استانادا.
داريدى ۇلعا قاسيەت بەسىكتەن مىڭ،
عيبراتىن قاشاندا ەسىتتى ەلدىڭ.
اقان اعاي نارىقتان الىپ ءتالىم،
وزىنە ءتان سىرىن ۇقتى كاسىپكەردىڭ.
انا مەكتەپ تۇلەككە الاڭ بۇگىن،
ىزگىلىكتىڭ كەۋدەگە تاعار گۇلىن.
ايناگۇل اپاي مەكتەپتە ۇستاز بولىپ،
يگەرگەن ءمۇعالىمنىڭ ماماندىعىن.
تۇلەككە ارمان اسۋ كورىنەر مىڭ،
كەزدەسەر سول ماقساتقا ءبارى دە ەلدىڭ.
بولاتحان اعاي ومىردە يگەرىپ ءجۇر،
ماماندىعىن قالاپ اپ دارىگەردىڭ.
شىرقالسىن كوگىمىزدە دوستار ءانى،
تالاي تۇلەك بۇل ءاندى قوشتار ءالى.
گالينا اپاي پەداگوگ بولدى داعى،
بۇل كۇندە بالاباقشا باسقارادى.
«ايگۇل» اتتى ۇجىمىن ءومىر جولدا،
جەتەلەر بيىكتەرگە اسقارالى.
وسىنداي اعالار مەن اپالاردان،
ۇلگى الىپ وسەدى تالاي جاستار ءالى.
ز0 جىلدىق مەرەكە بولسىن قۇتتى،
ۇزىلمەسىن ەشقاشان دوستار ءانى!
ەگەر گەوگرافيا ءپانىنىڭ ۇزدىك ۇستازى بالجان نۇرپەيىسوۆا اپاي سول كەزدەگى ءوزى وقىعان كىتاپتارىمەن ءوزىنىڭ الدىندا وقىتقان شاكىرتتەرىن دە تانىستىرىپ وتىرعان بولسا، وندا قازاق سسر حالىق اعارتۋ ءىسىنىڭ ۇزدىگى، ۇستاز ءوزىنىڭ شاكىرتتەرىن گەوگرافيا الەمىنە، مۇمكىن، ادەبيەت الەمى ارقىلى جەتەكتەگىسى كەلگەن شىعار، كىم ءبىلسىن؟ سەبەبى كەڭەستىك ماتەماتيك عالىم مويسەيەۆتەن مەكتەپ قابىرعاسىندا وقىپ جۇرگەن وقۋشىلاردىڭ اراسىنان بولاشاق فيزيك، ماتەماتيك بالالاردى قالاي دايىنداپ شىعارۋ كەرەك دەگەندە، عالىم مويسەيەۆ ونىڭ ءبىر عانا جولى بار: ناعىز ماتەماتيكتەر مەن فيزيكتەردى دايىنداپ شىعارۋ ءۇشىن مەكتەپ قابىرعاسىندا وتىلەتىن ادەبيەت ءپانىنىڭ ساعاتتارىنىڭ سانىن كوبەيتۋ كەرەك دەپ جاۋاپ بەرىپتى. بۇعان تاڭدانعان كوپشىلىككە مويسەيەۆ ادەبيەتتىڭ ميدى دامىتۋعا اسەرىنىڭ كوپ ەكەندىگىن ايتادى. سوندىقتان جاستار مىندەتتى تۇردە كلاسسيكانى وقۋى كەرەك ەكەن، ال كلاسسيكالىق شىعارمالاردى وقۋ ارقىلى ادام عىلىمدا كوپتەگەن جەتىستىكتەرگە جەتە الاتىن كورىنەدى. «عىلىمي ويلاۋدا ءارقاشان پوەزيا ەلەمەنتى بولۋى ءتيىس» دەپتى ۇلى فيزيك ا. ەينشتەين. ءبىز بۇل دەرەكتەردى و. جاۋتىكوۆ اتىنداعى فيزيك، ماتەماتيك بالالاردى دايىنداپ شىعاراتىن مەكتەپتىڭ ديرەكتورى، تاجىريبەلى ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتىنىڭ ۇستازى گۇلشاربان سابۋروۆانىڭ ماقالاسىنان الىپ كەلتىرىپ وتىرمىز. تاتيانا سەرگەيەۆنا اتتى ورىس ءتىلى ءپانىنىڭ ۇستازى ارقىلى پۋشكين، ەسەنين، چەحوۆ، بلوك شىعارمالارىنا دەگەن قۇشتارلىعى ويانعان شاكىرت كەيىن ءوزى و. جاۋتىكوۆ اتىنداعى مەكتەپتە ورىس ادەبيەتىنەن ساباق بەرگەن كەزدە پۋشكيندى وقىتا وتىرىپ ابايدى، لەرمونتوۆتى وقىتا وتىرىپ ماعجاندى، قادىردى، ەسەنيندى وقىتا وتىرىپ مۇقاعاليدى دا سالىستىرا وقىتادى. بۇرىن-سوندى وسى اقىنداردىڭ الەمىمەن جەتكىلىكتى تانىس بولماي كەلگەن وقۋشىلاردىڭ وزدەرى ەندى ولاردىڭ پوەزياسىنا قانىققاننان كەيىن، اقىنداردىڭ ولەڭدەرىن مۋزىكاعا قوسىپ ورىنداي باستاسا كەرەك. بۇرىن-سوندى مۋزىكالىق اسپاپ ۇستاپ كورمەگەن وقۋشىلاردىڭ اراسىندا ءوز بەتتەرىنشە گيتارا، دومبىرا سياقتى مۋزىكالىق اسپاپتاردى ۇيرەنۋگە دەگەن قۇشتارلىق پايدا بولادى. وسىلايشا تاجىريبەلى ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتىنىڭ ۇستازى بولاشاق فيزيك، ماتەماتيك بولامىن دەگەن بالالاردىڭ ساناسىنا پوەزيامەن بىرگە مۋزىكانى دا قاتار ەگىپ شىعارىپ سالىپ وتىرسا كەرەك. قازاقتىڭ بەلگىلى اقىنى تىنىشباي راحيموۆ ادەبيەت پەن مۋزىكانىڭ بىرلىگى جونىندە بىلايشا جىرلاعان ەدى:
مۋزىكانى سويلەتەم دەپ ولەڭمەن
وسى كۇندە بولدىم ابدەن ولەرمەن.
«اننەن ولەڭ – بولەك» دەيدى ءبىر «بىلگىش»،
«جوق! ەكەۋى ءبىر، ەگىز!» دەپ كەلەم مەن.
تامسانتارداي كوكتەم-كورىك، جاز-ەلەس، –
مۋزىكا بوپ توگىلگەن جىر – از ەمەس!
مۇقاعالي ولەڭدەرىن شىن ۇقساڭ –
تۇسەدى ەسكە وگينسكيي – «پولونەز»!
ەگەر گەوگرافيا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى بالجان نۇرپەيىسوۆا اپاي الماتىدا ءوزى وقىعان مەكتەبى تۋرالى وقۋشىلاردى «ءبىز وقىعان مەكتەپتە ۇزىلىستە ۆالس ويناپ قويا بەرەتىن ەدى» دەپ قىزىقتىرسا، وندا 80-جىلدار ىشىندەگى اۋىل مەكتەبىنىڭ ماڭدايىنداعى راديودان ساباق كەستەسىن حابارلاپ ساڭقىلداپ جاتاتىن فيزيكا پانىنەن ساباق بەرگەن ۇستازىمىز، مەكتەپتىڭ وقۋ زاۆۋچى ءسابيت جالعاسبايەۆ اعايدىڭ داۋسى دا وزىمىزگە ەشبىر ۆالسىڭىزدەن، ەشبىر مۋزىكاڭىزدان كەم سوقپاسا كەرەك. كەم سوققانىڭىز نە، قايتا جىلدار وتكەن سايىن جاڭعىرىپ، جاساڭعىرىپ، الگى ب ا ق بەتتەرىندەگى شاكىرتتىك كۇندەردى ەسكە الىپ ءجيى جاريالاناتىن ماقالالارداعى شاكىرتتىك كۇندەردىڭ قۇندىلىعى ىسپەتتى سانالاتىن اق بانتيك، كۇمىس قوڭىراۋ ءۇنى دەگەن سوزدەردەن باعاسى ەشبىر كەمىمەگەن كۇيى قاتارلاسا تۇرىپ الاتىنى بار: «10 «ا» كلاسىنا – ادەبيەت، 5-كابينەتتە، 10 «ب» كلاسىنا – ماتەماتيكا، 3-كابينەتتە». فيزيك-ۇستاز ءسابيت جالعاسبايەۆ اعاي ادەبيەتشى-ۇستاز ءجاندىلدا سۇندەتوۆ اعاي ەكەۋى مەكتەپتەن قۇرمەتتى دەمالىسىنا 1994 جىلى بىرگە شىقتى. وسى جىلدىڭ مۇعالىمدەر كۇنى مەرەكەسىندە ۇستازداردى قۇرمەتتى دەمالىسىنا شىعارىپ سالۋ ءراسىمى وتكەن ەدى. وعان وسى مەكتەپ ۇستازدارىنىڭ ءتالىمىن كورگەن – №25 مەكتەپتىڭ 70-جىلداردىڭ ىشىندەگى تۇلەگى، سونان سوڭ وسى مەكتەپتە ءسابيت جالعاسبايەۆ اعايدىڭ جاسى كىشى فيزيك-ارىپتەسى بولعان – №25 مەكتەپتىڭ 80-جىلداردىڭ ىشىندەگى ۇستازى، ەندى 90-جىلداردىڭ ىشىندە قازالى اۋداندىق ءبىلىم ءبولىمى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى بولىپ قىزمەت ىستەگەن دەمەنباي امىراشيەۆ كەلىپ قاتىسىپ، قوس ۇستازعا قازالى اۋداندىق ءبىلىم ءبولىمى باسشىلىعىنىڭ تاراپىنان جۇرەكجاردى قۇتتىقتاۋ لەبىزىن ايتتى جانە مەكتەپ ەسىگىن اشىپ وتىرعانىنا ەندى عانا ءبىر اي بولعان جاس ۇستازدارعا دا وسى جولدا تابىس تىلەدى.
***
بۇگىن – ۇستاز كۇنى. وسىدان ءبىر عاسىر بۇرىن، ياعني XX عاسىردىڭ باسىندا عىلىم مەن بىلىمدە حالقىنىڭ كەلەشەگىنە سەنىپ، ەۆروپا سياقتى مادەنيەتى مەن ءبىلىمى وسكەن حالىقتاردىڭ قاتارىنا تەڭەلۋدى ارمانداعان سول كەزدىڭ كوزى اشىق، كوكىرەگى وياۋ، زيالى ازاماتتارى قىردا جاتقان قازاق بالاسى ءۇشىن اسىرەسە ءبىلىم مەن مادەنيەتكە ۇمتىلۋ جولىندا ەل ىشىندەگى اشىلعان مەكتەپتەر مەن وقۋ ۇيلەرىنىڭ الاتىن ماڭىزى ەرەكشە ەكەندىگىنە دەن قويعان ەدى. وسى تاقىرىپتا جازىلعان سول كەزگى ماقالالاردىڭ بىرىندە بۇرىنعى وكىمەتتىڭ ەگەر ءبارى بىردەي ءبىلىم السا، كوزدەرى اشىلىپ، سول بىلىمىمەن وزدەرىنە قارسى جول اشىلادى دەپ قازاق بالاسى سياقتى حالىقتاردى قاراڭعىلىقتا ۇستاعىسى كەلگەندىگىن، ورىسقا ءسىڭدىرىپ، ءدىنىن جويعىسى كەلگەندىگىن، ەندى مىنا ورناپ جاتقان جاڭا وكىمەتتىڭ قازاق بالاسىنا ءوزىڭنىڭ انا تىلىڭدە ءبىلىم ال، كوزىڭدى اش، اعار، وقى، ءبىل دەپ وتىرعاندىعىن، وسى ماقساتتى جۇزەگە اسىرۋ جولىندا ەلدىڭ ىشىندە بۇقارانىڭ بالاسىن تاربيەلەيتىن مەكتەپتەر، كوپتىڭ كوڭىلى اعارۋعا سەبەپشى بولاتىن وقۋ ۇيلەرىن اشىپ وتىرعاندىعىن، ورىس اۋىلدارىندا اشىلعان سونداي وقۋ ۇيلەرىنىڭ جەمىستى جۇمىس ىستەپ تۇرعاندىعىن، ەندىگى جەردە قازاق ىشىندەگى حالىقتىڭ ساياسي، مادەني دەڭگەيىن كوتەرىپ، اعارتۋ ماقساتىندا اشىلعان سونداي وقۋ ۇيلەرىنىڭ الاتىن ماڭىزى، ونداعى ىستەلەتىن جۇمىستارى تۋرالى ايتا كەلىپ: «بۇل جۇمىستى ەل ىشىندە ىستەيتىن اۋىلداعى كوزى اشىق، كوكىرەكتەرى تازا، انىق حالىققا قىزمەت ىستەيمىن دەگەن ازاماتتار بولۋى ءتيىس. مۇنىڭ ىشىندە كوبىنەسە بىلەك سىبانا كىرىسەتىن مۇعالىمدەر بولۋى شارت» دەپ، ەڭ الدىمەن قازاق مۇعالىمىنە ۇلكەن ءۇمىت ارتا سويلەيدى. بۇدان سول كەزگى ءمۇعالىمنىڭ قوعامدا اتقارعان ءرولى، الاتىن ورنى انىق كورىنىپ تۇر. بۇل – كەشەگى ۇستازدىڭ ءبىلىم مەن مادەنيەتكە ۇمتىلعان قازاق بالاسى ءۇشىن وقۋ-اعارتۋ ىسىندە كوتەرە العان ۇلكەن ءبىر جۇگى.
تابىستارىڭ تابىسپەنەن جالعاستى،
ءار شاكىرتىڭ عىلىممەنەن سىرلاستى.
سەن ولارعا ءبىلىم نۇر بوپ اشىلدىڭ،
ۇستازىسىڭ العا اپارار عاسىردىڭ.
«جاس – ىسكە» دەپ، ءبىلىم جولعا سەن كەلدىڭ،
جاڭا زامان باعدارىن تەز مەڭگەردىڭ.
عاسىرىڭنىڭ قۇرالى دا شىندىعىن
ساعان اشتى – قولىڭدا ويناپ تۇر بۇگىن.
بۇل – بۇگىنگى ۇستازدىڭ بەينەسى. جوعارىداعى ايتىلعان ماقالاداعى ويدان بەرى ۋاقىت كەرۋەنى جىلجىدى، ءبىلىم سالاسى جاڭالىقتارمەن تولىقتى. ءبىراق ءبىلىم بەرۋ مازمۇنى جاڭارعان، وقۋ مازمۇنى كومپيۋتەرلەنگەن بۇگىنگى قوعامدا دا وزگەرمەيتىن ءبىر نارسە بار ەكەن. ول – ءمۇعالىمنىڭ ىشكى ۇستازدىق بەينەسى. بۇگىنگىنىڭ ءمۇعالىمىنىڭ دە ىشكى ۇستازدىق بەينەسى – سول جوعارىداعى ايتىلعان ماقالاداعى ويدان الشاق ەمەس، ۇندەس: «كوزى اشىق، كوكىرەگى تازا، انىق حالىققا قىزمەت ىستەيمىن دەپ جۇرگەن ازاماتتار».
مۇعالىمدەر كۇنى بۇگىن، كۇنى ۇستازدىڭ ەلەنگەن،
ۇستاز جۇرەك سىرلاس ءار كەز ءبىلىم اتتى ونەرمەن.
ولار شاكىرت كەۋدەلەرگە سول بىلىمنەن ءنار قۇيىپ،
ءومىر جولدا ىزگىلىكتى ەڭبەگىمەن ەلەنگەن.
بۇگىن — ۇستاز كۇنى. بالا جانىنىڭ باعبانى بولىپ، حالىققا قىزمەت ىستەپ جۇرگەن — قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇستازدارىنا ءتول مەرەكەلەرى قۇتتى بولسىن!
You Might Also Like
-
ەكەۋى ەكى جەردە تومسىرايىپ وتىرعان قىزى مەن ايەلىن كورگەندە، تولەپ ولارعا كەزەك قاراپ تۇرىپ قالدى. ءتۇر كەلبەتى ءبىر - بىرىنەن اۋمايتىن دوڭگەلەك ءجۇزدى، كىشىرەك دوڭەس مۇرىندى بۇل انا مەن بالانىڭ بۇرتي...
-
قولىندا اشا اعاشى بار سۇر كەپكالى بالا جاقىنداي تۇسسە دە، بالاپان تورعاي بەيقام وتىرا بەردى. تەك اياعىنىڭ ءدال استىنداعى شارباق اعاش ساق ەتە تۇسكەندە، ول سەلت ەتىپ، شوشىپ قالدى. جانتاس ەكىنشى رەت اتى...
