Oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵyn arttyrý
Joba: Oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵyn arttyrý
MAZMUNY
Kirispe.
1 Oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń oqýǵa degen tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵyn arttyrýdyń teorıalyq negizderi.
1. 1 Oıyn elementterin qoldaný arqyly oqýshylardyń tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵyn arttyrý joldarynyń pedagogıka – psıhologıalyq negizderi.
1. 2 Oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń oqýǵa degen tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵyn arttyrý joldary
2 Oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵyn arttyrýǵa baǵyttalǵan pedagogıkalyq - tájirıbelik eksperıment.
2. 1 Tanymdyq belsendilik pen qyzyǵýshylyqty arttyrýdaǵy oıyn áreketin qoldaný týraly anyqtaýshy eksperıment materıaldaryn daıyndaý, júrgizý, taldaý.
2. 2 Tanymdyq belsendilik pen qyzyǵýshylyqty arttyrýdaǵy oıyn áreketin qoldaný týraly qalyptastyrýshy eksperıment materıaldaryn daıyndaý, júrgizý, taldaý, salystyrý.
Qorytyndy.
Paıdalanylǵan ádebıetter tizimi.
Kirispe
Zertteýdiń kókeıkestiligi: Búgingi tańda elimizde júrip jatqan áleýmettik – ekonomıkalyq ózgerister jalpyǵa birdeı bilim ortalarynda álemdik órkenıettiń barlyq talaptaryna saı keletin, parasatty, tárbıeli jastardy tárbıelep daıyndaýdy talap etýde. Bul elimizdiń keleshek damýymen, álemniń aldyńǵy qatarly elder qataryna qosylýymen, qazirgi jas urpaqty bilim dárejesi men, shyǵarmashyl oılaı alý qabiletterimen sabaqtasa oraılasady. Osyǵan oraı bilim berý salalaryn da oqytý men tárbıeleýdiń jańa tehnologıalaryn qoldaný jumystary jedel qarqynmen júrýde.
Qazaqstan Respýblıkasynyń 2015 jylǵa deıin bilim berýdi damytý tujyrymdamasynda belgilengen orta bilim berýdiń negizgi mindetteriniń biri «... bilim alýshylardyń eńbek rynogyndaǵy básekege qabilettiligin qamtamasyz etý» úshin tildik faktilerdi jalań emes, qatysymdyq turǵydan meńgertý qajet.
Jalpy bilim beretin orta mektepterde qazaq tilin oıyn tehnologıasy arqyly oqytyp, oqýshylardyń shyǵarmashyl oılaýyn, qyzyǵýshylyǵyn arttyrý – búgingi ómir talabyna saı azamatty tárbıeleýdiń negizgi joldarynyń biri. Sebebi oqytý prosesinde oıyn tehnologıasy arqyly oqýshylardyń sabaqqa degen yntasy, qyzyǵýshylyǵyn arttyrady, sol arqyly shákirtterdiń ana tiliniń tereń qatparlaryn ıgerýine, asyl marjandaryn túsinýine jaǵdaı jasaıdy.
Bastaýysh mektep – bul oqýshy tulǵasymen sapasynyń qýatty júretin erekshe qundy, qaıtalanbaıtyn kezeńi. Sondyqtanda bastaýysh bilim – úzdiksiz bilim berýmen damytýdyń alǵashqy basqyshy.
«Bilim týraly» Zańda
Bilim berý júıesiniń basty maqsaty – ulttyń jáne azamattyń qundylyqtary men ǵylym, tájirıbe jetistikteri negizinde jeke adamdy qalyptastyrýǵa damytýǵa jáne kásibı shyndalýǵa baǵyttalǵan bilim alý úshin qajetti jaǵdaı jasaý delingen [2].
Osyǵan baılanysty balanyń oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý mańyzdy mindetke aınalyp otyr. Óıtkeni balanyń aldynda tutqan múddesi, qyzyǵýy bolmasa, ol oqý pánderine, eshbir qyzyqpasa, oqýdyń da jemisi bolmas edi.
Oqýshylardyń sabaqtaǵy belsendiligi olardyń sabaqqa qyzyǵýshylyqtarynyń artýymen tyǵyz baılanysty. Ásirese, oıyn oqýshylarynyń lıderlik qabiletterin jetildirip, óz pikirin dáleldeýge, synyptastarymen erkin pikirlesýge yqpal etedi. Oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardy tildik materıaldarǵa qyzyqtyrýmen qatar til biliminen alǵan bilimderin bekitý, tereńdetý úshin tıimdi.
Qyzyǵý oqý – tárbıe jumysynda óte kerekti sharttar bolyp tabylady. Onyń balalardyń jaqsy oqýyna, oqyǵanyn jaqsylap uǵyp alýyna, olardyń boıynan adamgershilik qasıetterdi engizýge yqpaly zor.
Oqýshy ózi oqýǵa qyzyqpasa, zorlap oqytýǵa bolmaıdy. Sondyqtan da muǵalim sabaqty balanyń qyzyǵýshylyǵyn oıatatyndaı etip uıymdastyrýy tıis.
Qyzyǵýshylyq máselesiniń zerttelýine úles qosqan ǵalymdar: S. Bap – baba, N. Rybnıkova, L. Gordon, M. Beláeva, J. Jaryqbaev, I. Svetkova, K. Romanova, I. Shevshenko, M. Morozova, A. Dýsaveskııt. b.
K. D. Ýshınskıı oqýshylardy sabaq tatartý, olardyń oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, bilimge qumartý kerektigine asa kóńil bóldi. Onyń paıymdaýynsha, qyzyǵýshylyq sapaly oqytýdyń negizgi joly, eshbir qyzyǵýsyz tek qana zorlyq kúshimen júrgiziletin oqý oqýshy boıyndaǵy bilim alýǵa degen qushtarlyqty joıady [2. 24].
Sonymen qatar qoǵamyzdyń búgingi damý kezeńi mekteptegi bilim berý júıesiniń aldynda oqytý úrdisin tehnologıalandyrý máselesin qoıyp otyr. Zaman ózgerdi. Soǵan baılanysty muǵalimderge jańa talaptar qoıylýda. Jańa tehnologıany júzege asyrýda muǵalim belsendiligi, shyǵarmashylyq izdenisi óz ornyn alady.
Pedagogıkalyq tehnologıa – bul pedagogıkalyq maqsatqa qol jetkizý jolyndaǵy qoldanylatyn barlyq qısyndy ilim amaldary men ádisnamalyq quraldarynyń júıeli jıyntyǵy jáne jumys isteý reti. [3. 7].
Ádebıetterden qazirgi zamanǵy bilim berýdiń damý baǵyty men tendensıalaryn qamtıtyn 50 - den astam pedagogıkalyq tehnologıa qoldanylyp júrgendigi málim. Sonyń ishinde bastaýysh mekteptiń oqý prosesinde oıyn tehnologıasynyń alatyn orny erekshe. Tómengi synyp oqýshylaryna oıyn túrlerin qoldaný, oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, sabaqqa belsendi túrde qatysyp, túsinbegenin túsinýge múmkindik týǵyzady. Oıyn arqyly oqýshy ózdiginen jumys isteýge úırenedi, oılaý qabileti damıdy, sózdik qory baııdy, oıyn ústinde balalardyń baıqampazdyq áreketi, zeıini jetiledi.
Sonymen qatar Qazaqstan Respýblıkasynyń 12 jyldyq jalpy orta bilim tujyrymdamasynda jeke tulǵaǵa mynadaı talaptar qoıylǵan: kreatıvtilik, belsendilik, áleýmettilik jaýapkershilik, oı – órisiniń keńdigi, tanymdy, áreketke qyzyǵýshylyǵynyń basymdyǵy [4].
Mine osydan kelip, zertteý taqyrybymyzdyń ózektiligi shyǵady.
Zertteý obektisi: mektep oqýshylaryn ózara qarym – qatynas barysynda tárbıeleý prosesi.
Zertteý páni: oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń oqýǵa degen tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵyn arttyrý.
Zertteý maqsaty: bastaýysh synypta oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý joldaryn anyqtaý.
Zertteýdiń ǵylymı boljamy: Eger bastaýysh synyptarda oıyn tehnologıasy tıimdi qoldanylsa, onda oqýshylardyń oqýǵa degen tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵy artady.
Zertteýdiń maqsatymen ǵylymı boljamyna súıene otyryp, biz mynadaı mindetterdi sheshýdi kózdedik:
1. Oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý jaıly materıaldar jınaqtaý, taldaý, júıeleý;
2. Taqyrypqa qajetti ádis – tásilderdi anyqtaý;
3. Anyqtaýysh eksperımenttiń materıaldaryn daıyndaý, júrgizý, salystyrý;
Zertteý ádisteri: Ǵylymı zertteý ádebıetterin taldaý, baqylaý, áńgime, saýalnama pedagogıkalyq eksperıment, zertteý materıaldaryn matematıkalyq óńdeý.
Zertteý bazasy: Mańǵystaý oblysy, Mańǵystaý aýdany, Úshtaǵan orta mektebiniń bastaýysh synyptyń 2 synyp oqýshylary.
Zertteýdiń negizgi kezeńderi:
Birinshi kezeńde kafedra májilisinde taqyryp bekitildi, jumystyń teorıalyq bólimi boıynsha fılosofıalyq, psıhologıalyq, ǵylymı pedagogıkalyq jáne ádistemelik ádebıetterge taldaý jasalyndy, zertteý ádistemesi tańdalyp alyndy. Ekinshi kezeńde qazaq tili páni oıyn tehnologıasy negizinde oqytylyp, aldyńǵy kezeńde aıqyndalǵan ádisteme iske asyryldy. 2 - synyptyń qazaq tili sabaǵynda oıyn tehnologıasyn qoldanýdyń tájirıbe materıaldary jınaqtalyp, júıelenip, nátıjeleri qorytyndylandy.. Úshinshi kezeńde dıplomdyq jumystyń ádebı, tehnıkalyq daıarlyǵy aıaqtalyp, kafedra májilisiniń talqylaýyna usynyldy.
Jobanyń qurylymy: kirispe, eki taraýdan, taraý boıynsha jalpy qorytyndydan jáne paıdanalanylǵan ádebıetter tiziminen turady.
Qorytyndy bóliminde júrgizilgen jumystyń nátıjesi, qarym - qatynas prosesinde oqýshylarda azamattylyqty tárbıeleýge baǵyttalǵan jumystar jóninde izdenýi tujyrymdary men ádistemelik usynymdary beriledi.
Aqtóbe obylysy,
Muǵaljar aýdany, Embi qalasy
Psıholog: Qurmanǵazyqyzy İnjýgúl
Oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵyn arttyrý júkteý
MAZMUNY
Kirispe.
1 Oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń oqýǵa degen tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵyn arttyrýdyń teorıalyq negizderi.
1. 1 Oıyn elementterin qoldaný arqyly oqýshylardyń tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵyn arttyrý joldarynyń pedagogıka – psıhologıalyq negizderi.
1. 2 Oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń oqýǵa degen tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵyn arttyrý joldary
2 Oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵyn arttyrýǵa baǵyttalǵan pedagogıkalyq - tájirıbelik eksperıment.
2. 1 Tanymdyq belsendilik pen qyzyǵýshylyqty arttyrýdaǵy oıyn áreketin qoldaný týraly anyqtaýshy eksperıment materıaldaryn daıyndaý, júrgizý, taldaý.
2. 2 Tanymdyq belsendilik pen qyzyǵýshylyqty arttyrýdaǵy oıyn áreketin qoldaný týraly qalyptastyrýshy eksperıment materıaldaryn daıyndaý, júrgizý, taldaý, salystyrý.
Qorytyndy.
Paıdalanylǵan ádebıetter tizimi.
Kirispe
Zertteýdiń kókeıkestiligi: Búgingi tańda elimizde júrip jatqan áleýmettik – ekonomıkalyq ózgerister jalpyǵa birdeı bilim ortalarynda álemdik órkenıettiń barlyq talaptaryna saı keletin, parasatty, tárbıeli jastardy tárbıelep daıyndaýdy talap etýde. Bul elimizdiń keleshek damýymen, álemniń aldyńǵy qatarly elder qataryna qosylýymen, qazirgi jas urpaqty bilim dárejesi men, shyǵarmashyl oılaı alý qabiletterimen sabaqtasa oraılasady. Osyǵan oraı bilim berý salalaryn da oqytý men tárbıeleýdiń jańa tehnologıalaryn qoldaný jumystary jedel qarqynmen júrýde.
Qazaqstan Respýblıkasynyń 2015 jylǵa deıin bilim berýdi damytý tujyrymdamasynda belgilengen orta bilim berýdiń negizgi mindetteriniń biri «... bilim alýshylardyń eńbek rynogyndaǵy básekege qabilettiligin qamtamasyz etý» úshin tildik faktilerdi jalań emes, qatysymdyq turǵydan meńgertý qajet.
Jalpy bilim beretin orta mektepterde qazaq tilin oıyn tehnologıasy arqyly oqytyp, oqýshylardyń shyǵarmashyl oılaýyn, qyzyǵýshylyǵyn arttyrý – búgingi ómir talabyna saı azamatty tárbıeleýdiń negizgi joldarynyń biri. Sebebi oqytý prosesinde oıyn tehnologıasy arqyly oqýshylardyń sabaqqa degen yntasy, qyzyǵýshylyǵyn arttyrady, sol arqyly shákirtterdiń ana tiliniń tereń qatparlaryn ıgerýine, asyl marjandaryn túsinýine jaǵdaı jasaıdy.
Bastaýysh mektep – bul oqýshy tulǵasymen sapasynyń qýatty júretin erekshe qundy, qaıtalanbaıtyn kezeńi. Sondyqtanda bastaýysh bilim – úzdiksiz bilim berýmen damytýdyń alǵashqy basqyshy.
«Bilim týraly» Zańda
Bilim berý júıesiniń basty maqsaty – ulttyń jáne azamattyń qundylyqtary men ǵylym, tájirıbe jetistikteri negizinde jeke adamdy qalyptastyrýǵa damytýǵa jáne kásibı shyndalýǵa baǵyttalǵan bilim alý úshin qajetti jaǵdaı jasaý delingen [2].
Osyǵan baılanysty balanyń oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý mańyzdy mindetke aınalyp otyr. Óıtkeni balanyń aldynda tutqan múddesi, qyzyǵýy bolmasa, ol oqý pánderine, eshbir qyzyqpasa, oqýdyń da jemisi bolmas edi.
Oqýshylardyń sabaqtaǵy belsendiligi olardyń sabaqqa qyzyǵýshylyqtarynyń artýymen tyǵyz baılanysty. Ásirese, oıyn oqýshylarynyń lıderlik qabiletterin jetildirip, óz pikirin dáleldeýge, synyptastarymen erkin pikirlesýge yqpal etedi. Oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardy tildik materıaldarǵa qyzyqtyrýmen qatar til biliminen alǵan bilimderin bekitý, tereńdetý úshin tıimdi.
Qyzyǵý oqý – tárbıe jumysynda óte kerekti sharttar bolyp tabylady. Onyń balalardyń jaqsy oqýyna, oqyǵanyn jaqsylap uǵyp alýyna, olardyń boıynan adamgershilik qasıetterdi engizýge yqpaly zor.
Oqýshy ózi oqýǵa qyzyqpasa, zorlap oqytýǵa bolmaıdy. Sondyqtan da muǵalim sabaqty balanyń qyzyǵýshylyǵyn oıatatyndaı etip uıymdastyrýy tıis.
Qyzyǵýshylyq máselesiniń zerttelýine úles qosqan ǵalymdar: S. Bap – baba, N. Rybnıkova, L. Gordon, M. Beláeva, J. Jaryqbaev, I. Svetkova, K. Romanova, I. Shevshenko, M. Morozova, A. Dýsaveskııt. b.
K. D. Ýshınskıı oqýshylardy sabaq tatartý, olardyń oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, bilimge qumartý kerektigine asa kóńil bóldi. Onyń paıymdaýynsha, qyzyǵýshylyq sapaly oqytýdyń negizgi joly, eshbir qyzyǵýsyz tek qana zorlyq kúshimen júrgiziletin oqý oqýshy boıyndaǵy bilim alýǵa degen qushtarlyqty joıady [2. 24].
Sonymen qatar qoǵamyzdyń búgingi damý kezeńi mekteptegi bilim berý júıesiniń aldynda oqytý úrdisin tehnologıalandyrý máselesin qoıyp otyr. Zaman ózgerdi. Soǵan baılanysty muǵalimderge jańa talaptar qoıylýda. Jańa tehnologıany júzege asyrýda muǵalim belsendiligi, shyǵarmashylyq izdenisi óz ornyn alady.
Pedagogıkalyq tehnologıa – bul pedagogıkalyq maqsatqa qol jetkizý jolyndaǵy qoldanylatyn barlyq qısyndy ilim amaldary men ádisnamalyq quraldarynyń júıeli jıyntyǵy jáne jumys isteý reti. [3. 7].
Ádebıetterden qazirgi zamanǵy bilim berýdiń damý baǵyty men tendensıalaryn qamtıtyn 50 - den astam pedagogıkalyq tehnologıa qoldanylyp júrgendigi málim. Sonyń ishinde bastaýysh mekteptiń oqý prosesinde oıyn tehnologıasynyń alatyn orny erekshe. Tómengi synyp oqýshylaryna oıyn túrlerin qoldaný, oqýshylardyń pánge degen qyzyǵýshylyǵyn arttyryp, sabaqqa belsendi túrde qatysyp, túsinbegenin túsinýge múmkindik týǵyzady. Oıyn arqyly oqýshy ózdiginen jumys isteýge úırenedi, oılaý qabileti damıdy, sózdik qory baııdy, oıyn ústinde balalardyń baıqampazdyq áreketi, zeıini jetiledi.
Sonymen qatar Qazaqstan Respýblıkasynyń 12 jyldyq jalpy orta bilim tujyrymdamasynda jeke tulǵaǵa mynadaı talaptar qoıylǵan: kreatıvtilik, belsendilik, áleýmettilik jaýapkershilik, oı – órisiniń keńdigi, tanymdy, áreketke qyzyǵýshylyǵynyń basymdyǵy [4].
Mine osydan kelip, zertteý taqyrybymyzdyń ózektiligi shyǵady.
Zertteý obektisi: mektep oqýshylaryn ózara qarym – qatynas barysynda tárbıeleý prosesi.
Zertteý páni: oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń oqýǵa degen tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵyn arttyrý.
Zertteý maqsaty: bastaýysh synypta oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý joldaryn anyqtaý.
Zertteýdiń ǵylymı boljamy: Eger bastaýysh synyptarda oıyn tehnologıasy tıimdi qoldanylsa, onda oqýshylardyń oqýǵa degen tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵy artady.
Zertteýdiń maqsatymen ǵylymı boljamyna súıene otyryp, biz mynadaı mindetterdi sheshýdi kózdedik:
1. Oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń oqýǵa degen qyzyǵýshylyǵyn arttyrý jaıly materıaldar jınaqtaý, taldaý, júıeleý;
2. Taqyrypqa qajetti ádis – tásilderdi anyqtaý;
3. Anyqtaýysh eksperımenttiń materıaldaryn daıyndaý, júrgizý, salystyrý;
Zertteý ádisteri: Ǵylymı zertteý ádebıetterin taldaý, baqylaý, áńgime, saýalnama pedagogıkalyq eksperıment, zertteý materıaldaryn matematıkalyq óńdeý.
Zertteý bazasy: Mańǵystaý oblysy, Mańǵystaý aýdany, Úshtaǵan orta mektebiniń bastaýysh synyptyń 2 synyp oqýshylary.
Zertteýdiń negizgi kezeńderi:
Birinshi kezeńde kafedra májilisinde taqyryp bekitildi, jumystyń teorıalyq bólimi boıynsha fılosofıalyq, psıhologıalyq, ǵylymı pedagogıkalyq jáne ádistemelik ádebıetterge taldaý jasalyndy, zertteý ádistemesi tańdalyp alyndy. Ekinshi kezeńde qazaq tili páni oıyn tehnologıasy negizinde oqytylyp, aldyńǵy kezeńde aıqyndalǵan ádisteme iske asyryldy. 2 - synyptyń qazaq tili sabaǵynda oıyn tehnologıasyn qoldanýdyń tájirıbe materıaldary jınaqtalyp, júıelenip, nátıjeleri qorytyndylandy.. Úshinshi kezeńde dıplomdyq jumystyń ádebı, tehnıkalyq daıarlyǵy aıaqtalyp, kafedra májilisiniń talqylaýyna usynyldy.
Jobanyń qurylymy: kirispe, eki taraýdan, taraý boıynsha jalpy qorytyndydan jáne paıdanalanylǵan ádebıetter tiziminen turady.
Qorytyndy bóliminde júrgizilgen jumystyń nátıjesi, qarym - qatynas prosesinde oqýshylarda azamattylyqty tárbıeleýge baǵyttalǵan jumystar jóninde izdenýi tujyrymdary men ádistemelik usynymdary beriledi.
Aqtóbe obylysy,
Muǵaljar aýdany, Embi qalasy
Psıholog: Qurmanǵazyqyzy İnjýgúl
Oıyn tehnologıasyn qoldaný arqyly oqýshylardyń tanymdyq belsendiligi men qyzyǵýshylyǵyn arttyrý júkteý
You Might Also Like
