پاتشا قىزىنىڭ ءولىمى
ءبىر ۇلكەن پاتشانىڭ بالاسى بولماپتى. پاتشايىم ەكەۋىنىڭ ارمانى پەرزەنت ءسۇيۋ ەكەن. عالامات زور ەلگە بيلىگىن جۇرگىزىپ وتىرعان ادامنىڭ اقىلى دا كول-كوسىر بولاتىنى بەلگىلى. پاتشا بۇل جاعدايعا بولا ىشتەي ۋايىمداعانمەن، ەل-جۇرتىنا سىر بىلدىرمەي، قاشاندا كىشىپەيىل، مەيىرىمدى قالپىنان جاڭىلمايدى ەكەن.
ءبىراق پاتشايىم زاتى ايەل بولعاننان كەيىن وسالدىق تانىتىپ، قۇدايعا جالبارىنىپ، كۇنى-تۇنى بالا سۇراي بەرەدى ەكەن.
اقىرى ءبىر كۇنى پاتشا ءتۇس كورەدى. تۇسىنە اق ساقالدى اۋليە كىرىپ، ايان بەرەدى. «بالام، — دەيدى شال پاتشاعا، — جۇبايىڭ ەكەۋىڭ ءبىر پەرزەنتكە زار ەدىڭدەر، بۇل كەمدىك قۇدايدىڭ سەندەرگە جىبەرگەن سىناعى ەدى. سەن شىدامدىلىق تانىتقانمەن، پاتشايىم كۇنى-تۇنى جالبارىنىپ، پەرزەنت سۇراپ جىلاپ ءجۇر. سوندىقتان پەرىشتەلەر اۋمين دەپ، اللانىڭ راقىمشىلىعى ءتۇسىپ، سەندەر قىزدى بولاتىن بولدىڭدار. ءبىراق سىناقتىڭ اتى سىناق، ونى ەشكىم جويا المايدى، دۇنيەگە كەلەتىن قىزدىڭ بويىنا اۋىر سىرقات بىتەدى. سول دەرتتەن ءتىپتى مەجەلى ۋاقىتىنان بۇرىن قايتىس بولىپ كەتۋى دە مۇمكىن. سوندىقتان اباي بولىڭدار، بالالار، دەرتىن دەندەتىپ الماڭدار». تاڭەرتەڭ ويانعان پاتشا: «اپىرىم-اي، بۇل نە دەگەن تاڭعاجايىپ ءتۇس ەدى» دەپ تاڭ قالادى. پاتشايىمعا ايتىپ، ەكەۋى ءبىر قۋانادى، ءبىر مۇڭايادى. دەگەنمەن، باسقا سالعاندى كورمەك بولىپ بەل شەشەدى.
راسىمەن دە سول ساتتەن توعىز اي، توعىز كۇن وتكەندە، پاتشايىم دۇنيەگە قول-اياعى بالعاداي، پەرىشتەدەي سۇيكىمدى نارەستەنى الىپ كەلەدى. قىز بالانىڭ تابەتى وتە جاقسى، ەشبىر سىرقات بەلگىلەرى بىلىنبەيدى. ونى كورگەن پاتشا مەن پاتشايىمنىڭ، پاتشالىقتاعى بۇكىل حالىقتىڭ قۋانىشتارىندا شەك جوق. سەبەبى ەل-جۇرتى پاتشانى جانە ونىڭ وتباسىن وتە جاقسى كورەتىن. سەبەبى پاتشا ءادىل جانە حالىقتىڭ قامىن ويلايتىن مەيىرىمدى، جومارت جان ەدى.
وسىنداي باقىتتى شاتتىقتا كۇن ارتىنان كۇن، جىل ارتىنان جىل ءوتىپ جاتتى. پاتشانىڭ قىزى دا ءوسىپ، بالدىرعاننان بۇلدىرشىنگە، ارتىنان جەتكىنشەككە اينالدى. جانە اي دەسە اۋزى، كۇن دەسە كوزى بار ءمىنسىز سۇلۋ بولىپ ءوستى.
پاتشا كەيدە قىزىنا مەيىرلەنە كوز تاستاپ وتىرىپ باياعىدا كورگەن ءتۇسىن ەسىنە الاتىن. كەمەڭگەر بيلەۋشى ول ءتۇستىڭ جاي نارسە ەمەس ەكەنىن بىلەتىن، ءبىراق قىزىنىڭ بويىنان تىرناقتاي اقاۋ تابا الماي دال بولاتىن. قىدىر اۋليە ايتقان قانداي دەرت ول؟ مىنە، قىزىنىڭ جاسى بيىل ون ۇشكە شىعادى. دەنى-قارنى ساۋ، جايقالىپ ءوسىپ كەلەدى…
قانشا كەمەڭگەر، دانا بولسا دا، پاتشا ءبىر نارسەنى بايقاي الماعان ەدى. ول قىزىنىڭ بويىنان تەك ءتان دەرتىن ىزدەيتىن، دەنساۋلىعىنا عانا الاڭدايتىن، قىزىنىڭ ماڭىنا ەمشى-بالگەرلەردى جيناپ، تامىرىن ۇستاتىپ، بويىنداعى بار وزگەرىستى ۇنەمى قاداعالاپ وتىراتىن. ءبىراق ول ءبىر نارسەنى كوڭىلدەن دە، كوزدەن دە قاعىس قالدىرعان ەدى. ول قاعىس قالعان نارسە — قىزىنىڭ جان-دۇنيەسى بولاتىن. پاتشا قىزى ەرەكشە قىزعانشاق، كورسەقىزار بولىپ ءوستى. ءبىراق دۇنيە مەن ىشىم-جەمنەن تارشىلىق جوق پاتشا وتباسىندا ونىڭ بۇل مىنەزى ءتىپتى بايقالمادى دەسە دە بولادى. سەبەبى ول قالاعان كويلەگىنە، اسىل اشەكەي مۇلىگىنە سول ساتتە يەلىك ەتەتىن. سودان كەيىن ول وزىنەن تومەن ساتىداعى كۇتۋشىلەرىن، مالايلارىن، ساراي ماڭىنداعى دارىگەرلەر مەن قىزمەتشىلەرىن جانى بار، ءوزى ءتارىزدى ادام دەپ قابىلدامايتىن. ولاردان تىتىركەنە جيرەنىپ، بارىنشا از قارىم-قاتىناس قۇرۋعا تىرىساتىن. باقىتسىزدىققا قاراي، بۇل مىنەزى دە ەشكىمگە وعاش كورىنبەدى. سەبەبى ول پاتشا قىزى ەمەس پە؟ ءاۋ باستان جاراتىلىسى بولەك، ساناتى بيىك. تىرناقتاي بولىپ ءىرىپ باستالعان دىمكاستىك ۇلعايا كەلە ءبارىبىر سىرتقا اتىلادى. بۇندا دا سولاي بولدى.
ءبىر كۇنى پاتشا سارايىندا جانتۇرشىكتىرەر ءبىر وقيعا ورىن الدى. پاتشانىڭ قىزىنا ءان ۇيرەتەتىن كەمپىر بىردە ساباققا التىن بىلەزىك تاعىپ كەلدى. الدەبىر كوز كورىپ، ەل ەستىمەگەن اسىل تاستارمەن تۇتاس بەزەندىرىلگەن قىزىلدى-جاسىلدى التىن بىلەزىك پاتشا قىزىنا سونداي قاتتى ۇناعان. بىلەزىكتەن شىنىمەن جان-جاعىنا نۇر تاراپ، اينالانى ەرەكشە ساۋلەلەندىرەدى ەكەن. «مۇعاليما، بىلەزىگىڭىز نەتكەن ادەمى ەدى، تاعىپ كورۋگە بولا ما» دەپ سۇرايدى پاتشا قىزى كەمپىردەن. ءان ونەرىنىڭ شەبەرى، ۇلى ۇستاز كەيۋانا ويىندا ەشنارسە جوق، بىلەزىگىن شەشىپ، پاتشا قىزىنا ۇستاتتى. پاتشا قىزى بىلەزىكتى تاعىپ كورىپ، ارى-بەرى اينالدىرىپ، ابدەن قىزىعادى. باسىندا قىزىققانىمدى بايقاسا، ءوزى سىيلاي سالار دەپ دامەلەنگەن ەدى، ءبىراق كەمپىر بىلەزىكتىڭ شەشەسىنەن قالعان جالعىز كوز ەكەنىن جانە ونىڭ سيقىرلى ەكەنىن، ەگەر باسقا جاننىڭ يەلىگىنە وتسە، وعان باقىتسىزدىق اكەلەتىنىن ايتىپ تۇسىندىرەدى. كەمپىردىڭ بىلەزىكتى بەرمەيتىنىن ۇققان قىز شىڭعىرىپ جىبەرەدى، جۇرەگىنە الەم-تاپىرىق ۋلى كەك تولىپ، جەر تەپكىلەيدى. تۇرعان جەرىندە كوكپەڭبەك بولىپ تالىپ قالادى. ساباق بولمەسىنە كەلگەن كۇزەتشىلەرگە كەمپىردىڭ ءوزىن ولتىرمەك بولعانىن ايتادى.
بۇل ۋاقيعانى ەستىگەن حالىق جاعاسىن ۇستاپ، اھ ۇرادى. پاتشا مەن پاتشايىم قاپىدا كەلگەن قاستىقتان امان قالعان قىزدارىن قۇشاقتاپ، قۇدايعا مىڭ دا ءبىر ءتاۋبا ايتادى.
جانە سول كۇنى-اق كەش باتپاي، ءان ساباعىنىڭ شەبەرى، ۇلى ۇستازدىڭ باسى شابىلادى… ال التىن بىلەزىكتى پاتشانىڭ قىزى يەلەنىپ شىعا كەلەدى…
…وسى وقيعادان سوڭ كوپ ۇزاماي پاتشا قىزىنىڭ الدەبىر بەلگىسىز دەرتتەن كوز جۇمعانىن اڭگىمەلەپ جاتۋ ارتىق بولار… كورسەقىزارلىعى مەن مەنمەندىگى كىشكەنتاي ارۋدىڭ تۇبىنە جەتىپ تىندى.
پاتشا مەن پاتشايىم كوپ جىلادى، اقىرى كۇندەردىڭ ءبىر كۇنى وز-وزدەرىنە كەلىپ، تاعدىردىڭ اۋىر سىناعىنا توزىمدىلىك تانىتتى. ەلدەرىنە ءارى قاراي ادال قىزمەت ەتتى.
دەگەنمەن ولار ارۋ قىزدارىنىڭ قانداي دەرتتەن قۇربان بولعانىن اقىرى تۇسىنە المادى…