سوڭعى جاڭارتۋ

(وزگەرتىلگەن ۋاقىتى 13 ساعات بۇرىن)
قىزىقتى دەرەكتەردىڭ ەڭ اۋقىمدى جيناعى

قىزىقتى جانە پايدالى مالىمەتتەردىڭ ەڭ اۋقىمدى جيناعى:

»  1 كگ ليموندا 1 كگ قۇلپىنايدان دا ارتىق شەكەر بار.

»  قولتىراۋىندار تۇستەردى اجىراتا المايدى.

»  تەك قانا ەركەك توتىقۇستار سايرايدى.

»  جارتى كگ بال الۋ ءۇشىن ارالار 2 ملن-نان اسا گۇلدى وسىمدىكتەر شىرىنىن وڭدەۋى قاجەت.

»  بۇيەلەر ەكى جارىم جىل قورەكتەنبەستەن ءومىر سۇرە الادى.

»  ىنجۋلەر سىركە سۋىندا ەريدى.

»  سابىزگە رەڭ بەرەتىن كاروتين (سارعىش-قىزعىلت پيگمەنت).

»  شولپان – ساعات ءتىلى باعاتىمەن اينالاتىن عالامشار.

»  ەڭ كوپ اسفالتتى جولعا يە بولعان ولكە – فرانسيا.

»  ەيفەل مۇناراسىنىڭ توبەسىنە شىعۋ ءۇشىن 1792 باسپالداقتان ءوتۋ كەرەك.

»  ادام ءوزىنىڭ شىنتاعىن جالاي المايدى.

»  ادامدار وتە قاتتى تۇشكىرەتىن بولسا، قابىرعالارى سىنۋى مۇمكىن.

»  دوڭىزدار دەنە بىتىمدەرىنىڭ سالدارىنان باستارىن جوعارى كوتەرىپ، اسپانعا قاراي المايدى.

»  الەمدەگى حالىقتىڭ 50% مۇلدەم تەلەفونمەن سويلەسپەگەن.

»  1 ساعات قۇلاققاپ (ناۋشنيك) تىڭداعاندا قۇلاقتاعى باكتەريالاردىڭ سانى 700 %-عا ارتادى.

»  ۇشقىن سىرىڭكەدەن بۇرىن تابىلدى.

»  ساۋساق ىزدەرى سياقتى ءتىل ىزدەرى دە ادامعا ءتان ەرەكشەلىك بولىپ تابىلادى.

» 2 500 م تەرەڭدىكتە جانە 300oC ىستىقتا ءومىر سۇرەتىن باكتەريالار دا بار.

» ىشەكتەرىمىزدە 400 دەن اسا باكتەريالار بار. بۇل باكتەريالاردىڭ ىشەكتەرىمىزدەگى سانى جاسۋشالارىمىزدىڭ سانىنان دا كوپ.

» ازىق ءۇشىن ادامعا باس سالاتىن جالعىز جانۋار – ايۋ.

» قاسقىرلار 30 كم قاشىقتىقتان بولتىرىگىنە ازىق تاسيدى.

» شالعىندى قاسقىرلاردىڭ (كويوت) ەڭ سۇيىكتى تاعامى – قاۋىن.

» پيرانيالار (جىرتقىش بالىقتار) ءۇش تىستەگەندە ادامنىڭ قولىن بىلەگىنەن جۇلىپ الادى.

» سۋىق كليماتتا ءومىر سۇرەتىن تۇششى سۋ تاسباقالارىنا جاتاتىن تاسباقالار كۇزدە تەرەڭ تىنىس الىپ، سۋ استىنا ءتۇسىپ، كوكتەمگە دەيىن ءومىر سۇرەدى. ءۇش اي وتتەگىسىز ورتادا كومىرسۋلاردىڭ (نەگىزىنەن گليۋكوزانىڭ) ىدىراۋىنان ەنەرگيا الادى. ولاردىڭ جۇرەكتەرى مينۋتىنا ءبىر رەت سوعادى.

» ۇرعاشى كوك كيتتەردىڭ ۇزىندىعى 34 م جانە كۇنىنە 3.000000 كالوريا الادى.

» ەديسون ەلەكتر شامىنا قاجەتتى ماتەريالدى تابۋى ءۇشىن 3000 رەت تاجىريبە جاساعان.

» ءبىرىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستا 2 500 000 ات قولدانىلدى.

» تەمەكىنىڭ قۇرامىنداعى شايىرلى (سمولا) زاتقا جاسالعان تاجىريبەنىڭ ناتيجەسىندە تىشقاننىڭ ارقاسىنا جاعىلعان جەردەن قاتەرلى ىسىك پايدا بولعان.

» 1971 جىلى جاپونيانىڭ يسيگاكي ارالىندا بولعان بيىكتىگى 85 مەترگە جەتكەن تولقىن – دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇلكەن تولقىن بولىپ تابىلادى.

» اشىق اسپاندى تۇندە 1000-نان اسا جۇلدىزدى كورۋگە بولادى.

» كەز كەلگەن مۇحيتتان ەڭ قاشىق جەر - جۇڭگو.

» دۇنيە جۇزىندە مينۋت سايىن از قارقىندىلىقپەن جەر سىلكىنىپ تۇرادى.

» ءۇندىستاندا جىلىنا دۇنيەگە كەلەتىن بالالار سانى اۆتريانىڭ جالپى حالىق سانىنان ارتىق.

» رەسەيدىڭ تورتتەن ءبىر بولىگىن ورماندى القاپ الىپ جاتىر. بۇل القاپ تۇركيانىڭ جەر كولەمىنە تەڭ.

» تاريح بويىنشا جەر بەتىندەگى التىنداردىڭ 200-دەن اسا كوپ بولىگى مۇحيتتاردا كەزدەسەدى.

» يتتەردىڭ تەرى بەزدەرى اياقتارىنىڭ استىندا.

» قياردىڭ 96 % سۋدان تۇرادى.

»  ادامنىڭ تەز وسەتىن تىرناعى – باس بارماعى، ەڭ جاي وسەتىن تىرناعى – ورتاڭعى ساۋساعى.

»  گاۆاي الىپپەسىندە 12 ءارىپ بار.

»  اقش-تىڭ العاشقى پرەزيدەنتى دجون كەننەدي 20 مينۋتتا ءتورت ءتۇرلى گازەت وقي العان.

»  ەسكى زاماندا مۋميالاردىڭ (بالزامداپ، بۇزىلمايتىن، شىرىمەيتىن ەتىپ تاستالعان ولىك دەنە) اياق ساۋساقتارى دا بىر-بىرلەپ مۋميالانعان.

»  اتكەنشەكتى توقتاماستان تەربەتۋ رەكوردى 440 ساعاتقا جالعاسقان.

»  شىنى سىنعان كەزدە پارشالانعان بولشەكتەرىنىڭ جىلدامدىعى ساعاتىنا ءۇش مىڭ ميلدىك (4828،032 كم) جولدى قۇرايدى.

»  ادامنىڭ شاشى 3 كگ سالماقتى كوتەرە الاتىنداي سەرپىمدى بولادى.    

»  بەتحوۆەن اۋەن جازباستان بۇرىن باسىن سۋىق سۋمەن جۋادى ەكەن.

»  دۇنيە جۇزىندەگى جانۋارلاردىڭ 80 % التى اياقتىلار.

»  تەك قانا ۋراندى ەش قۇرالسىز، جاي كوزبەن كورۋگە بولادى.

»  قۇرباقالار ەش نارسە ءىشىپ جەمەستەن ءۇش جىل بويى ءومىر سۇرە الادى.

»  ادامداردى ساۋساق ىزىنەن، ال يتتەردى مۇرىن ىزىنەن تانۋعا بولادى.

»  ەسكيموستار توڭازىتقىشتى ازىقتارىن ساقتاۋ ءۇشىن قولدانادى.

»  كوزىمىز اشىق تۇرعان كۇيدە تۇشكىرۋ مۇمكىن ەمەس. 

»  ىستىق سۋ سۋىق سۋدان دا اۋىر بولادى.

»  ادامدار جىلىنا 1500 رەت ءتۇس كورەدى.

»  كەچۋپتى بۇرىن ءدارى رەتىندە قولدانعان.

»  اققۇبا ءتۇستى ادامداردىڭ قارا تورىلارعا قاراعاندا شاشتارى قالىن بولىپ كەلەدى.

»  ادام كۇنىنە 23 مىڭ رەت تىنىس الادى.

»  دۇنيەدە ەڭ كوپ قولدانىلاتىن ەسىم – مۇحاممەد.

»  دەنەمىزدەگى ەڭ كۇشتى بۇلشىق ەت – ءتىل.

»  دەلفيندەر ءبىر كوزدەرىن اشىپ ۇيىقتايدى.

»   نارەستەنىڭ  ۇرىقتانۋدان باستاپ  دۇنيەگە كەلۋىنە دەيىن سالماعى 5 ميلليون رەت ارتادى.

»  اتتاردا ادامدارعا قاراعاندا 18 ارتىق سۇيەك بار.

»  كوك كيتتەردىڭ داۋىسىن 850 كم قاشىقتىقتان ەستۋگە بولادى.

»  پىلدەر كۇنىنە ورتا شامامەن ەكى ساعات ۇيىقتايدى.

»  مىسىقتار ءۇشىن جەتىنشى قاباتتان قۇلاۋ وتىز ەكىنشى قاباتتان قۇلاۋدان دا وتە ءقاۋىپتى. (سەبەبى، مىسىقتار التىنشى قاباتتان عانا ەڭ ۇلكەن جىلدامدىقپەن تۇسەدى.)

»  كوبەلەكتەر اياقتارىمەن ءدام سەزەدى.

»  كيتتىڭ بالاسىنىڭ بويى 10 مەتر بولادى.

»  كيتتەر كۇنىنە 1500 توننا سۋ جۇتادى جانە بۇل سۋدىڭ ءبىر بولىگىن قايتادان شىعارادى.

»  ينەلىكتەردىڭ 30000 كوزى بار.

»  شايانداردىڭ تومەنگى قالتاشىعىندا جۇزدەگەن بالالارى بار.

»  ءبىرقازاندار سۋداعى بالىقتى ۇستىنەن كورگەن كەزدە  دەرەۋ سول جەردى مولشەرلەپ، سۋدى ىشىنە قاراي تارتىپ، كەيىن سۋدى سىرتقا قايتا شىعارۋ ارقىلى بالىق اۋلاپ جەيدى.

»  شيمپانزەلەردىڭ ەڭ سۇيىكتى تاعامى – قۇمىرسقا. ولار قۇمىرسقانى: جەردەن ءبىر شىبىقتى الىپ تۇكىرىكتەپ، قۇمىرسقالاردىڭ ۇياسىنا سۇعىپ، شىبىققا ۇيمەلەنگەن قۇمىرسقالاردى جەيدى ەكەن.

»  شيمپانزەلەر ءجۇزۋ بىلمەيدى.

»  ەمەن اعاشى ەلۋ جىل جاڭعاق بەرمەيدى.  

»  ءيىستى بالدىركوكتىڭ (سەلدەرەي) بەرەتىن كالورياسىنان جەۋگە جۇمسالاتىن كالورياسى كوپ بولادى.

»  مىسىقتاردىڭ ميىندا 32 بۇلشىق ەت بار

»  حامەلەونداردىڭ (قۇبىلعى كەسىرتكە) تىلدەرى وزدەرىنىڭ دەنەسىنەن ەكى ەسە ۇزىن بولادى.

»  كوپتەگەن اسىل تاستاردىڭ حيميالىق قۇرامى بىرنەشە ەلەمەنتتەردەن تۇرادى. ال بريلليانتتار تولىعىمەن كومىرتەكتەن تۇرادى.

»  كىر جۋعىش ماشينانى العاش رەت 1907 جىلى حۋرلەي ماشينا كومپانياسى ويلاپ تاپقان جانە از ۋاقىتتىڭ ىشىندە ساتىلىپ كەتكەن.

»  ورتا شامامەن ءبىر ەركەكتىڭ ءومىرىنىڭ 3350 ساعاتى قىرىنۋمەن وتەدى.

»  ءوتىپ كەتكەن 3500 جىلدىڭ تەك 230 جىلى عانا بەيبىتشىلىكپەن وتكەن.

»  ادام 8 جىل، 7 اي جانە 6 كۇن ەش توقتاماستان ايقايلاتىن بولسا، ءبىر شىنى اياق كوفە قايناتاتىن ەنەرگيا وندىرە الادى.

»  پوليۋستەردەگى ايۋلار سولاقاي بولىپ كەلەدى.

»  بۇرگەنىڭ ءوز بويىنان 350 ەسە قاشىقتىققا سەكىرە الۋى – ءبىر ادامنىڭ فۋتبول الاڭىنىڭ ءبىر بۇرىشىنان ەكىنشى بۇرىشىنا سەكىرە الۋىمەن تەڭ.

»  سەكىرە المايتىن جالعىز جانۋار – ءپىل.

»  ۇلۋلاردىڭ (باۋىرىمەن جورعالايتىن قۇرت) ءتورت كوزى بار.

»  تۇيەقۇستىڭ كوزى ميىنان دا ۇلكەن.

»  قولتىراۋىننىڭ كوزدەرىنىڭ اراسىنداعى قاشىقتىق اياقتارىنىڭ ۇلكەندىگىنە تەڭ.

»  ارالاردىڭ كەيبىر گۇل شوعىرىنان العان بالدارى ۋلى بولادى. الايدا، ارالارعا ەش زيانىن تيگىزبەگەندىكتەن، ارالار بۇل گۇلدەردەن دە شىرنە (نەكتار) جينايدى. ءبىراق بالدارى ادامدى ۋلايدى. بۇل بالعا ەسەرسوق بال دەلىنەدى.

»  ەگىستىككە زيان تيگىزەتىن شىبىن-شىركەيلەردىڭ بۇگىنگە دەيىن بەلگىلى بولعان ساندارى ءبىر ميلليونعا جۋىق. نەگىزى 10 ميلليونعا جۋىق شىبىن-شىركەيلەر بار.

»  الەمدەگى ەڭ ۇلكەن جانۋار – كوك كيتتەر. سالماعى وتىز ءپىلدىڭ سالماعىنداي جانە كوزدەرى فۋتبول دوبىنىڭ ۇلكەندىگىندەي.

»   تەڭىزدە مەكەندەيتىن كوبىسى كوزگە كورىنە بەرمەيتىن وسىمدىكتەر مەن جاندىكتەرگە پلانكتون دەلىنەدى. وسىمدىكتى پلانكتوندار دۇنيە جۇزىندەگى ورمانداردان دا ارتىق وتتەگىن بەرەدى.

»  كيتتەر بالاسىن سۇتپەن قورەكتەندىرىپ، قۇرلىقتاعى جانۋارلار سياقتى وكپەسىمەن تىنىس الادى.

»  قۇرلىقتاعى ەڭ ۇلكەن جانۋار – ءپىل.

»  كيتتەر بالىققا جاتپايتىن تەڭىزدەگى سۇتقورەكتى جانۋارلار.

»  پلانكتوندارسىز تەڭىزدە تىرشىلىك جوق. سەبەبى، كوپتەگەن بالىقتار جانە وزگە دە تەڭىز جاندىكتەرى پلانكتوندارمەن قورەكتەنەدى. پلانكتوندارسىز قۇرلىقتا دا تىرشىلىك جوق.

»  بارلىق قۇرتتار 32 بولىكتەن تۇرادى.

»  ەكى قاناتتى شايانداردىڭ تۇرلەرى بار جانە سول قاناتتارىمەن ولار ۇشا الادى.

»  اققۇتانداردىڭ (جاپون تىرناسى) جۇمىرتقاسىن سۋعا قالاي لاقتىرسا، سۋ تۇبىنە الاقانمەن قويعانداي تۇسەدى.  

»  ادامداردىڭ ميىنىڭ 90 % سۋدان تۋرادى

»  قاراقۇيرىقتار سۋ قاجەتتىلىگىن وسىمدىكتەردەن العاندىقتان، سۋسىز ءومىر سۇرە الادى.

»  وريكس (بوكەن) جانە كەسىرتكەلەر سۋسىز ءومىر سۇرە الادى.  

»  ميداعى جۇيكە تامىرلارىنىڭ 40 % پروتەيننەن، 51-54 % مايدان تۇرادى.

»  ميدىڭ زات الماسۋ پروسوسىنە تەك قانا كومىرسۋلار (گليۋكوزا) قاتىسادى.

»  ادام ميىندا شامامەن 90-100 ميللياردتاي جاسۋشا بار.

»  بيتتەر ءومىر ءسۇرۋ بارىسىندا 200-300 جۇمىرتقا قالدىرادى.

»  ۇلكەن بيتتەر تىستەگەن سايىن 0،008 گر قان سورادى.

»  ادامداردىڭ دەنەسىندەگى بيتتەر التى اياقتى بولادى.

»  كوك كيتتەر كۇنىنە شامامەن 40 ميلليون پلانكتوندارمەن قورەكتەنەدى.

»  كوك كيتتەر باسىنىڭ توبەسىندەگى تەسىكتەرى ارقىلى 100 توننا سۋ جۇتا الادى جانە وسى سۋدى سۇزگىش رەتىندە قولدانادى.

»  كوك كيتتەر ەكپىنمەن سەكىرگەن سوڭ 3 ساعاتتاي قيمىلداماي، سۋ بەتىندە قالقىپ جۇزە الادى.

»  كوك كيتتەردىڭ تىستەرىنىڭ ورنىندا شەمىرشەكتەر بولادى.

»  كىشكەنتاي اكۋلالاردىڭ 3000-عا جۋىق تىستەرى بار.  

»  پلانكتون بالىعى التى مەملەكەتتە ەڭ قىمبات بالىق رەتىندە ساتىلادى.

»  پلانكتوندار ءبىر جۇمىرتقالاعاندا 10000 جۇمىرتقا سالادى.

»  ارىستان قالاي ورمان پاتشاسى بولسا، مۇحيتتاردىڭ دا پاتشاسى اكۋلالار.

»  مۇحيت كەسىرتكەسى (يگۋانا) سۋ استىندا دەم الماستان جارتى ساعات تۇرا الادى.

»  كوكتورعاي (ششۋركا) مينۋتىنا 60-70 رەت قانات قاعادى.

»  قولتىراۋىن سۋ استىندا دەم الماستان 4-5 ساعات تۇرا الادى.

»  قولتىراۋىندار كۇنگە شىققاندا راحاتتانۋ ءۇشىن اۋىزدارىن اشادى.

»  اكۋلالار جەيتىن قورەكتىلەرىنىڭ قوزعالىسىن 100 م قاشىقتىقتان سەزەدى.

»  ارقان بالىقتار (لوسوس) كوبەيۋلەرى ءۇشىن 100 كم قاشىقتىققا كەتەدى.

»  قۇستاردىڭ ىشىندەگى ەڭ ۇلكەن جۇمىرتقا – تۇيە قۇس جۇمىرتقاسى. سالماعى 1،5 كگ.

»  ءبىزدىڭ داۋىرىمىزدەن 700 جىل بۇرىن جوعالىپ كەتكەن ءپىل قۇستارىنىڭ جۇمىرتقاسى شامامەن 12 كگ  بولعان.

»  كۇلۋ ءۇشىن 17، قاباق شىتۋ ءۇشىن 42 بۇلشىق ەتتى قوزعالتۋ كەرەك.

»  شيكى جۇمىرتقانى قولىمىزبەن اينالدىرىپ، توقتاتقاندا ءىشى اينالادى.

»  دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇلكەن گۇل يندونەزيانىڭ جاڭبىرلى ورماندارىندا وسەتىن راففلەزيا گ ۇلى. گۇلدىڭ ديامەترى 60 سم.

»  كەيبىر وسىمدىكتەر ەت جەيدى. ءشىقشوپ وسىمدىگى جاپىراقتارىنا قونعان شىبىن-شىركەيلەرمەن قورەكتەنەدى.

»  الەمدەگى ەڭ ۇزىن اعاش اقش-تىڭ كاليفورنيا شتاتىندا وسەتىن ماڭگى جاسىل اعاش – سەكۆوييا. بۇل اعاش شامامەن 2000 جىل جاسايدى، سالماعى 500 توننا.

»  ماڭگى جاسىل اعاشتارىنىڭ تاعى ءبىر ءتۇرى، بيىكتىگى 90-95 م-گە دەيىن وسەتىن سەكۆوييادەندرون (مامونت اعاشى) 3000 جىلدان ارتىق جاسايدى. بۇل اعاشتاردىڭ ەڭ ۇلكەن بيىكتىگى 112 م.

»  الەمدەگى ەڭ كارى اعاش اقش-تىڭ كاليفورنيا شتاتىنداعى قارا قاراعاي اعاشى 4600 جاستا.

»  اعاشتاردىڭ وسكەن سايىن دىڭدەرى دە كەڭەيە بەرەدى. ياعني جىل سايىن ساقينا قوسىلىپ تۇرادى. وسى ساقينالارىنىڭ سانىمەن اعاشتىڭ جاسىن بىلۋگە بولادى.

»  جوكە (ليپا) اعاشىنىڭ وتىنى ەڭ جەڭىل وتىنداردىڭ ءبىرى بولعاندىقتان ۇشاق مودەلدەرى سياقتى جەڭىل زاتتارعا جوكە اعاشتارىن پايدالانىلادى.

 »  تالشىن (بۋكتىڭ ءبىر ءتۇرى) اعاشىنىڭ تاقتايلارى شامامەن 500 جىلعا ءتوزىمدى بولىپ كەلەدى. قاراتەڭىز ايماعىنىڭ تاريحي ۇيلەرى وسى اعاشتان جاسالىنعان.

»  الەمنىڭ جەتى كەرەمەتىنىڭ ءبىرى بولعان بابىلدىڭ اسپالى باعى زامانىنا ساي وتە جاقسى سۋلاندىرۋ ادىسىمەن وسىنداي حالگە جەتكەن.

»  قار جاپالاقتارى التىبۇرىشتى بولىپ كەلەدى. ءار جاۋعاندا تۇسكەن ميللياردتاعان قار جاپالاقتارى بىر-بىرلەرىنە ۇقسامايدى.

»  بۇگىنگە دەيىن بەلگىلى بولعان ەڭ ۇلكەن بۇرشاق ديامەترى 19 سم. بۇل شامامەن فۋتبول دوبىنىڭ كولەمىندەي بولادى.

»  اسپاننىڭ كوگىلدىر ءتۇستى بولۋى اتموسفەرادان، ياعني اتموسفەراداعى تۇزداردىڭ جانە سۋ تامشىلارىنىڭ كوگىلدىر ءتۇستى وتە كوپ شاعىلىستىرۋى ناتيجەسىندە اسپان كوگىلدىر تۇسكە بويالىپ تۇرادى. كوسموستا كۇن ساۋلەسىن تۇستەرگە اجىراتىپ، وسىلاردان بىرەۋىن شاعىلىستىراتىن ماتەريا بولماعاندىقتان كوسموس قارا تۇسكە بويالىپ قاراڭعى بولىپ تۇرادى. ەگەر دە ايدا ءومىر سۇرگەنىمىزدە، اسپاننان قارا ءتۇس كورەتىن ەدىك.

»  ەڭ كوپ جاۋىن جاۋاتىن جەر – گاۆايي ارالىنداعى تاۋ. بۇل جەردە جىلىنا 350 كۇن جاڭبىر جاۋادى.  

»  ەڭ از جاۋىن جاۋاتىن جەر – وڭتۇستىك امەريكا مەملەكەتى ءچيليدىڭ اتاكاما شولىندەگى ءبىر ولكە. بۇل جەرگە 1971 جىلى جاۋعان جاڭبىردان بۇرىن 400 جىل بويى جاڭبىر جاۋماعان.

»  جىبەك ساۋداسى ءۇشىن ەۋروپادان قىتايعا قاتىنايتىن كەرۋەندەردىڭ جۇزدەگەن جىلدار بويى قاتىناپ كەلە جاتقان جولى – ۇلى جىبەك جولى.

»  ارالاردىڭ تاپقان گۇلدەرىنىڭ جەرىن وزگە دە جۇمىسشى ارالار ارا ءبيى دەپ اتالاتىن ىس-ارەكەت ارقىلى گۇلدىڭ قاشىقتىعىن جانە باعىتىن ءتۇسىندىرىپ بەرەدى ەكەن.

»  دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ قاتتى جەل 1999 جىلى اقش-تىڭ وكلاحوما شتاتىندا ساعاتىنا 509 كم جىلدامدىقپەن سوققان.

»  ادام كۇنىنە كوزىن ورتا شامامەن 100000 رەت اشىپ-جۇمادى.

»  ءۇشىنشى مىڭ جىلدا (XXX عاسىر) 365،242 كۇنگە سوزىلادى.

»  كەنگۋرۋلار ارتقا قاراي جۇرە المايدى.

»  ءىرى تەڭىز شاياندارىنىڭ قانى كوك بولادى.

»  ماسالاردىڭ 47 دانا ءتىسى بار.

»  جيرافتاردىڭ تىلدەرى 35 سم ۇزىندىقتا قارا ءتۇستى بولادى.

»  ۇلۋلاردىڭ شامامەن 25 مىڭعا جۋىق تىستەرى بار.

»  قولتىراۋىندار سۋعا تەرەڭ باتۋى ءۇشىن تاس جۇتادى.

»  اۋىرمايتىن جالعىز جانۋار – اكۋلا.

»  پينگۆيندەر جۇزە الاتىن، ءبىراق ۇشا المايتىن جالعىز قۇس.

»  ادامداردىڭ ولىمىنە ەڭ كوپ سەبەپ بولاتىن جانۋار – ماسا.

»  شىبىننىڭ جىلدامدىعى 8 كم/ساع.

»  اتتار ءبىر ايعا دەيىن تۇرىپ تۇرا الادى.

»  ءىرى دەلفين كۇنىنە 2 توننا ازىق جەيدى.

»  قۇمىرسقا وزىنەن 50 ەسە اۋىر زاتتى كوتەرە الادى.

»  بۇرگە وزىنەن 150 ەسە ۇلكەن بيىكتىككە سەكىرە الادى.

»  جاقسىلاپ كۇتىلگەن، ەرتە جاستا زالالسىزداندىرىلعان قويان 8-12 جىل جاسايدى.

 »  سوڭعى ءتورت مىڭ جىلدىڭ ىشىندە ەش ءبىر جانۋار قولعا ۇيرەتىلمەدى.

»  پىلدەردىڭ تۇمسىعى 7 ليتر سۋدى ۇستاي الادى.

»  قۇمىرسقالار ۇيالارىن قىسقىش ءتارىزدى تىستەرىمەن قازادى.

»  قۇمىرسقالاردىڭ ۇياسى شامامەن 4-5 قاباتتان تۇرادى.

»  قۇمىرسقالار قورەكتەنەتىن، كۇتىنەتىن، ازىق ساقتايتىن بولمەلەرىن جانە ءار ءتۇرلى سىرتقى اسەرلەردەن قورعايتىن تۇزاقتارىن دايىندايدى.

»  جەر شارىنداعى ەڭ ءىرى جانە وتە جىلدام وسەتىن كوك كيتتەردىڭ ۇزىندىعى 31 م، سالماعى 200 ت.

»  كوك كيتتىڭ بالالارى 2-3 جىلدا ەرەسەك كيتتەردىڭ بويىنا جەتەدى.

»  دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ جىلدام جانۋار – قابىلان (گەپارد). جىلدامدىعى 112 كم/ساع-قا دەيىن جەتەدى.

»  دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ جىلدام ۇشاتىن قۇس – سۇر قارلىعاش.

»  سۇر قارلىعاشتىڭ ۇشا باستاعان ساتىنەن ءۇش سەكۋندتىڭ ىشىندەگى جىلدامدىعى 128كم/ساع-قا جەتەدى.

»  اكۋلالاردىڭ قاڭقالارى شەمىرشەكتەن تۇرادى.

»  پىلدەردىڭ دەنەسى 7 م، سالماعى 6-7 ت.

»  ەگەۋقۇيرىقتار 5ء-شى قاباتتان قۇلاسا دا، ەشقانداي جاپا شەكپەيدى.

»  ءپىلدىڭ تۇمسىعى شامامەن 40 مىڭ-عا جۋىق بۇلشىق ەتتەن تۇرادى.

»  پىلدەر سۋدى تۇمسىعىمەن ىشپەيدى، تەك قانا تۇمسىعىمەن تارتىپ، اۋزىنا شاشىراتادى.

»  ەگەۋقۇيرىقتار اعىسقا قارسى 1 كم-گە دەيىن جۇزە الادى.

»  جۇپ تىشقان جىلىنا بەس ءجۇز، ءۇش جىلدا 20 ميلليونعا كوبەيە الادى.

»  پىلدەر 70-80 جىل جاسايدى.

»  ەگەۋقۇيرىقتار اۆستريادان باسقا بارلىق جەردە تىرشىلىك ەتەدى.

»  تىشقاندار 1-2 جىل ءومىر سۇرەدى جانە 500-دەن اسا تۇرلەرى بار.

»  يتتەر ساعاتىنا 50 كم جىلدامدىقپەن جۇگىرەدى.

»  كۇنىنە 1 مەترگە وسەتىن شىرماۋىقتار بار.

»  الەمدەگى ەڭ ۇزىن اعاش 127 مەتر بيىكتىكتە.

»  ءبىر باكتەريا 1 سەكۋندتا ءوزىنىڭ اينالاسىندا 100 رەت اينالا الادى.

»  كۇشىگەندەر 4 كم ۇزاقتاعى كيىكتىڭ ءولى نەمەسە ۇيىقتاپ جاتقانىن انىقتاي الادى.

»  ماسالاردىڭ ەركەگى وسىمدىكتەردىڭ سۋىمەن، ۇرعاشىلارى قانمەن قورەكتەنەدى.

»  ءبىر قىلىش بالىعىنىڭ جىلدامدىعى 109 كم/ساع جەتە الادى.

»  جۇڭگو قورعانىنىڭ ۇزىندىعى 10000 كم-گە، كەي جەرلەرىندە قابىرعانى ەنى 10 مەترگە دەيىن جەتەدى.

»  سيبيريانىڭ كەي جەرلەرىندە جىلدىق تەمپەراتۋرا ايىرماشىلىعى 910س.

»  ستامبۋلداعى قوقىسقا تاستالعان ناندارمەن بۇكىل نورۆەگيانى تويدىرۋعا بولادى.

»  باسپاحانانىڭ شىعۋىنان باستاپ ءىى- دۇنيە جۇزىلىك سوعىسىنا دەيىنگى باسىلعان جازۋلاردان كوبى ءقازىر ءبىر كۇندە باسىلىپ شىعۋدا.

»  ءبىر ءتىلىم ناننىڭ قۋاتى ءبىر ميل جۇگىرۋگە جەتەدى.

» وسمان سۇلتاندارىنىڭ جانە كەيبىر عۇلامالاردىڭ باسىنداعى سالدەلەرى وزدەرىنىڭ كەبىندەرىنەن جاسالىنعان. ولار ءجيى-جيى ءولىمدى ەسكە الىپ، سوعان قاراي شەشىم قابىلداعان. سونىمەن قاتار ولگەن كەزدەرىندە باستارىنداعى كەبىندەرىمەن جەرلەنگەن.

» 0 سانىن مۇسىلماندار ويلاپ تاپقان.

» ادام باسىندا ورتاشا 30 000 - 100 000 شاش بار. كۇن سايىن 100-گە جۋىق شاش تۇسەدى.

» ادام دەنەسىندە جەتى جىلدا ولگەن جاسۋشالاردىڭ ورنىنا جاڭاسى پايدا بولىپ، تولىعىمەن جاڭارتىلىپ وتىرادى.

» امەريكا حالقىنىڭ 60 % دۇنيە ءجۇزىنىڭ كارتاسىنان ءوز مەملەكەتتەرىن تابا الماعان.

» فۋتبولشىنىڭ دوپتى باسىمەن ءار ۇرعان سايىن ميىنداعى 1000 جاسۋشا ولەدى.

» دۇنيە جۇزىنە جىل سايىن جاۋاتىن جاڭبىر مولشەرى تەپە-تەڭ مولشەردە بولعان.

» يبن سينا كوزگە وپەراسيا جاساي بىلگەن.

»  II- عاسىردا كايردە 12 قاباتتى ۇيلەر بولعان.

»  ينكۆيزيسيا (كاتوليك شىركەۋلەرىنىڭ جازالاۋ مەكەمەسى) 300 جىل ىشىندە 34 مىڭ ادامنىڭ جاعىلىپ ولتىرىلۋىنە شەشىم قابىلداعان.

»  پولشا كورولى اۆگۋستتىڭ 350 بالاسى بولعان.

»  وسمان يمپەرياسىنىڭ ىلگەرىلەۋ داۋىرىندەگى جەر كولەمى 24 ميلليون كم2 اۋداندى قامتىعان.

» نەمىستىڭ ۇلى كومپوزيتورى بەتحوۆەن سوڭعى شىعارماسىن (اۋەنىن) سوقىر كۇيىندە جازعان.

» پاريجداعى ۆەرسال سارايىنىڭ 1300 بولمەسى بار، الايدا ەشقانداي اجەتحاناسى جوق.

» ەگەر دە جۇپ شىبىننىڭ ءساۋىر مەن مامىر ايلارىنداعى جۇمىرتقالارىنان تولىعىمەن شىبىن شىعاتىن بولسا، دۇنيە ءجۇزىن 14 مەتر بيىكتىكتەگى شىبىن قاباتى قاپتايتىن ەدى.

» ەيفەل مۇناراسىنىڭ قۇرىلىسىنا جالپى 6400 توننا بولاتىن 18100 تەمىر بولشەكتەرى قولدانىلعان.

» ستامبۋلداعى سۋلەيمانيە مەشىتىندەگى ءتورت مۇنارانىڭ بولۋ سەبەبى زاڭشىعارۋشىسى سۇلتان سۋلەيماننىڭ ستامبۋلدى جاۋلاپ العاننان كەيىنگى ءتورتىنشى پاتشا ەكەندىگىنىڭ جانە ءتورت مۇناراداعى ازان شاقىرىلاتىن 10 جەردىڭ وسمان داۋىرىندەگى ونىنشى پاتشا ەكەندىگىن بىلدىرەدى.

» ادام بويىنداعى تامىردىڭ جالپى ۇزىندىعى 150 مىڭ كم جانە جەر مەن كۇننىڭ اراسىنداعى قاشىقتىق 150 ميلليون كم.

ءوزىڭىز بىلەتىن قىزىقتى دەركتەرمەن پىكىردە بولىسە وتىرىڭىزدار.


You Might Also Like

جاڭالىقتار

جارناما