InfoHub Logo

"Sheberdiń qoly altyn", - deıdi atam qazaq. Sózge de sheber, iske de usta halqymyzdyń zor mádenıeti men ónerin pash etetin qundylyqtarynyń biri - onyń qolóneri. Aǵashtan, temirden túıin túıgen, júnnen kóz jaýyn alatyndaı buıym jasaǵan, asyl tastardan sán buıymdaryn soqqan, súıek pen múıizdi, shıdi qıynynan qıystyrǵan halyq sheberleriniń isi - maqtaýǵa turatyn óner týyndysy.

Úkiaıaq – úki tuıaǵyna uqsatyp, kúmisten soǵatyn, tómengi jaǵyna birneshe salpynshaqtar taǵylǵan buıym.
Kóz otaǵa – kúmiske ornatylǵan barmaqtaı asyl tas. Bas kıimge, batyrlar dýlyǵasyna  qadalǵan.
Kemer belbeý – negizi bylǵarydan tigilip, altyn, kúmis áshekeılermen sheketýlengen asa qymbat belbeý.
Qyn – kemer belbeýmen birge turatyn, pyshaq salynatyn áshekeıli, bylǵary buıym.
Oqshantaı – ishine shaǵyn zat salatyn, kemer belbeýge ótkizilgen áshekeıli bylǵary qalta.
Qapsyrma – áıel qamzolyna taǵylatyn, túıme qyzmetin atqaratyn jalpaq kúmis buıym.
Shekelik – sáýkele, taqıa t.b. baskıimge taǵylatyn buıym.
Shashteńge – qyzdardyń órilgen shash ushyna taǵylatyn, jibek baý ótkizilgen kúmis buıym.
Sholpy – shashqa taǵatyn, qymbat baǵaly, syldyrmaqty burym sánin keltiretin, altynnan, kúmisten jasalatyn buıym.
Shashbaý – qyzdar shashymen qosa órilip, monshaqty, zerli kúmis shynjyrly ásemdik buıym.
Shashqap -  shashty kúnnen, shań-tozńnan qorǵaıtyn, qymbat matadan jasalyp, syrty túrli monshaq japsyrmalarmen bezendirilgen buıym.
Syrǵa – qulaqqa taǵatyn sándi asyl buıym. Onyń sapasyna, quramyna saı kóptegen túrleri bolady.
Attaraq – jylqynyń jilinshigin jaryp, juqalap, ony egep, tis salyp jasaǵan aǵash saby bar taraq.
Bilezik – sıyr múıizinen jasalatyn, syrty jyltyr, túrli oıý-órnekter salynǵan buıym.
Buǵynshaq – ańshylardyń túrli ún shyǵaratyn, múıizden tútik qoıylǵan úrmeli dybys quraly.
Doıby – baqaıshyq, qyzasyq jáne jilinshik basynyń túbin egep, boıap jasaǵan tastar. Sondaı-aq buǵan iri balyq omyrtqalaryn da qoldanady.
Jebe – jylqynyń jilinshik súıekterinen jasalǵan sadaqtyń ushtary.
Zymyraýyq – ortan jiliktiń jumyr basyn ortasynan tesip, aǵash ótkizgen balalar oıynshyǵy.
Saýyt – qaqtaǵan múıizden quralǵan, qyzdardyń ıne-jibin salatyn buıym.
Sybyzǵy – múıizden, qazdyń, tyrnanyń ortan jilikterin óńdep, keptirip, ár jerden tesip jasalǵan úrmeli aspap.
Syrǵa – sıyr  múıizinen  áshekeılenip, órnektelip jasalǵan ásem buıym.
Soıaý – kıiz, jabaǵy tigetin, súıekten jasalǵan teben.
Súrgi -  teri shelin sydyratyn súıek qural.
Taraq – sıyr múıizinen jasalǵan tisti zat.
Tastuıaq – jylqy tuıaǵyn qaınatyp, ishki súıekterin alyp tastap, óńdep, oıýlap, órnektep jasaǵan, baý taǵylǵan saz aspaby.
Toqýysh, ilmek (toqýbiz), ildirgi – kári jiliktiń shybyǵynyń (ildirgesiniń) úshkir jaǵynan ildirgi jasap, júnnen toqyma buıymdaryn jasaıtyn qural.
Tis shuqýysh – maldyń, qustyń súıekterinen jańqalanyp, juqalap egelip jasalynǵan zat. Usaq maldyń asyqty jiliginiń qyldyryǵynan  da tis shuqýysh jasaǵan.
Tútik – usaq maldyń nemese qustardyń jilikteriniń eki basyn kesip jasalynǵan zattar. Ony mestiń, torsyqtyń aýzyna ótkizse, ydysqa suıyq quıýǵa yńǵaıly bolady. Sol sıaqty jerden ura qazǵanda aýa jańaryp turý úshin túıe jilikterin tútik retinde qoldanǵan.
Qamshy saby – kıiktiń terisimen keptirilgen sıraǵynan jasalǵan sap.
Qalaq – iri maldyń jaýyryn súıeginen jasalǵan kómir, qum salatyn sheberler quraly.
Qasyq – sıyr múıizinen jasalǵan, tamaq ishýge arnalǵan qural.
Ojaý – arqar, sıyr múıizinen istelgen, qymyz sapyrýǵa arnalǵan sándi qural.
Kıimilgish – buǵy, arqar, kıik múıizderinen, qoı, eshki baqalshyqtarynan jasalǵan kıim iletin zat.
Múıizqaqpaı – urǵashy sıyr múıizinen jasalatyn, soǵý arqyly dybys shyǵaratyn saz aspaby.
Ustara – mal qabyrǵasyn otqa kúıdirip, qyrnap, ótkirlep jasalǵan shash alatyn pyshaq.
Urshyq basy -  ortan jiliktiń jumyr basyn ortasynan tesip jasaǵan zat.
Nasybaı shaqsha – múıizden, súıekten jasalyp, ár túrli metaldarmen ádiptelgen buıym.
Shúmek – asyqty jiliktiń bir jaǵyn kesip, asyqty jaǵynyń búıirin tesip jasaǵan, besiktegi sábıge arnalǵan zat.

 

Qolóner - zor óner (1)

Qolóner - zor óner (2)

Qolóner - zor óner (3)

 

---