- 10 қаз. 2023 00:00
- 212
Кіші Отан: Текелім
Құрметті оқырман, Текелі қаласына виртуалды саяхат жасауға шақырамын. Басқаларға мүлдем ұқсамайтын, ерекше қала. Жоңғар Алатауының жоталарының арасында адасқан жеке шағын ел сияқты. Абыр-сабыр мен кептелістің жоқтығынан бұл жерде уақыт жай ғана тоқтап, асығыс емес сияқты күйде. Ал тыныштық құдды үлкен қалаға қайта барғың келмейтіндей сезімге баурайды. Текелі – облыстық бағыныстағы қала. Ол Жетісу облысы, оңтүстік астанадан үш жүз он шақырым және Талдықорғаннан қырық шақырым жерде орналасқан. Текелі 1952 жылы қала мәртебесін алған. Космополиттік қаланың халқы отыз мың адамды құрайды. Өңірде орыстар, қазақтар, татарлар, кәрістер, немістер, еврейлер, ұйғырлар тұрады. Қала атауы жергілікті жануарлар түрлерінің атауларынан шыққан. Бұл аймақта бір кездері теке (тек, тау ешкі) мен елік көп мекен еткен. Сол себепті қала атауының мағынасы тікелей осыған байланысты.
Текелі шартты аймақтарға бөлінеді. Кіре берісте Станция немесе Станционный аймағына тап боласыз - бұл қаланың басы. Теміржол вокзалы, автовокзал, жылу электр орталығы да бар. Одан әрі Қараталдың оң жағалауындағы асу арқылы қаланың өзі немесе оның әкімшілік ғимараттары, дүкендері, ауруханасы мен базары бар орталық бөлігі өтеді. Бірінші кордон орталықтан бірнеше шақырым жерде орналасқан. Жоғарыда екінші Кордон бар, онда ешкім дерлік тұрмайды.
Текелі қаласы бір кездері Қазақстандағы жалғыз электрлендірілген тар табанды теміржолдың осында болғанымен әйгілі. Ал ол шахтадан зауытқа қарай бет бұратын. 2004 жылы барлық өндіріс сияқты тар табанды теміржол да аяқталды. Темір кесек бөлшектеліп, сынықтарға сатылды. Ал одан ұзақ жылдар бойы қалған қалдықтары ашық аспан астындағы тар табанды теміржол көлігі мұражайын еске түсіруде.
Әр қаланың өзіне тән тартымдылығы бар. Соған орай мақтануға тұрарлық, Текеліде әлемдегі ең ұзын көшелер рейтингінде алтыншы орында тұрған көше – Дінмұхамед Қонаев көшесі. Оның ұзындығы отыз сегіз шақырым.
Жасыл қала тазалығымен және әл-ауқатымен таң қалдырады. Алаңдар, аллеялар, гүлзарлар, бұталар, жақсы жабдықталған өзен жағалауы – осының барлығы қалаға ерекше көрік береді. Әрине, әр қаланың ортақ мәселелері бар – жолдарды, жылу магистральдарын және су құбырларын жөндеу. Бірақ Текеліде бұл мәселелер сәтті шешілуде. Қалада бірте-бірте шақырым сайын асфальт жабыны қалпына келтіріліп, тозығы жеткен коммуникациялар ауыстырылуда. Басқа шет мемлекеттен болсын, тіпті еліміздегі осы қалада бұрын-соңды болып көрмегендер қатары келген сайын таңқалады және де кішігірім Швейцария деп атауда. Не себепті? Әрине, жасыл реңкті түсімен, таза, өкпеге жайлы ауасымен, қолайлы климатымен, тыныштығымен ерекшеленгені үшін. Міне, осындай – шағын, жайлы, шуақты Текелі. Кеншілер қаласы, тату-мейірімді адамдар қаласы.
Автор: Камила Тастанбек