InfoHub Logo

Shyǵarmashylyq taqyryby:
Qazaq tili men ádebıeti pánderi sabaǵynda oqýshylardyń este saqtaý qabiletterin damytý

“Ǵylymnyń apaty – esten shyǵarý jáne ǵylymǵa qyzyǵýshylyǵy joq adamdarǵa úıretip ýaqytyńdy bosqa ketkizý” / Hadısten /

Pedagogıkalyq ustanym:
Aǵylshyn aǵartýshysy Ýılám Ýordtyń
"Jaı muǵalim habarlaıdy;
Jaqsy muǵalim túsindiredi;
Keremet muǵalim kórsetedi;
Uly muǵalim shabyttandyrady"

Pikir
«Qos - qorǵan» jalpy orta mektebiniń qazaq tili men ádebıeti pániniń muǵalimi Japparov Sharıpjan Rahımuly qazirgi tańda « Qazaq tili jáne ádebıeti sabaqtarynda jańa tehnologıa elementterinen jáne halyqtyq pedagogıkadan tıimdi paıdalanyp, oqýshylardyń este saqtaý qabiletterin damytý» shyǵarmashylyq taqyryby boıynsha jumys istep, zertteýler júrgizip keledi. Muǵalim Kembrıdj tásili boıynsha İİİ deńgeıdi bitirip, óziniń biliktiligin artyrǵan bolatyn. Bul izdenýler muǵalimniń sheberligin jáne oqýshylardyń este saqtaý qabiletteri men qosa qyzyǵýshylyqtaryn arttyrýǵa bolatynyn kórsetip otyr. Jańa ıdeıalar festıvalinde óziniń baıandamasynda qorǵaǵan taqyrybynyń tıimdi taraptaryn kórsetip, «Este saqtaý - bilimdi apattan saqtaıdy»- degen sózdi dáleldep berdi.
(Úrimova Rahıla
Qalalyq bilim bóliminiń ádiskeri
fılologıa ǵylymdarynyń kandıdaty)


Sabaq taqyryby: Etistik
A) Bilimdilik: Jańa taqyrypty tolyq meńgertý
Á) Damytýshylyq: Oqýshylyrdyń oı - órisin, dúnıetanymyn, tilin, este saqtaý qabiletterin damytý
B) Tárbıelik: Ár bir isti sanaly túrde isteýge, aqyldy men aqymaqty aıyra bilýge tárbıeleý
Sabaqtyń túri: Ertegi sabaq
Sabaqtyń ádisi: Túsindirý, sahnalyq qoıylym, áńgimelesý, jattyǵý oryndaý, pysyqtaý, toptastyrý,
salystyrý, suraq - jaýap, pysyqtaý.
Sabaqtyń kórnekiligi: Oqýlyq, ınterbelsendi taqta, keste plakattar, sharlar, ertegi qaharmandarynyń kıimderi, úlestirmeli kespeler, oıyndar,
DVD.

Sabaqtyń barysy:
İ. Uıymdastyrý kezeńi:
1. Oqýshylyrmen sálemdesý, sabaqqa qatysýlaryn, sabaqqa daıyndyqtaryn, synyp bólmesiniń tazalyǵyn anaqtap, úıge tapsyrmany suraý, oqýshylarǵa sabaqtyń uranyn aıtqyzý
Sabaqtyń urany: Bal arasha tynbaımyz
Bilim balyn jınaımyz
Mektep ana ózińe biz
Bestikterdi syılaımyz

2. Úıge tapsyrma:
a) 61 - jattyǵýdy oryndaý
á) «Jaqsylyq» taqyrybynda mátin quraý
b) Ótkendi qaıtalaý

3. Ótilgen taqyryptardy qanshalyqty meńgergendikterin anyqtaý úshin úlestirmeli kespelermen, loto oıynymen anyqtap, ótilgenge qysqasha sholý jasap ótý.
Loto oıyny ótilgen taqyryptar boıynsha 30 suraqtan turady,
ár bir suraq nómirlengen:

Osyndaı kespelerden alty danasy oqýshylarǵa úlestiriledi, ár bir kespedegi nómirler qaıta qaıtalanbaıdy, kim birinshi bolyp daıyn bolsa, sol oqýshy jaýap beredi, jaýabyna qaraı baǵa ornyna

juldyz beriledi, sabaqtarda qoldanyla kelip toqsan aıaǵynda oqýshynyń qansha juldyz jınaǵany anyqtalady, jáne onyń ótilgendi qanshalyqty meńgergendikterin anyqtaýǵa bolady.
Ótilgen taqyryptardy este saqtaý qabiletterin anyqtaý kestesimen jumys:

İİ Negizgi bólim:
1. Jańa taqyryp: Etistik

Epıgraf: Aqyldy adam aıtqyzbaı biledi,
Aqsuńqar qaqqyzbaı iledi.(Maqal)

Maqaldy oqyp, mazmunyn túsindirý, sabaq barysynda maqal esterinde qanshalyqty qalǵany anyqtalyp, etistikterdi tabý.

Ertegi:
Erte, erte, ertede morfologıa patshalyǵynda «sóz taptary» na ıelik jasaǵan «Sóılem» degen han bolypty, bul han barlyq mal - dúnıesin jınap, uldaryn jınap, toǵyzǵa bólip, uldaryna enshiles bermek bolypty. Qartaıǵan han úlken uldaryn aldyna shaqyryp ár birine ózine tıisti enshilesin bermekshi bolypty:
- Áı, uldarym, beri kelińder, men qartaıdym, endi senderge enshilesterińdi bólip bereıin,- depti.
- Men, áke úlken ulyńyz, barlyq zattyń ataýy menimen atalady sondyqtan maǵan zat esimdi berseńiz.
- Men, áke úlken, kúshti, kórkem, dámdi, jaqsy nárselerdi unatamyn, sondyqtan maǵan syn esimdi berseńiz, óte jaqsy bolar edi.
- Bir, eki, úsh, tórt, bes. Áke, men sanaǵandy óte jaqsy kóremin, sondyqtan maǵan myńdaǵan, sheksiz san esimderdi berseńiz jaqsy bolar edi.
- Áı, etistik qaıda júr ózi? Ol nege kelmedi, shaqyryńdar! - dedi han
- Oı, áke, ol ylǵı is - áreketpen aınalysyp júredi, qazirde bir nársemen shuǵyldanyp jatqan shyǵar,- depti uldary.
- Áı, etistik, kel munda, seni ákem shaqyryp jatyr
Qolynda dombyrasymen etistik kirip keledi:
- Assalaýmaǵalaıkým, han áke maǵan qandaı jumysyńyz bar?
Áke, maǵan enshiles bermeseńiz de bolady, men sizdiń qyzmetińizde bolamyn.
Han ákesi uldaryna suraǵandaryn berip, sodan bastap etistikti óz qolynda alyp qalypty, sóılem etistiksiz aıaqtalmas ta, baıandalmas ta eken.
Etistik – is - áreket, qımyldy bildirip, ne qyldy?, ne istedi?, qaıtti? degen suraqtarǵa jaýap beretin sóz taby.

Etistik quramyna qaraı eki túrge bólinedi:
1. Dara etistik – tek qana bir sózden jasalady
Mysaly: Bardy, aldy, jazdy t. b
2. Kúrdeli etistik - birneshe sózden jasalyp, bir suraqqa jaýap beredi
Mysaly: Alyp bardy, julyp aldy, jazyp tastady t. b

Etistiktiń úsh shaǵy bar:
1. Ótken shaq – is - árekettiń bolyp ótkenin bildiredi
2. Osy shaq - is - árekettiń tap sol ýaqytta oryndalyp jatqanyn bildiredi
3. Keler shaq - is - árekettiń endi bolatynyn bildiredi
İİİ. Jattyǵý oryndaý sáti:
Janýarlar qalaı dybystaıdy?, ne isteıdi? degen suraqqa jaýap beredi: