Ǵylym men bilimniń damýy
Ǵylym men bilimniń damýy
Konspekt
10 ǵasyrdan bastap Ońtústik Qazaqstanda ıslam dini keń túrde damı bastady. Ádebı jáne ǵylymı shyǵarmalar arab tilinde jazyldy. Shyǵystyń kórnekti ǵalymy Ábý Nasr ál - Farabı de shyǵarmalaryn arab tilinde jazǵan. Ol dúnıe júzine Arıstotel syndy ǵulama ǵalym retinde tanyldy. Farab ólkesinen shyqqan ondaǵan Farabılerdiń eńbekteri men esimderi belgili. 12 ǵasyrda ómir súrgen ǵalymdar qataryna Isqaq ál - Farabı, Jaýharı ál - Farabı, Ahmad ál - Farabı jatady. Ensıklopedıst - ǵalym ál - Bırýnı tarıh, matematıka, geografıa, astronomıa, medısına sekildi ǵylym salalarynan 150 - den astam eńbek jazyp qaldyrǵan. Mahmýd Qashǵarıdiń úsh kitaptan turatyn “Túrik tilderiniń sózdigi” (“Dıýanı lýǵat at - túrk”) eńbegi – túrik taıpalary sózderiniń jıyntyǵy. Bul kitaptan búgingi ǵalymdar túrikterdiń mekenderiniń aty, tarıhy, etnografıasy, aýyz ádebıeti jaıly kóptegen maǵlumattar alady. Júsip Balasaǵunıdiń – “Qutadǵý bilik” eńbegi alǵash ret túrik tilinde jazylǵan kitap. Ǵalymnyń “Qut negizi - bilik” (“Qutadǵý bilik”) eńbeginde fılosofıa, astronomıa, algebra ǵylymdaryna toqtalýy onyń jan - jaqty, bilikti adam ekendigin kórsetedi. Ahmet Iúgnekıdiń bizge jetken eńbegi – “Aqıqat syıy”. Bul shyǵarma halyqty ınabatty bolýǵa, adal ómir súrýge, aramdyqtan aýlaq bolýǵa shaqyrady. Qoja Ahmet Iassaýıden qalǵan mura – “Danalyq kitaby” (“Dıýanı hıkmet”) bolyp tabylady. Bul eńbek adaldyqqa, ımandylyqqa, danalyqqa shaqyrady. Sonymen birge, Allaǵa adal bolýǵa baýlıdy, din jolynda taza bolýǵa úgitteıdi. Ahmet Iassaýıdiń shákirtteriniń biri – ǵulama aqyn Súleımen Baqyrǵanı. Álı aqynnyń “Júsip - Zylıha” atty poemasy mahabattaǵy adaldyqty jyrlaǵan. 10 - 12 ǵasyrlarda Qazaqstan jerin mekendegen túrik tildes halyqtar arasynda ǵylymı, ádebı shyǵarmalar jazylyp, rýhanı mádenıettiń damýy alǵa basqan.
Konspekt suraqtar
1. Iassaýıdiń shákirti, ǵulama aqyn:
2. “Danalyq kitabyn” jazǵan:
3. Ahmet Iassaýıge dinı bilim bergen ustazy:
4. Ahmet Iassaýıdiń týǵan qalasy:
5. Ahmet Iúgnekıge berilgen baǵa:
6. Ahmet Iúgnekıdiń eńbegi:
7. Qarahandyqtardyń dańqy shyqqan aqyny:
8. Jazba ádebıet qalyptasa bastaǵan kez:
9. 1021 - 1075 jyldar aralyǵynda ómir súrgen ǵulama:
10. Balasaǵunı “Qutadǵý bilik” eńbegin syıǵa tartty:
11. Túrik tildes taıpalardyń bir - birine jaqyndyǵyn zerttegen ǵalym:
12. Alǵash ret túrik tilinde jazylǵan eńbek:
13. Qashǵarıdi “túrik tilderin salystyra zertteýshilerdiń kóshbasshysy” dep ataǵan ǵalym:
14. Mahmýd Qashǵarıdiń eńbegi:
15. Denelerdiń jerge tartylys kúshin alǵash tapqan ǵalym:
16. “Asyl tastar” eńbegin jazǵan ensıklopedıst - ǵalym:
17. Isqaq ál - Farabı ómir súrdi:
18. Ál - Farabıdiń tereń ıgergen ǵylym salasy:
19. Ál - Farabı ómir súrdi:
20. 10 ǵasyrdan bastap ádebı jáne ǵylymı shyǵarmalar jazyldy:
21. 13 ǵasyrda mahabattaǵy adaldyqty jyrlaǵan poema:
22. Buhara qalasynda A. Iassaýıge dinı bilim alýyna kómektesken ǵulamany kórsetińiz:
Taqyryptyń testi
Konspekt
10 ǵasyrdan bastap Ońtústik Qazaqstanda ıslam dini keń túrde damı bastady. Ádebı jáne ǵylymı shyǵarmalar arab tilinde jazyldy. Shyǵystyń kórnekti ǵalymy Ábý Nasr ál - Farabı de shyǵarmalaryn arab tilinde jazǵan. Ol dúnıe júzine Arıstotel syndy ǵulama ǵalym retinde tanyldy. Farab ólkesinen shyqqan ondaǵan Farabılerdiń eńbekteri men esimderi belgili. 12 ǵasyrda ómir súrgen ǵalymdar qataryna Isqaq ál - Farabı, Jaýharı ál - Farabı, Ahmad ál - Farabı jatady. Ensıklopedıst - ǵalym ál - Bırýnı tarıh, matematıka, geografıa, astronomıa, medısına sekildi ǵylym salalarynan 150 - den astam eńbek jazyp qaldyrǵan. Mahmýd Qashǵarıdiń úsh kitaptan turatyn “Túrik tilderiniń sózdigi” (“Dıýanı lýǵat at - túrk”) eńbegi – túrik taıpalary sózderiniń jıyntyǵy. Bul kitaptan búgingi ǵalymdar túrikterdiń mekenderiniń aty, tarıhy, etnografıasy, aýyz ádebıeti jaıly kóptegen maǵlumattar alady. Júsip Balasaǵunıdiń – “Qutadǵý bilik” eńbegi alǵash ret túrik tilinde jazylǵan kitap. Ǵalymnyń “Qut negizi - bilik” (“Qutadǵý bilik”) eńbeginde fılosofıa, astronomıa, algebra ǵylymdaryna toqtalýy onyń jan - jaqty, bilikti adam ekendigin kórsetedi. Ahmet Iúgnekıdiń bizge jetken eńbegi – “Aqıqat syıy”. Bul shyǵarma halyqty ınabatty bolýǵa, adal ómir súrýge, aramdyqtan aýlaq bolýǵa shaqyrady. Qoja Ahmet Iassaýıden qalǵan mura – “Danalyq kitaby” (“Dıýanı hıkmet”) bolyp tabylady. Bul eńbek adaldyqqa, ımandylyqqa, danalyqqa shaqyrady. Sonymen birge, Allaǵa adal bolýǵa baýlıdy, din jolynda taza bolýǵa úgitteıdi. Ahmet Iassaýıdiń shákirtteriniń biri – ǵulama aqyn Súleımen Baqyrǵanı. Álı aqynnyń “Júsip - Zylıha” atty poemasy mahabattaǵy adaldyqty jyrlaǵan. 10 - 12 ǵasyrlarda Qazaqstan jerin mekendegen túrik tildes halyqtar arasynda ǵylymı, ádebı shyǵarmalar jazylyp, rýhanı mádenıettiń damýy alǵa basqan.
Konspekt suraqtar
1. Iassaýıdiń shákirti, ǵulama aqyn:
2. “Danalyq kitabyn” jazǵan:
3. Ahmet Iassaýıge dinı bilim bergen ustazy:
4. Ahmet Iassaýıdiń týǵan qalasy:
5. Ahmet Iúgnekıge berilgen baǵa:
6. Ahmet Iúgnekıdiń eńbegi:
7. Qarahandyqtardyń dańqy shyqqan aqyny:
8. Jazba ádebıet qalyptasa bastaǵan kez:
9. 1021 - 1075 jyldar aralyǵynda ómir súrgen ǵulama:
10. Balasaǵunı “Qutadǵý bilik” eńbegin syıǵa tartty:
11. Túrik tildes taıpalardyń bir - birine jaqyndyǵyn zerttegen ǵalym:
12. Alǵash ret túrik tilinde jazylǵan eńbek:
13. Qashǵarıdi “túrik tilderin salystyra zertteýshilerdiń kóshbasshysy” dep ataǵan ǵalym:
14. Mahmýd Qashǵarıdiń eńbegi:
15. Denelerdiń jerge tartylys kúshin alǵash tapqan ǵalym:
16. “Asyl tastar” eńbegin jazǵan ensıklopedıst - ǵalym:
17. Isqaq ál - Farabı ómir súrdi:
18. Ál - Farabıdiń tereń ıgergen ǵylym salasy:
19. Ál - Farabı ómir súrdi:
20. 10 ǵasyrdan bastap ádebı jáne ǵylymı shyǵarmalar jazyldy:
21. 13 ǵasyrda mahabattaǵy adaldyqty jyrlaǵan poema:
22. Buhara qalasynda A. Iassaýıge dinı bilim alýyna kómektesken ǵulamany kórsetińiz:
Taqyryptyń testi
Nazar aýdaryńyz! Jasyryn mátindi kórý úshin sizge saıtqa tirkelý qajet.
You Might Also Like
