Ata-analar oqýshylardyń jazǵy demalysyn qysqartýǵa qarsy shyqty
Qazaqstandyq ata-analar oqý jylyn uzartýǵa qarsy. Olar ǵalamtorda onlaın túrinde narazylyq hat uıymdastyrǵan. 5 kúndik bilim berý júıesine kóshý týraly usynysty premerdiń orynbasary Darıǵa Nazarbaeva jasaǵan bolatyn. Bul bastamany bilim jáne ǵylym mınıstri de qoldady. Biraq úkimettiń sheshimin ata-analar men ustazdar árqıly qabyldaǵan.
5 kúndik oqý júıesin kópshilik qoldap otyr. Biraq jazǵy demalystyń qysqartylýyna qarsy. Ata-analardyń oıynsha, qalyptasqan dástúrdi buzý birinshi kezekte balalardyń densaýlyǵyna áser etedi.
«Elbasy óz sózinde mektep baǵdarlamasyn júıeleý týraly aıtty. Biraq ol qajetsiz pánderdi qysqartyp, 5 kúndik oqýǵa kóshý kerek degen bolatyn. Oqýshylardyń demalysy qysqarsa, depýtattardyń da kanıkýly azaıýy kerek. Qaladaǵy barlyq memlekettik mekemeler jazda jumys isteıdi ǵoı. Olar da eńbektensin», — deıdi Tólegen Tóregeldın esimdi turǵyn.
Ata-analardyń ǵalamtorda qol jınap, jatqanynan salaǵa jaýapty memlekettik organdardyń basshylary habardar. Qaraǵandy oblystyq bilim basqarmasynyń jetekshisi Asqat Aımaǵambetov jańa ózgeristi bylaısha túsindiredi.
«Pánderdi ıntegrasıalaǵan kezde oqýshylarǵa túsetin salmaq azaıady. Bul 5 kúndik oqý aptasyna kóshýdi jeńildetedi. Bıyl 1-shi synyptardyń jańa júıege kóshýine baılanysty oqý jyly 10 kúnge uzarady. Olarda qosymsha 33 demalys kúni bolady. Ár oqý aptasyna. Jáne kúzgi, qysqy, kóktemgi demalysy taǵy bar. Olar qysqarmaıdy», — deıdi Qaraǵandy oblystyq bilim basqarmasynyń bastyǵy Asqat Aımaǵambetov.
Teriskeılik ustazdar bolsa, bilim salasyndaǵy tyń ózgeristerge balalar tez úırenedi, dep sanaıdy. Olar jańa baǵdarlamanyń qyr-syryn meńgerý úshin arnaıy kýrstarǵa qatysyp júr. Aıtýlarynsha, oqýshylar ushan-teńiz maǵlumat qabyldaıdy. Sáıkesinshe, demalysqa da kóńil bólinýi kerek. 5 kúndik bilim júıesi balalardyń oqýǵa degen yntasyn oıatady. Al maýsymǵa deıin sozylatyn sabaqtarǵa olar jeńil daǵdylanady.
«Biz 25 mamyrǵa deıin oqýǵa úırendik. Maýsymnyń birine deıin oqýǵa da úırenemiz. Ar jaǵynda birneshe kún ǵana qosylady. Keı ata-analar jazǵy ýaqytta óz balalaryn demalys lagerlerine jibere almaıdy. Kóbi jumysta bolǵannan keıin balalary qaraýsyz qalady. Sondyqtan da olardyń mektepte qalǵany durys», — dedi bastaýysh synyp muǵalimi Botagóz Aıtjanova.
Aqtóbelik ustazdar oqýshylardyń densaýlyǵyna alańdaýly. Aýa-raıy qolaısyz aımaqta qysta 40 gradýstyq syqyrlaǵan aıaz bolady, al maýsym aıyndaǵy qapyryq ystyq bala túgili, eresekterdiń ózine ońaı tımeıdi.
«Shetelderde múmkin tıimdi bolar. Sebebi onyń klımaty ózge, jaǵdaılary basqa. Bizdiń endi áli de zertteýshiler zertteıtin shyǵar, bizdiń klımat qansha degenmen ystyq. Mamyr aıynyń ózinde oqýshyny ustap otyrý qıyndaý», — deıdi Aqtóbe qalalyq №9 mektep-gımnazıasynyń qazaq tili muǵalimi Oleg Svet.
«Balalardy maýsym aıynda oqytý degen múldem durys emes dep oılaımyn ata-ana retinde. Óıtkeni qyrkúıektiń ózinde qazir baryp jatqan oqýshy balalarym bar, ystyqtap, sharshap solaı. Óıtkeni ár synypta kondısıoner bolmaıdy ǵoı», — deıdi ata-ana Gúljazıra Qarataeva.
Bilim alý úrdisine jyl mezgiliniń eshqandaı áseri joq degen psıholog mamandar oqý jylynyń uzarýy qıyndyq týǵyzbaýy tıis degen kózqarasta.
«Eger jaz mezgiline belgili bir josparlar bolsa, aýylǵa, ata-ájelerine baryp degendeı, bul máselelerdi jeke-jeke qarastyryp, sheshýge bolady. Úlgermeı qalǵan sabaqty artynan emtıhan retinde tapsyryp. Biraq bul jappaı oryn alady dep oılamaımyn. Qıyndyq týǵyzbaýy tıis», — deıdi psıholog Aleksandr Kolesnıkov.
Qazirgi tańda qazaqstandyq oqýshylar aptasyna 6 kún bilim alady. Biraq kelesi oqý jylynan bastap 1 synyp oqýshylary 5 kúndik júıege kóshedi. 2017 jyly olardyń qataryna 2-shi, 5-shi, 7-shi jáne 9-shy synyp oqýshylary qosylady. 2018 jyldan bastap jańa júıege barlyq mektepterdi kóshirý josparlanǵan. Biraq jazǵy demalys ýaqytyn azaıtý týraly sheshim naqty qabyldanǵan joq. Sońǵy sóz úkimet tarapynan bolmaq.