InfoHub Logo

Қоғамдық пікірді қалыптастыруда, оқиғаларды хабардар етуде және талдауда журналистің әдебінің маңызы зор. Журналист ақпараттың таралуына, сөз бостандығы мен демократияның сақталуына ықпал ететін маман иесі. Заманауи технологиялар мен интернет медиа баспасөздің қоғамдық сана мен саяси процестеріне ықпалын арттырды. Журналистің баспасөздегі мақсаты - ақпарат беру және оқиғаларды талдау. Сондай-ақ маңызды мәселелерді талқылау, қоғамдық пікірді қалыптастыру және өмірдің әртүрлі аспектілерін көрсету басты міндеттеріне кіреді. Жалпы айтқанда баспасөз үкімет пен қоғамдық оқиғалар туралы ақпаратты ашуда маңызды рөл атқарады. Сонымен қатар, баспасөз қоғамдық-саяси күн тәртібін қалыптастыруға, қоғамның басым бағыттарына әсер етіп, оқырманның пікірін қалыптастыруға айтарлықтай ықпал етеді.

Журналист әдебі көбінесе кеңірек және тереңірек тақырыптар мен мәселелер туралы түсінік беретін талдаулар мен зерттеулерден тұрады. Баспасөз әдетте ағымдағы оқиғалар мен жаңалықтар туралы жедел ақпарат беруге, оқырмандарға қысқа және өзекті ақпарат беруге бағытталған.

Баспасөзге мысал ретінде әлемдік жаңалықтарды, саясатты, экономиканы және басқа да өзекті тақырыптарды сапалы жариялауымен танымал. Мысалға, "Егемен Қазақстан", "Жас Алаш", "Ана тілі" газеттеріндегі мақалар қоғамда сауатсыз жазылған ақпарат болғандығынан емес сапалы, этика нормалары сақталған мақалалар болғандықтан үнемі ел аузында жүреді. Бұқаралық ақпарат құралдарына деген халықтың сенімін сақтауда баспасөздегі журналистік әдеп басты рөл атқарады. Ол дәлдік, тепе-теңдік, фактчекинг, жеке өмірге қол сұғылмау және жазылған адамдардың сезімін құрметтеу принциптерін қамтиды. Этика сонымен қатар мүдделер қақтығысын болдырмау және жалған ақпараттың таралмауын қамтиды.

Сонымен қатар, журналистер шынайылыққа, объективтілікке және сыртқы мүдделердің ықпалынан тәуелсіз болуға ұмтылуы керек. Олар жалған ақпаратты таратуға жол бермеу арқылы жеке өмір мен қадір-қасиет құқығын құрметтеуге міндетті. Этикалық нормаларды сақтау қоғамға қызмет ететін жауапты, сапалы журналистикаға ықпал етеді. Мәселен, журналистер қоғам қайраткерлерінің жеке өмірі туралы жазғанда қоғамдық мүдде мен жеке өмірге қол сұғылмаушылық құқығын теңестіруі керек. Олар адамның қадір-қасиетіне немесе беделіне нұқсан келтіруі мүмкін жеке ақпаратты жариялаудан аулақ болу керек. Баспасөз журналисті қайшылықты оқиғаларды жазғанда бір жақты насихаттай бермей, әр түрлі көзқарастан ақпарат беріп, тепе-теңдік пен объективтілікке мән беруі қажет. Бұл бұрмалауларды болдырмауға көмектеседі және оқырмандар үшін болған оқиғалардың шынайылығымен толық танысуға ықпал етеді. Бұған қоса, журналистің баспасөз бетеріне жарияланатын мақаласы  қоғамдық пікірге әсер ететін қате немесе қолдан жасалған ақпаратты таратпау үшін фактчекинг және шынайылық ережелерін сақтауы керек. 

Қорыта айтқанда, журналист мақаласы дегеніміз - цензураға жол жоқ деп ойына келген дүниені жазу емес, әдепке сай үлкен жауапкершілікпен болған оқиғаға қатысты ақпаратың түйінін тарқату.

---