InfoHub Logo

Білім мен ғылымды дамыту мемлекетіміздің саясатының басымдығы болып табылады. Жаһандық тенденциялар еліміздегі мектептердің  модернизациялаудың негізгі мақсаттарын анықтайды. Алайда, олар сонымен бірге еліміздің білім беру жүйесіндегі бірқатар қайшылықтарды жеңу қажеттілігін көрсетеді. Педагогикалық білім беру елдегі бүкіл білім беру жүйесін дамыту үшін ерекше маңызға ие. Барлық сатылардағы білім сапасы — мектепке дейінгі, бастауыш, орта (жалпы және кәсіптік) және жоғары — негізінен педагогикалық білім сапасына байланысты. Қазіргі заманғы білім беру нарығы оқушылардың жоғары сапалы білімін академиялық мекеменің бәсекелестерінен бірден-бір артықшылығы ретінде таниды. Бүгінде адами ресурстардың сапасы көбінесе мемлекеттің бәсекеге қабілеттілігін айқындайды. Қазіргі таңда әлеуметтік педагогика адам мен қоғам арасындағы қарым-қатынас мәселелерін зерттейтін әлеуметтік-гуманитарлық ғылым ретінде түсіндіріледі, қазіргі педагогикалық ғылымның дамуының негізгі бағыттарының бірі болып табылады. Қазіргі білім берудегі педагогикалық қызмет айтарлықтай өзгерістерге ұшырап отыр. Атап айтқанда, біз гуманистік құндылықтармен бекітілген жеке парадигмаға қайта бағдарланудың куәсі бола аламыз. Білім берудің негізгі аспектісі-балаларды әртүрлі пәндік салаларда нақты білім алуға емес, өмірде, өзін-өзі ұйымдастыру саласында бағдар табуға шақыру болып табылады. Әлем бойынша әлеуметтік педагогика көптеген проблемаларға тап болып отыр, мыналарды атап айтсақ болады:

− үнемі өзгеріп тұратын өмір сүру жағдайларына жеке және әлеуметтік бейімделу мәселелері;

− адам мен қоғам арасындағы қарым − қатынаста үйлесімділіктің болмауы;

− этносаралық шиеленістер мен ұлтаралық қақтығыстар;

− мәдениеттің төмен деңгейі;

− қоғамдық өмірдің адамгершілікке жатпауы;

− әр түрлі салалар мен әлеуметтік салада сабақтастықтың болмауы;

− жастар инфантилизмін жеңу;

− отбасылардағы деформацияланған қатынастар және достық байланыстардың үзілуі;

− балалардың әлеуметтік қолайсыздығы және отбасылық проблемалар.

Әлемдік білім беру кеңістігіне интеграциясы жоғары оқу орындарына жаһандық тенденцияларды ұстануға мүмкіндік беретін жаңа модельдер құруды қамтиды. Алайда, көптеген шешілмеген проблемалар мұндай реформалардың көптеген аспектілерін тежейді. Еліміздегі білім берудің негізгі мәселелері:

− білім беру бағдарламаларының икемділігінің жеткіліксіздігі және еңбек нарығы мен бизнестің нақты талаптарына әлсіз реакция;

− білім беру ұйымдары құрылымының және экономика мен әлеуметтік салаға қойылатын талаптардың сәйкес келмеуі, сондай-ақ сапасыз білім беретін жекеше жоғары оқу орындары санының едәуір ұлғаюы;

− жоғары оқу орындары түлектерінің білімі мен дағдыларының сапасын бағалау үшін бақылау мен бағалаудың тиімді жүйелерінің болмауы; 

− профессор-оқытушылар құрамы мен профессорлар құрамының кәсіби деңгейінің төмендеуі;

− көптеген жоғары оқу орындарында ескірген материалдық ресурстар мен оқу жабдықтары, олардың жаңартылу ықтималдығы.

Педагогикалық білім барлық деңгейлерді қамтиды: мектепке дейінгі, бастауыш, орта, кәсіптік және дипломнан кейінгі. Педагогика ұлттық білім берудің барлық жүйесін бейнелейді, білім берудің болашағын болжайды. Тек педагогикалық мекемелер оқу үшін нақты мамандарды мақсатты түрде дайындайды. Бұл мамандардың кәсіби құзыреттілігі педагогикалық мәдениетке байланысты, ал басқа жоғары оқу орындарында түлектердің ішкі даму мәселелерін елемеу үрдісі байқалады. Жаңғырту, қайта құру және оңтайландыру үшін жоғары педагогикалық білім беру жүйесін жоюдың барлық әрекеттері әлемдік үрдістерге қайшы келіп қана қоймай, мемлекеттің білім беру қағидаттарына нұқсан келтіреді.

Қазіргі заманғы мектептер білім деңгейі жоғары, жан-жақты және мамандандырылған біліктілігі бар мұғалімдерге мұқтаж. Білім берудің жаңа жаһандық тенденциялары мектептің жаңа түрін жасайды: оқушылардың жеке әлеуеті мен рухани мәдениетін дамытуға бағытталған гуманистік, ауыспалы педагогикалық шығармашылық мектебі. Педагогикалық білім қазіргі мектептің күрделі және өзара тәуелді әлеміне ену үшін жаңа дағдылары, кең білім базасы және құзыреттілік жиынтығы бар түлектерді дайындауы керек. Қазіргі мұғалімдер өздерінің алдындағы адамдар елестете алмайтын жағдайда жұмыс істеуі керек. Бұл білім беру қызметтерінің маркетингі, білім беруді әртараптандыру және жаһандану, сонымен қатар ғылыммен, бизнеспен және дінмен тығыз байланыс. Бұл жағдайлар заманауи мектепте жоғары білікті мамандарды қажет етеді. Бүгінгі жағдай мектеп мұғалімінен тек пәнге бағытталған білім берудің құралы ғана емес екенін талап етеді. Осылайша, мұғалімдерді даярлау үшін нормативтік база құру, педагогикалық білім берудің жаңа тұжырымдамаларын әзірлеу және қазіргі заманғы білім беру технологияларын академиялық ортаға енгізу, педагогиканы тұтастай бөліспеу және елемеу қажет. Педагогикалық білім - бұл кәсіби сала, онда түлек оқытуда сәтті мансапқа ие бола алады және мамандық бойынша орта немесе қосымша білім ала алады.

Пайдаланған әдебиет:

Маханова, Е. А. Педагогика бүгін: мәселелер мен шешімдер / Е.А. Матанова. - Мәтін: тікелей // бүгінгі Педагогика: мәселелер мен шешімдер: V халықаралық материалдар. ғылыми. конф. (Санкт-Петербург қ., 2019 ж. шілде). — Санкт-Петербург: оның баспасы, 2019. — С. 9-12. - URL: https://moluch.ru/conf/ped/archive/337/15172

Тузелбай Сымбат Ержанқызы  Шет тілдер және іскерлік карьера университеті

---