- 05 ناۋ. 2024 01:28
- 158
ماتەماتيكادان رەسپۋبليكالىق وليمپيادانىڭ اۋداندىق كەزەڭى
ماتەماتيكادان رەسپۋبليكالىق وليمپيادانىڭ اۋداندىق كەزەڭى (2013 – 2014 وقۋ جىلى)
جاستارعا دۇرىس تاربيە مەن ءبىلىم بەرۋ جەكە تۇلعانىڭ رۋحاني الەمىن، ىنتاسى مەن قابىلەتىن دامىتۋ قاي زاماندا بولماسىن ۋاقىت سورەسىنەن تۇسكەن جوق. ونەگەلى تاربيە الۋعا، ءبىلىم ساپاسىن كوتەرۋگە بايلانىستى ءبىلىم سالاسىندا جوسپارلى تۇردە بەلگىلى ءبىر ءىس – شارالار، ءار ءتۇرلى جارىستار ءوتىپ تۇراتىندىعى بەلگىلى، سونىڭ ءبىرى – جىل سايىن ءوتىپ تۇراتىن كەزەڭدىك وليمپيادالار. ماتەماتيكادان وتكىزىلەتىن سايىس پەن كونكۋرس، وقۋشى شىعارماشىلىعى، عىلىمي جوبا الدە وليمپيادا بولسىن ولاردىڭ ماقساتى دارىندى، تالانتتى بالالاردى ايقىنداۋمەن قاتار، ماتەماتيكالىق ءبىلىم مەن ساۋاتتىلىقتىڭ قاجەتتىلىگىن ناسيحاتتاۋ ارقىلى ماتەماتيكا تەك ماتەماتيكتەرگە عانا كەرەك دەگەن كەرەعار پىكىردەن، كەرىسىنشە، ماتەماتيكا عىلىمىنىڭ ىرگەلىلىگىن، ونىڭ ءبىلىم باستاۋىنىڭ نەگىزى ەكەنىن كورسەتۋ، ال قوعامنىڭ ينتەللەكتۋالدىق مۇمكىندىگىنىڭ كريتەرييى (كورسەتكىشى) ماتەماتيكالىق ساۋاتتىلىقتىڭ دامۋ قارقىنىنا قاشاندا بولسا تاۋەلدى بولعاندىعىن جانە بولاتىندىعىن ەسكەرتۋ، سوعان باسا نازار اۋدارتۋ بولىپ تابىلادى.
ماتەماتيكادان ەسەپ شىعارۋعا ەرەكشە ءمان بەرەتىندىگىن بىلەمىز، سوندىقتان وليمپيادا بارىسىندا وقۋشىلاردىڭ ورىنداعان جۇمىسى كوبىنەسە ولاردىڭ ەسەپتەردى شىعارۋعا قانشالىقتى توسەلگەندىگى ارقىلى باعالانادى. ال ەسەپ بولسا سان قيلى، ونىڭ بەلگىلى ءبىر جولى، قالىپتاسقان فورمۋلاسى ءار ۋاقىتتا بولا بەرمەيدى، ەندەشە وقۋشىنىڭ ماقساتى ەسەپ قيىن نە وڭاي بولسىن ونى شىعارۋدىڭ دۇرىس جولىن جاڭىلماي تاڭداي بىلۋىندە. دۇرىس، ادەمى ءارى ءتيىمدى دە قىسقا جولدى تاڭداي ءبىلۋ – ول بالانىڭ تاپقىرلىعىن، زەرەكتىگىن، ويلاۋعا يكەمدىلىگىن، دەربەستىگىن بىلدىرەدى. مۇنداي ەرەكشە وقۋشىلاردىڭ ءارى قاراي تاپقىرلىعىن دامىتۋ ءۇشىن ولاردى تەك وقۋلىقپەن شەكتەمەي، قوسىمشا ادەبيەت پەن كەزەكتى باسىلىم بەتتەرىندە كەزدەسەتىن قىزىقتى، كونكۋرستىق، ستاندارت ەمەس وليمپيادالىق ەسەپتەردى تالداپ شىعارۋعا ءارقاشان باعىت – باعدار بەرىپ وتىرۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. الدا بولاتىن وليمپيادالار دايىندىعى ءۇشىن قاجەتى بولىپ قالار دەپ 2013 جىلدىڭ 18 – 19 جەلتوقسانىندا اۋدانىمىزدا وتكەن وليمپيادانىڭ 11 سىنىپقا ارنالعان تاپسىرمالارىنا توقتالماقپىن.
11 سىنىپ
1 تۋر
جۇمىس ۋاقىتى: 150 مينۋت
ءار ەسەپ 7 ۇپايعا باعالانادى
1. ارالدا 7 كوك، 9 جاسىل جانە 11 قىزىل قۇبىلعى ءومىر سۇرەدى. ەگەر ەكى ءتۇستى قۇبىلعى كەزدەسسە، ەكەۋى دە ءتۇسىن ءۇشىنشى تۇسكە وزگەرتەدى (كوك جانە جاسىل – قىزىلعا، تاعى سول سياقتى). ءبىر مەزەتتە بارلىق قۇبىلعىلاردىڭ تۇستەرى بىردەي بولا الا ما؟
2. باستاپقى m تاق ناتۋرال سانداردىڭ قوسىندىسى باستاپقى n جۇپ ناتۋرال سانداردىڭ قوسىندىسىنان 212 - گە كوپ بولاتىنداي بارلىق (m، n) ناتۋرال جۇپتارىن تابىڭىز.
جاستارعا دۇرىس تاربيە مەن ءبىلىم بەرۋ جەكە تۇلعانىڭ رۋحاني الەمىن، ىنتاسى مەن قابىلەتىن دامىتۋ قاي زاماندا بولماسىن ۋاقىت سورەسىنەن تۇسكەن جوق. ونەگەلى تاربيە الۋعا، ءبىلىم ساپاسىن كوتەرۋگە بايلانىستى ءبىلىم سالاسىندا جوسپارلى تۇردە بەلگىلى ءبىر ءىس – شارالار، ءار ءتۇرلى جارىستار ءوتىپ تۇراتىندىعى بەلگىلى، سونىڭ ءبىرى – جىل سايىن ءوتىپ تۇراتىن كەزەڭدىك وليمپيادالار. ماتەماتيكادان وتكىزىلەتىن سايىس پەن كونكۋرس، وقۋشى شىعارماشىلىعى، عىلىمي جوبا الدە وليمپيادا بولسىن ولاردىڭ ماقساتى دارىندى، تالانتتى بالالاردى ايقىنداۋمەن قاتار، ماتەماتيكالىق ءبىلىم مەن ساۋاتتىلىقتىڭ قاجەتتىلىگىن ناسيحاتتاۋ ارقىلى ماتەماتيكا تەك ماتەماتيكتەرگە عانا كەرەك دەگەن كەرەعار پىكىردەن، كەرىسىنشە، ماتەماتيكا عىلىمىنىڭ ىرگەلىلىگىن، ونىڭ ءبىلىم باستاۋىنىڭ نەگىزى ەكەنىن كورسەتۋ، ال قوعامنىڭ ينتەللەكتۋالدىق مۇمكىندىگىنىڭ كريتەرييى (كورسەتكىشى) ماتەماتيكالىق ساۋاتتىلىقتىڭ دامۋ قارقىنىنا قاشاندا بولسا تاۋەلدى بولعاندىعىن جانە بولاتىندىعىن ەسكەرتۋ، سوعان باسا نازار اۋدارتۋ بولىپ تابىلادى.
ماتەماتيكادان ەسەپ شىعارۋعا ەرەكشە ءمان بەرەتىندىگىن بىلەمىز، سوندىقتان وليمپيادا بارىسىندا وقۋشىلاردىڭ ورىنداعان جۇمىسى كوبىنەسە ولاردىڭ ەسەپتەردى شىعارۋعا قانشالىقتى توسەلگەندىگى ارقىلى باعالانادى. ال ەسەپ بولسا سان قيلى، ونىڭ بەلگىلى ءبىر جولى، قالىپتاسقان فورمۋلاسى ءار ۋاقىتتا بولا بەرمەيدى، ەندەشە وقۋشىنىڭ ماقساتى ەسەپ قيىن نە وڭاي بولسىن ونى شىعارۋدىڭ دۇرىس جولىن جاڭىلماي تاڭداي بىلۋىندە. دۇرىس، ادەمى ءارى ءتيىمدى دە قىسقا جولدى تاڭداي ءبىلۋ – ول بالانىڭ تاپقىرلىعىن، زەرەكتىگىن، ويلاۋعا يكەمدىلىگىن، دەربەستىگىن بىلدىرەدى. مۇنداي ەرەكشە وقۋشىلاردىڭ ءارى قاراي تاپقىرلىعىن دامىتۋ ءۇشىن ولاردى تەك وقۋلىقپەن شەكتەمەي، قوسىمشا ادەبيەت پەن كەزەكتى باسىلىم بەتتەرىندە كەزدەسەتىن قىزىقتى، كونكۋرستىق، ستاندارت ەمەس وليمپيادالىق ەسەپتەردى تالداپ شىعارۋعا ءارقاشان باعىت – باعدار بەرىپ وتىرۋ كەرەك دەپ ويلايمىن. الدا بولاتىن وليمپيادالار دايىندىعى ءۇشىن قاجەتى بولىپ قالار دەپ 2013 جىلدىڭ 18 – 19 جەلتوقسانىندا اۋدانىمىزدا وتكەن وليمپيادانىڭ 11 سىنىپقا ارنالعان تاپسىرمالارىنا توقتالماقپىن.
11 سىنىپ
1 تۋر
جۇمىس ۋاقىتى: 150 مينۋت
ءار ەسەپ 7 ۇپايعا باعالانادى
1. ارالدا 7 كوك، 9 جاسىل جانە 11 قىزىل قۇبىلعى ءومىر سۇرەدى. ەگەر ەكى ءتۇستى قۇبىلعى كەزدەسسە، ەكەۋى دە ءتۇسىن ءۇشىنشى تۇسكە وزگەرتەدى (كوك جانە جاسىل – قىزىلعا، تاعى سول سياقتى). ءبىر مەزەتتە بارلىق قۇبىلعىلاردىڭ تۇستەرى بىردەي بولا الا ما؟
2. باستاپقى m تاق ناتۋرال سانداردىڭ قوسىندىسى باستاپقى n جۇپ ناتۋرال سانداردىڭ قوسىندىسىنان 212 - گە كوپ بولاتىنداي بارلىق (m، n) ناتۋرال جۇپتارىن تابىڭىز.
نازار اۋدارىڭىز! جاسىرىن ءماتىندى كورۋ ءۇشىن سىزگە سايتقا تىركەلۋ قاجەت.