Men salaýatty ómir saltyn jaqtaımyn
Taqyryby: Men salaýatty ómir saltyn jaqtaımyn
Maqsaty: 1. Oqýshylardy salaýatty ómir súre bilýge, adamzat ómirine qaýip tóndirip otyrǵan qaterli dertterden saq bolýǵa, odan qorǵana bilýge, qoǵamǵa, adam aǵzasyna temekiniń, alkogóldiń teris áseri týraly túsinik bere otyryp tárbıeleý.
2. Oqýshylardyń oı - pikirlerin ortaǵa salý, ózin - ózi baǵalaýyna jol ashý, oı qoryta bilý qabiletterin damytý, ortanyń qysymyna qarsy tura bilýge daǵdylandyrý (temekini, alkogóldi baıqap kórý áreketine teris pikir týdyrý).
3. Tazalyqqa, las isterden aýlaq bolýǵa, tán sulýlyǵy men jan sulýlyǵyn qatar saqtaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: trenıń
Kórnekiligi: DK, ınteraktıvti taqta, slaıdtar.
Sabaqtyń barysy:
İ. Kirispe.
Muǵalim: Qosh keldińizder, muǵalimder jáne oqýshylar. Bıyl bizdiń Respýblıkamyzdyń táýelsizdigine 20 jyl ekenin bárimizde bilemiz. Táýelsizdigimizdiń 20 jyldyǵyna 20 juldyzdy kún arnalyp jatqanyn da bilemiz. Búgin 12 jeltoqsan - «Densaýlyq» kúni. Biz búgin «Densaýlyq» kúnine «Men salaýatty ómir saltyn jaqtaımyn» atty trenıń ótkizgeli otyrmyz. Bul trenıńti ótkizip otyrǵan sebebimiz, oqýshylardyń salaýatty ómir saltyn saqtaý, zıandy ádetter, qaterli dertter, tazalyq, las isterden aýlaq bolý jáne tán sulýlyǵy men jan sulýlyǵy jaıly pikirlerin ortaǵa salý.
Dúnıe júzin jaýlap alamyn degen Shyńǵysqan Ámýdarıanyń jaǵasynda aýyryp qalyp, qytaıdyń ataqty Gan Chýn Szı degen emshisin aldyrtady. Jaryq dúnıeni qımaǵan Shyńǵysqan máńgilik ómir súrýdi júzege asyratyn qandaı dáriń bar dep surapty. Sonda emshi: «Ómirde ýaqytsha ǵana bolýǵa arnalǵan dári bar, al máńgilik ómir súretin dári joq», - depti.
Demek, boıyna qabyldap alǵan dertin adam ózi shyǵarady degendeı - aq, uzaq ómir súrýdiń kilti ár adamnyń óziniń qolynda ekenin aıtpaqpyz.
Sonaý yqylym zamannan beri adam balasy uzaq ómir súrýdiń jolyn qarastyrýda. Kezinde osy qaǵıdanyń negizi bolǵan Arıstoteldiń ilimine súıensek: «Jandy dene qozǵalmasa óledi» degen tujyrymdamasy sol dáýirden beri adamzattyń uzaq jasaýynyń, ıaǵnı salaýatty ómir súrýdiń negizgi ilimi bolyp tabylady. Mysaly, qara qarǵa ár nárseni bir shoqyp júrip 300 jyl jasaıdy eken. Saǵatyna 10m qozǵalatyn tasbaqa da 200 jyl ómir súredi.
Elbasymyzdyń joldaýynda atap ótkenindeı «Adam – eldiń basty baılyǵy», osy adamdardyń densaýlyǵynyń jaqsy, jaman bolýyna ózderiniń is - áreketteriniń áseri mol. Jáne de bizdiń elbasymyz 2002 jyldy «Densaýlyq» jyly dep te jarıalaǵan bolatyn. Elimizdiń bolashaǵy jastardyń qolynda. Sondyqtan ár jas urpaq óz densaýlyǵyn oılaý kerek!
Eı, bolashaq ulanym!
Bolashaǵy qazaǵymnyń,
Sendersiń dep bilemin
Balǵyndy jas bolashaq
Men senderge senemin! – deı otyry búgingi is - sharamyzdy bastaısyz.
İİ. Mıǵa shabýyl.
1. Denimiz saý bolý úshin ne isteýimiz kerek?
2. Zıandy ádetterge neler jatady?
3. Sporttyń, qımyl - qozǵalystyń adam densaýlyǵyna áseri qandaı dep oılaısyńdar?
İİİ. Salaýatty ómir súrýdiń maqsaty
Qazirgi kezeńdegi qoǵamnyń áleýmettik - ekonomıkalyq damýynda oryn alyp otyrǵan qıyndyqtarǵa qaramastan, salaýatty ómir súrýdiń memlekettik júıesi túpkilikti, jalpy adamzattyq rýhanı baılyqtarǵa negizdelýi tıis. Ol jeke bastyń úılesimdi damýyna, densaýlyqty nyǵaıtýǵa, adamdardyń tirshilik úshin belsendiligin arttyrýǵa yqpal jasaýdy óziniń basty maqsaty etip alýy kerek.
İÚ. Salaýatty ómir súrýdiń negizgi qaǵıdalary:
- durys tamaqtaný;
- zıandy ádetterden aýlaq bolý;
- jeke bas tazalyǵyn saqtaý;
- deneshynyqtyrýmen aınalysý;
- oń emosıalardyń kóp bolýy;
- qorshaǵan ortanyń tazalyǵy;
- kún tártibin saqtaý;
- únemi qozǵalysta bolý.
Ú. Zıandy ádetterge qysqasha sholý jasaý.
Zıandy ádetter
İshimdik ishý, Temeki shegý, nasybaı atý, Nashaqorlyq
Salaýatty ómir saltyn ustanýǵa birden - bir keri áser etetin faktorlar.
İshimdik – «etıl spırti» nemese «etanol» dep te atalady. Etıl spırti móldir ári tússiz bolyp keledi. İshimdiktiń keıbireýlerinde spırttiń mólsheri 40% gradýsqa deıin jetedi. İshimdik ishý sozylmaly baýyr aýrýlaryna, umytshaqtyq, búırek aýrýlaryna ákelip soqtyrady.
Jaman ádetteriń ishinde jasóspirimder arasynda kóp taralǵany shylymqorlyq. Onyń zardaby: bronhıt, ókpe qaterli isigi aýrýlaryna ákelip soqtyrady. Temeki tútininde 300 - den astam ár túrli hımıalyq zattar, olardyń ishinde nıkotın ıis gazy sıaqty júıkege tıetin, óte qaterli ý bar.
Dúnıe júzinde tym tez tarap bara jatqan ádettiń biri nashaqorlyq – bul tajal adamnyń densaýlyǵyna keri áserin tıgizedi jáne jas aǵza birden úırenedi. Sońǵy zertteýler boıynsha Qazaqstanda jasóspirimderdiń 12%- y ómirinde 1 ret bolsa da esirtki qoldanyp kórgen.
Aıdahardyń úsh basyndaı araq, temeki jáne nasha – aýrýǵa jol ashatyn múmkindikterdiń basty sebepteri. Nashaqor adamdar – ómirlerinen kúder úzgen, bolashaǵy joq adamdar.
Úİ. Sıtýasıalyq suraq.
Atabek 16 jasta. Ol 11 - synyp oqýshysy. Onyń otbasynda ákesi, sheshesi, 14 jastaǵy inisi jáne 12 jastaǵy qaryndasy bar. Olar ıadrolyq qaldyqtarmen qatty lastanǵan qalada 4 bólmeli páterde turady. Ákesi ǵylymı qyzmetker bolǵan, biraq ótken jyly ol jumys isteıtin jergilikti fabrıka jabylǵanda jumyssyz qaldy. Sodan beri ol qatty kúızeliste jáne kóp ishedi.
Sheshesi – muǵalim, otbasyn asyraýǵa onyń jalaqysy jetpeıdi. Atabek óte qabiletti bala, biraq otbasyna kómektesý úshin oqýdy tastaýǵa sheshim qabyldaıdy. Sheshesi unatpasa da, keıde ákesi Atabekti ishimdik ishýge májbúrleıdi. Atabektiń dostary da araq iship, temeki shegedi. Ekeýi – nashaqor, ózderiniń qajettilikterin qanaǵattandyrý úshin olar urlyqpen aınalysady.
Osy mátinge baılanysty kelesi suraqtardy talqylańyzdar:
1. Atabek turatyn ortada onyń ómir súrýine keri jáne durys áser etetin faktorlar.
2. Ákesiniń ishimdik ishýine ne nárse túrtki boly? Onyń basyna túsken qıyndyqty ishimdikten basqa jolmen sheshýge bolar ma edi?
3. Atabektiń artynan ergen inisi men qaryndasy ózderin qalaı sezinedi? Ózderińdi olardyń ornyna qoıyp kórińdershi.
4. Bul otbasynyń ómirin jaqsartý úshin ne isteýge bolady?
5. Atabektiń dostary týraly ne oılaısyńdar?
6. Bul otbasyn 5 jyl ótken soń kózińizge elestetip kórińiz.
Úİ. Meniń ómir súrý qalpym.
R/s - Atqarylatyn is ----------------------------- Kúndelikti ----------- Anda-sanda ------ Múlde jasamaımyn
1. Tańerteń uıqydan 7-00 - de turamyn
2. Tańerteńgi dene qozǵalysy
3. Mektepke kelý
4. Deneshynyqtyrý sabaǵyna qatysý
5. Sabaqtan tys sharalarǵa qatysý
Úıdegi dene eńbeginiń oryndalýy
Úİİ. JITS – daýasyz dert.
DDU málimeti boıynsha AITV juqtyrǵandardyń sany 2000 jyldan keıin 4050 mıllıonǵa jetýi yqtımal. JITS - pen eń kóp naýqastanýshylar AQSH - ta, Batys Eýropa elderine (ásirese Fransıa, Germanıa, Ulybrıtanıa, Italıa), Ortalyq Afrıkada, Gaıtıde tirkelgen.
Infeksıa kózi. Vırýs juqqan adam – vırýs tasymaldaýshylar, JITS - pen aýyrǵan adamdar ınfeksıa juqtyrý kózi bolyp tabylady. Eshqandaı aýrý belgileri baıqalmaıtyndyqtan ásirese vırýs tasymaldaýshylar óte qaýipti.
Juǵý joldary
↓
Jynystyq qatynas
Qan arqyly (ártúrli ıneksıalar jasaǵan kezde)
Anasynan nárestege juǵý arqyly
Úİİİ. «Táni saýdyń – jany saý» (suraq - jaýap)
1. Shylymnyń zıany tıetin múshe? (Ókpe)
2. Salaýatty ómir salty degen ne? (Salaýatty ómir salty – sportpen shuǵyldaný, kún tártibin saqtaý, jeke bas gıgıenasyn saqtaý, oń emosıalardyń kóp bolýy, maskúnemdikten, nashaqorlyqtan, shylym shegýden aýlaq bolý)
3. 2002 jyly Elbasy qandaı jyl dep jarıalady? (Densaýlyq)
4. Densaýlyqqa zıanyn tıgizetin qandaı faktorlardy bilesińder? (Shylym shegý, ishimdik ishý, nashaqorlyq, az qozǵalý, jeke bas tazalyǵyn saqtamaý)
5. Quramynda etıl spırti bar. Ol ne? (İshimdik)
6. Gıgıena degen ne? (Grek tilinen aýdarǵanda «densaýlyq ákelýshi» degen maǵyna beredi)
7. Temekiden týyndaıtyn aýrýlardy ata? (qolqa demikpesi, ókpe aýrýy)
İH. Maqal - mátel.
1. Saq júrseń, saý júresiń.
2. Uıqy tynyqtyrady, jumys shynyqtyrady.
3. Deniń saý bolsa, jarlymyn deme.
Joldasyń kóp bolsa, jalǵyzbyn deme.
4. Tysta uzaq júrgeniń – uzaq ómir súrgeniń.
5. Deni saý adam – tabıǵattyń eń qymbat jemisi.
6. Elemegen aýrý jaman, eskermegen daý jaman.
7. Syrqat tán jarasy, qaıǵy jan jarasy.
8. Tazalyq – saýlyq negizi, saýlyq – baılyq negizi.
9. Kóziń aýyrsa, qolyńdy tyı,
İshiń aýyrsa, aýzyńdy tyı
10. Jarlynyń baılyǵy – deniniń saýlyǵy.
H. Tilekke tilek qosyp, júrekten júrekke...
Oqýshylar bir - birine tilekterin jazyp usynady.
Qorytyndy.
«Tán sulýlyǵynyń tamyry – tazalyqta, jan sulýlyǵynyń tamyry – tán saýlyqta» dep Ahmet Baıtursynov aıtqandaı, bizdiń tańdaýymyz salaýatty ómir salty.
Maqsaty: 1. Oqýshylardy salaýatty ómir súre bilýge, adamzat ómirine qaýip tóndirip otyrǵan qaterli dertterden saq bolýǵa, odan qorǵana bilýge, qoǵamǵa, adam aǵzasyna temekiniń, alkogóldiń teris áseri týraly túsinik bere otyryp tárbıeleý.
2. Oqýshylardyń oı - pikirlerin ortaǵa salý, ózin - ózi baǵalaýyna jol ashý, oı qoryta bilý qabiletterin damytý, ortanyń qysymyna qarsy tura bilýge daǵdylandyrý (temekini, alkogóldi baıqap kórý áreketine teris pikir týdyrý).
3. Tazalyqqa, las isterden aýlaq bolýǵa, tán sulýlyǵy men jan sulýlyǵyn qatar saqtaýǵa tárbıeleý.
Sabaqtyń túri: trenıń
Kórnekiligi: DK, ınteraktıvti taqta, slaıdtar.
Sabaqtyń barysy:
İ. Kirispe.
Muǵalim: Qosh keldińizder, muǵalimder jáne oqýshylar. Bıyl bizdiń Respýblıkamyzdyń táýelsizdigine 20 jyl ekenin bárimizde bilemiz. Táýelsizdigimizdiń 20 jyldyǵyna 20 juldyzdy kún arnalyp jatqanyn da bilemiz. Búgin 12 jeltoqsan - «Densaýlyq» kúni. Biz búgin «Densaýlyq» kúnine «Men salaýatty ómir saltyn jaqtaımyn» atty trenıń ótkizgeli otyrmyz. Bul trenıńti ótkizip otyrǵan sebebimiz, oqýshylardyń salaýatty ómir saltyn saqtaý, zıandy ádetter, qaterli dertter, tazalyq, las isterden aýlaq bolý jáne tán sulýlyǵy men jan sulýlyǵy jaıly pikirlerin ortaǵa salý.
Dúnıe júzin jaýlap alamyn degen Shyńǵysqan Ámýdarıanyń jaǵasynda aýyryp qalyp, qytaıdyń ataqty Gan Chýn Szı degen emshisin aldyrtady. Jaryq dúnıeni qımaǵan Shyńǵysqan máńgilik ómir súrýdi júzege asyratyn qandaı dáriń bar dep surapty. Sonda emshi: «Ómirde ýaqytsha ǵana bolýǵa arnalǵan dári bar, al máńgilik ómir súretin dári joq», - depti.
Demek, boıyna qabyldap alǵan dertin adam ózi shyǵarady degendeı - aq, uzaq ómir súrýdiń kilti ár adamnyń óziniń qolynda ekenin aıtpaqpyz.
Sonaý yqylym zamannan beri adam balasy uzaq ómir súrýdiń jolyn qarastyrýda. Kezinde osy qaǵıdanyń negizi bolǵan Arıstoteldiń ilimine súıensek: «Jandy dene qozǵalmasa óledi» degen tujyrymdamasy sol dáýirden beri adamzattyń uzaq jasaýynyń, ıaǵnı salaýatty ómir súrýdiń negizgi ilimi bolyp tabylady. Mysaly, qara qarǵa ár nárseni bir shoqyp júrip 300 jyl jasaıdy eken. Saǵatyna 10m qozǵalatyn tasbaqa da 200 jyl ómir súredi.
Elbasymyzdyń joldaýynda atap ótkenindeı «Adam – eldiń basty baılyǵy», osy adamdardyń densaýlyǵynyń jaqsy, jaman bolýyna ózderiniń is - áreketteriniń áseri mol. Jáne de bizdiń elbasymyz 2002 jyldy «Densaýlyq» jyly dep te jarıalaǵan bolatyn. Elimizdiń bolashaǵy jastardyń qolynda. Sondyqtan ár jas urpaq óz densaýlyǵyn oılaý kerek!
Eı, bolashaq ulanym!
Bolashaǵy qazaǵymnyń,
Sendersiń dep bilemin
Balǵyndy jas bolashaq
Men senderge senemin! – deı otyry búgingi is - sharamyzdy bastaısyz.
İİ. Mıǵa shabýyl.
1. Denimiz saý bolý úshin ne isteýimiz kerek?
2. Zıandy ádetterge neler jatady?
3. Sporttyń, qımyl - qozǵalystyń adam densaýlyǵyna áseri qandaı dep oılaısyńdar?
İİİ. Salaýatty ómir súrýdiń maqsaty
Qazirgi kezeńdegi qoǵamnyń áleýmettik - ekonomıkalyq damýynda oryn alyp otyrǵan qıyndyqtarǵa qaramastan, salaýatty ómir súrýdiń memlekettik júıesi túpkilikti, jalpy adamzattyq rýhanı baılyqtarǵa negizdelýi tıis. Ol jeke bastyń úılesimdi damýyna, densaýlyqty nyǵaıtýǵa, adamdardyń tirshilik úshin belsendiligin arttyrýǵa yqpal jasaýdy óziniń basty maqsaty etip alýy kerek.
İÚ. Salaýatty ómir súrýdiń negizgi qaǵıdalary:
- durys tamaqtaný;
- zıandy ádetterden aýlaq bolý;
- jeke bas tazalyǵyn saqtaý;
- deneshynyqtyrýmen aınalysý;
- oń emosıalardyń kóp bolýy;
- qorshaǵan ortanyń tazalyǵy;
- kún tártibin saqtaý;
- únemi qozǵalysta bolý.
Ú. Zıandy ádetterge qysqasha sholý jasaý.
Zıandy ádetter
İshimdik ishý, Temeki shegý, nasybaı atý, Nashaqorlyq
Salaýatty ómir saltyn ustanýǵa birden - bir keri áser etetin faktorlar.
İshimdik – «etıl spırti» nemese «etanol» dep te atalady. Etıl spırti móldir ári tússiz bolyp keledi. İshimdiktiń keıbireýlerinde spırttiń mólsheri 40% gradýsqa deıin jetedi. İshimdik ishý sozylmaly baýyr aýrýlaryna, umytshaqtyq, búırek aýrýlaryna ákelip soqtyrady.
Jaman ádetteriń ishinde jasóspirimder arasynda kóp taralǵany shylymqorlyq. Onyń zardaby: bronhıt, ókpe qaterli isigi aýrýlaryna ákelip soqtyrady. Temeki tútininde 300 - den astam ár túrli hımıalyq zattar, olardyń ishinde nıkotın ıis gazy sıaqty júıkege tıetin, óte qaterli ý bar.
Dúnıe júzinde tym tez tarap bara jatqan ádettiń biri nashaqorlyq – bul tajal adamnyń densaýlyǵyna keri áserin tıgizedi jáne jas aǵza birden úırenedi. Sońǵy zertteýler boıynsha Qazaqstanda jasóspirimderdiń 12%- y ómirinde 1 ret bolsa da esirtki qoldanyp kórgen.
Aıdahardyń úsh basyndaı araq, temeki jáne nasha – aýrýǵa jol ashatyn múmkindikterdiń basty sebepteri. Nashaqor adamdar – ómirlerinen kúder úzgen, bolashaǵy joq adamdar.
Úİ. Sıtýasıalyq suraq.
Atabek 16 jasta. Ol 11 - synyp oqýshysy. Onyń otbasynda ákesi, sheshesi, 14 jastaǵy inisi jáne 12 jastaǵy qaryndasy bar. Olar ıadrolyq qaldyqtarmen qatty lastanǵan qalada 4 bólmeli páterde turady. Ákesi ǵylymı qyzmetker bolǵan, biraq ótken jyly ol jumys isteıtin jergilikti fabrıka jabylǵanda jumyssyz qaldy. Sodan beri ol qatty kúızeliste jáne kóp ishedi.
Sheshesi – muǵalim, otbasyn asyraýǵa onyń jalaqysy jetpeıdi. Atabek óte qabiletti bala, biraq otbasyna kómektesý úshin oqýdy tastaýǵa sheshim qabyldaıdy. Sheshesi unatpasa da, keıde ákesi Atabekti ishimdik ishýge májbúrleıdi. Atabektiń dostary da araq iship, temeki shegedi. Ekeýi – nashaqor, ózderiniń qajettilikterin qanaǵattandyrý úshin olar urlyqpen aınalysady.
Osy mátinge baılanysty kelesi suraqtardy talqylańyzdar:
1. Atabek turatyn ortada onyń ómir súrýine keri jáne durys áser etetin faktorlar.
2. Ákesiniń ishimdik ishýine ne nárse túrtki boly? Onyń basyna túsken qıyndyqty ishimdikten basqa jolmen sheshýge bolar ma edi?
3. Atabektiń artynan ergen inisi men qaryndasy ózderin qalaı sezinedi? Ózderińdi olardyń ornyna qoıyp kórińdershi.
4. Bul otbasynyń ómirin jaqsartý úshin ne isteýge bolady?
5. Atabektiń dostary týraly ne oılaısyńdar?
6. Bul otbasyn 5 jyl ótken soń kózińizge elestetip kórińiz.
Úİ. Meniń ómir súrý qalpym.
R/s - Atqarylatyn is ----------------------------- Kúndelikti ----------- Anda-sanda ------ Múlde jasamaımyn
1. Tańerteń uıqydan 7-00 - de turamyn
2. Tańerteńgi dene qozǵalysy
3. Mektepke kelý
4. Deneshynyqtyrý sabaǵyna qatysý
5. Sabaqtan tys sharalarǵa qatysý
Úıdegi dene eńbeginiń oryndalýy
Úİİ. JITS – daýasyz dert.
DDU málimeti boıynsha AITV juqtyrǵandardyń sany 2000 jyldan keıin 4050 mıllıonǵa jetýi yqtımal. JITS - pen eń kóp naýqastanýshylar AQSH - ta, Batys Eýropa elderine (ásirese Fransıa, Germanıa, Ulybrıtanıa, Italıa), Ortalyq Afrıkada, Gaıtıde tirkelgen.
Infeksıa kózi. Vırýs juqqan adam – vırýs tasymaldaýshylar, JITS - pen aýyrǵan adamdar ınfeksıa juqtyrý kózi bolyp tabylady. Eshqandaı aýrý belgileri baıqalmaıtyndyqtan ásirese vırýs tasymaldaýshylar óte qaýipti.
Juǵý joldary
↓
Jynystyq qatynas
Qan arqyly (ártúrli ıneksıalar jasaǵan kezde)
Anasynan nárestege juǵý arqyly
Úİİİ. «Táni saýdyń – jany saý» (suraq - jaýap)
1. Shylymnyń zıany tıetin múshe? (Ókpe)
2. Salaýatty ómir salty degen ne? (Salaýatty ómir salty – sportpen shuǵyldaný, kún tártibin saqtaý, jeke bas gıgıenasyn saqtaý, oń emosıalardyń kóp bolýy, maskúnemdikten, nashaqorlyqtan, shylym shegýden aýlaq bolý)
3. 2002 jyly Elbasy qandaı jyl dep jarıalady? (Densaýlyq)
4. Densaýlyqqa zıanyn tıgizetin qandaı faktorlardy bilesińder? (Shylym shegý, ishimdik ishý, nashaqorlyq, az qozǵalý, jeke bas tazalyǵyn saqtamaý)
5. Quramynda etıl spırti bar. Ol ne? (İshimdik)
6. Gıgıena degen ne? (Grek tilinen aýdarǵanda «densaýlyq ákelýshi» degen maǵyna beredi)
7. Temekiden týyndaıtyn aýrýlardy ata? (qolqa demikpesi, ókpe aýrýy)
İH. Maqal - mátel.
1. Saq júrseń, saý júresiń.
2. Uıqy tynyqtyrady, jumys shynyqtyrady.
3. Deniń saý bolsa, jarlymyn deme.
Joldasyń kóp bolsa, jalǵyzbyn deme.
4. Tysta uzaq júrgeniń – uzaq ómir súrgeniń.
5. Deni saý adam – tabıǵattyń eń qymbat jemisi.
6. Elemegen aýrý jaman, eskermegen daý jaman.
7. Syrqat tán jarasy, qaıǵy jan jarasy.
8. Tazalyq – saýlyq negizi, saýlyq – baılyq negizi.
9. Kóziń aýyrsa, qolyńdy tyı,
İshiń aýyrsa, aýzyńdy tyı
10. Jarlynyń baılyǵy – deniniń saýlyǵy.
H. Tilekke tilek qosyp, júrekten júrekke...
Oqýshylar bir - birine tilekterin jazyp usynady.
Qorytyndy.
«Tán sulýlyǵynyń tamyry – tazalyqta, jan sulýlyǵynyń tamyry – tán saýlyqta» dep Ahmet Baıtursynov aıtqandaı, bizdiń tańdaýymyz salaýatty ómir salty.
You Might Also Like
