تەرى وبىرى
تەرىنىڭ ىسىكتەرى قاتەرلى وبىردىڭ ىشىندە ەڭ كەڭ تاراعان جانە ولاردى گيستولوگيالىق جىكتەۋ وتە كۇردەلى. بۇل ىسىكتەر كوبىنەسە تەرى ەپيدەرميسىنەن پايدا بولادى. تەرى كوپ قاباتتى جايىلمالى ەپيتەلييمەن قاپتالعان، وسى بولىگىنەن شىعاتىن قاتەرلى ىسىك — وبىر، ال دانەكەر تىندەردەن — ساركوما، قالداردان — مەلانوما پايدا بولادى. تەرى وبىرى — جالپاق جانە نەگىزگى جاسۋشانى ەپيتەلييدەن پايدا بولىپ، ونىڭ ءبىرىنشى ءتۇرى بارلىق قاتەرلى ىسىكتەردىڭ نەگىزگى قاسيەتتەرىن ساقتاپ، ال ەكىنشىسى — ءقاۋىپسىز، باياۋ ءوسىپ، بوگەلمە ىسىكتى از بەرەدى. تەرى وبىرى بىرنەشە، نە بىرەۋ بولىپ كەزدەسەدى، وسىعان بايلانىستى ولاردى تەك سىرتقى بەينەسىنە قاراپ، انىقتاپ، دياگنوز قويۋ وتە كۇردەلى. سوندىقتان بارلىق جاعدايدا — گيستولوگيالىق نەمەسە سيتولوگيالىق زەرتتەۋدى تالاپ ەتەدى.
تەرى وبىرىن ساۋلە، حيرۋرگيالىق جانە دارى-دارمەكتەرمەن تولىق ەمدەۋگە بولادى. بۇلارعا قوسىمشا تاعى كريوگەندىك، لازەرلىك جانە فوتوديناميكالىق ادىستەر بار. ولاردى قولدانۋ ىسىكتىڭ كولەمىنە، ورنالاسقان جەرىنە، ءوسۋ دارەجەسىنە جانە ىسىك اينالاسىنداعى تىندەردىڭ قاتىناسىنا تىعىز بايلانىستى.
ساۋلەمەن ەمدەۋ
ەگەر ىسىكتىڭ كولەمى كىشكەنە بولسا، وندا رەنتگەن ساۋلەسى قولدانىلادى (45-50 گر). وسى ادىسپەن 95% عا جۋىق ەمى ناتيجەلى بولادى، ال ىسىك جايىلمالى بولسا جانە ول كوز الدىندا، مۇرىندا، قۇلاق قالقانشاسىندا ورنالاسسا، وندا ەمدىك قاسيەتى تومەندەيدى. ءادىستىڭ كەمشىلىگى: ۇزاق ۋاقىت، ءبىر ايدان كەم ەمەس ەمدەلۋى، اينالاسىنداعى ساۋ ۇلپاعا زياندى اسەرىنەن، ولاردىڭ سوزىلمالى وزگەرىستەرگە ۇشىراۋى ت.ب. حيرۋرگيالىق ەم-ىسىك كەۋدەدە نەمەسە اياق-قولداردا ورنالاسقان كەزدەردە قولدانىلادى. وتا كەزىندە ىسىكتى كەسىپ الادى، نەمەسە ونى ەلەكتر توعىمەن جانە لازەر ساۋلەسىمەن كۇيدىرەدى. وسىنداي ەم كريوگەندىك جولمەن دە جۇرگىزىلەدى.
تەرى وبىرى اۋرۋىندا تەرىنى كەسۋ كوزگە كورىنىپ تۇرعان ىسىك شەكاراسىنان ەڭ كەم دەگەندە 2،0 سم-دەي، ال بازاليومادا — 0،5 سم قاشىقتىقتا جاسالۋى كەرەك.
جالپى حيرۋرگيالىق ادىس-ىسىك سۇيەككە، قانتامىرلارىنا وتسە نەمەسە كۇيگەن جەردە، تىرتىق ۇستىندە ءىرىڭدى جارا پايدا بولسا، ناتيجەلى بولادى.
كريوگەندى ءادىس — سۇيىق ازوتپەن (3-5 مينۋت) ىسىكتى مۇزداتۋ ارقىلى ءۇسىتىپ، ىسىك جاسۋشالارىن ولىەتتەندىرەدى، ال ىسىك ورنى 3-6 اپتادان سوڭ، نازىك بىلىنبەيتىن تىرتىققا اينالادى. بۇل ءتاسىل پارمەندى بولۋ ءۇشىن ءۇسىتۋدى 2-3 رەت قايتالايدى. لازەرلى ساۋلەدە جاقسى ناتيجە بەرەدى، اسىرەسە، ىسىك سۇيەككە جاقىن ورنالاسسا نەمەسە ول قايتالانعان كەزدەردە. ەگەر ىسىك مۇرىندا، كوز اينالاسىندا نەمەسە قۇلاقتا ورنالاسسا، ىسىك كولەمى 1 سم-دەن اسپاسا، وعان ناۋقاستىڭ سەزىمتالدىعى بولماسا، وندا فوتوديناميكالىق ءادىس قولدانىلادى.
حيميالىق دارى-دارمەكتەدەن كوبىنەسە 5 پايىزدىق فتورۋراسيل مايى قولدانىلادى؛ ونى ىسىكتىڭ جاراسىنا 15-30 رەت جاعىپ، اينالاسىن مىرىش پاستاسىمەن قورعايدى.
اۋرۋ اسقىنسا، ورشىسە بلەوميسين، پروسپيدين دارىلەرىن قولدانادى.
قورىتىندى
1. قازاقستاڭدا تەرى وبىرى وتە ءجيى كەزدەسىپ، وكپە وبىرىنان كەيىنگى ەكىنشى ورىندى يەلەيدى. سوڭعى جىلدارى اۋرۋشاندىق كورسەتكىشى تومەندەۋدە.
2. تەرى وبىرى قازاقستاندا بىركەلكى ەمەس، ەۋروپالىق ۇلتتاردىڭ وزىندىك ۇلەسى كوپ وبلىستار مەن ايماقتاردا ءجيى كەزدەسەدى.
3. كۇن ساۋلەسىنە ءتوزىمدى جانە تەز ارادا «كۇيە قويمايتىن» ادامداردىڭ تەرىسىندە، پيگمەنتى جاسۋشاسىنىڭ دەڭگەيىنە بايلانىستىلىعى انىقتالعان قارا، نە قوڭىر قارا ءتۇستى (افرو-ازيالىق) ناسىلدەردە تەرى وبىرى ەۋروپالىق ءاقتۇستى ناسىلدەرگە قاراعاندا از كەزدەسەتىندىگى دالەلدەنگەن.
4. كۇن ىستىق قۇرلىقتاردا، ايماق پەن ولكەلەردە تەرى وبىرى ەۋروپالىق كوشپەندىلەر اراسىندا ابوريگەندەرگە قاراعاندا ءجيى كەزدەسەدى.
5. اشىق دالادا ءجيى جۇمىس ىستەيتىندەردە (فەرمەرلەر مەن تەڭىزشىلەردە) ادامنىڭ كۇن كوزىنىڭ ۋلتراكۇلگىن ساۋلەسى ءجيى تۇسەتىن اشىق جەرلەرىندە (بەت پەن قول) ءجيى كەزدەسەدى.
6. ناقتى ىسىك الدى اۋرۋلارىنا پيگمەنتتىك كسەرودەرما، پەدجەت، بوۋەن جانە كاير اۋرۋلارى جاتادى.
7. ءبازالدى جاسۋشالى تەرى وبىرى وتە باياۋ ءوسىپ، وندا بوگەلمە ىسىكتەر از بولادى.
8. جايىلما جاسۋشالى تەرى وبىرى ايماقتىق ليمفا بەزدەرىنە جانە الىستا ورنالاسقان مۇشەلەرگە بوگەلمە ىسىگى تەز تارايدى.
9. ءبازالدى جاسۋشالى تەرى وبىرى تەك ءبىر جەردە عانا شوعىرلانىپ، «تۇيمە» سياقتى قولعا قاتتىراق سەزىلەتىن كىشكەنە عانا ءتۇيىندى سارعىش ءتۇستى بولىپ كەلەدى؛ جارالانىپ، ونىڭ شەت جاقتارى بىلەۋلەنىپ ىسىنەدى.
10. جايىلما جاسۋشالى وبىر تەرەڭ جارالانىپ، ءتۇبى تەگىس ەمەس (كەدىر-بۇدىر)، تەز قاناعىش، جاعالارى وتە قاتتى، اينالاسىنا تارالىپ وسكىش كەلەدى.
11. تەرى وبىرى تەك مورفولوگيالىق ادىسپەن دالەلدەنەدى.
12. تەرى وبىرىن ءارتۇرلى ادىسپەن ەمدەۋگە بولادى، ولارعا ساۋلە لازەر، راديي، رەنتگەن، كريوگەندى، حيرۋرگيالىق جانە دارى-دارمەك پەن فوتوديناميكالىق ەمدەر جاتادى.
ادەتتەگىدەي الدىن الا ساقتانا ءجۇرىڭىز دەپ كەڭەس بەرەمىز.
You Might Also Like
-
شىعىس قازاقستان وبلىسىندا قازپوشتا اق وبلىس اكىمدىگىمەن بىرلەسىپ، «ە-پيك» جوباسىن ەنگىزۋدە.
-
اقش-تىق عالىمداردىڭ 20 جىلدىق زەرتتەۋلەرىنىڭ ناتيجەسىندە از جەۋدىڭ ۇزاق ءومىر سۇرۋگە سەبەپ بولاتىندىعى، قارتايۋدى كەشىكتىرەتىندىگى، وبىر (راك) جانە قانت ديابەتى قاتەرىن ازايتاتىندىعى ءمالىم بولدى.
