Махаббат өмір өзегі
Батыс Қазақстан облысы Ақсай қаласы
№ 4 ЖОББ мектебінде өзін - өзі тану пәнінің мұғалімі
Жандосова Айжан Жандосқызы
Тақырып: Махаббат өмір өзегі
Сабақ мақсаты:
Оқушыларға махаббат, сүйіспеншілік ұғымдарының құндылық ретінде мәнін ашу.
Міндеттері:
-«махаббат», «сүйіспеншілік» ұғымдарының адам өміріндегі мәнін түсіндіру;
- сүйіспеншілік қарым - қатынастарын дамыту
- оқушыларды өз Отанын, туған жерін, ата - анасын сүюге тәрбиелеу.
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңi.
Оқушылармен амандасып, «Өзін - өзі тану» сабағының ережесін «5 - Т» қайталап, сабаққа қатысқандары үшін әр балаға 20 ұпайдан беремін.
Оқушылардың оқу құралдарын «5 затты» тексеріп, ұпайларын түгендейміз.
2. Тыныштық сәті. Су асты патшалығына ойша саяхат.
Көзіңізді жұмыңыз және бірнеше рет терең тыныстаңыз; денеңізді босатыңыз. Бірнеше секундтан соң теңіз түбіне саяхат жасаймыз.
Теңіз жағасымен келе жатқаныңызды елестетіңіз. Толқындардың жеңіл шалпылына, шағалалардың шуылына құлақ түріңіз. Жалаң аяқтарыңызбен құмды сезініңіз. Шалғайдан қара нүкте көріп тұрсыз: ол жақындаған кезде дельфин екенін түсіндіңіз. Ол сізді теңіз түбіне алып кету үшін келді. Ол өте әдепті жәндік, сізді шыдамдылықпен күтіп тұр. Жайлап оның арқасына отырыңыз, мықтап ұстап, жолға шығыңыз. Дельфиннің арқасында жайланып отырып, өзіңді қауіпсіз сезіну, су астында жүзу қандай керемет. Жан - жағыңызға қараңыз: мұнда кемпірқосақ тәрізді арлы - берлі жарқырай қалқыған әсем балықтар қаншама. Теңіз түбіне бойлаған сайын айнала қалайша өзгереді, суда тербелген қаншама ғажайып балдырлар. Қараңызшы, қандай орасан зор балықтар, ал енді анау жаққа көз тастаңыз... бұл орасан зор сегізаяқ. Су асты неткен қызықты әрі ғажап әлем. Сіз бір нәрсені байқадыңыз ба? Мұнда неткен тұңғиық, толық тыныштық. Осы тыныштық күйде болыңыз.
Ал қазір жоғарыға, өз әлемімізге кері қайтуға дайындалыңыз. Айналаға жіті қараңыз. Ғажап түстерге тағы бір рет қараңыз және тыныштыққа құлақ түріңіз. Осындай тыныштық сізге самалдай әсер береді. Енді дельфин кері қарай жолға шықты. Сіз су бетіне шықтыңыз, жағаға жақындадыңыз. Дельфиннің арқасынан түсіңіз, оны сипалаңыз және осындай ғажап саяхатқа апарғаны үшін ризашылық білдіріңіз.
Сыныпқа оралыңыз және өз орныңызға келіңіз.
Бірнеше секундтан соң көзіңізді ашыңыз, осы түйсінген тыныштықты өз бойыңызда сақтауға тырысыңыз.
3. Үй тапсырмасын тексеру.
№9 сабақ. Махаббат шуағы
4. Мұғалімнің сыйы. Жан ана
Әр адам жарық дүниеге келгенде мейірімді, жүрегі жылы жанды көреді. Ол - Ана. Балапаның қанаттыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқыттырмай бауырына басып, біз үшін жанұшыра шырылдайтын да - Ана. Ана деген сөзге лүпіл қақпайтын жүрек, мөлдіремейтін жанар жоқ. Әрбір ана отының өшпеуін, бақытының көшпеуін, шаңырағының құламауын, сәбиінің жыламауын, сұм соғыстың болмауын тілейді. Біз - қазақ деген ұлы халықтың ұрпағымыз. Қыз Жібек пен Баян Сұлудың, Мәншүк пен Әлияның сіңлілеріміз.
Ана - тіршіліктің гүлі, отбасының берекесі, бүкіл адамзаттың тәрбиешісі. «Ат биеден, алып анадан туады» дейді халқымыз. Дүниеде анасыз адам жоқ. Қаламы жүйрік жазушы да, данышпан ғалым да, ел бастаған көсем де, сөз бастаған шешен де ана көкірегінен нәр алып өскен. Ана - барлық өмірдің бастауы. Ол өз сәбиін мәпелеп өсіреді, жақсы болуын қалайды. Адам бойындағы барлық асыл қасиеттер күннің нұрынан, ананың ақ сүтінен дариды. Ана - ұлы адам, қасиетті жан. Тіпті айта берсең сөз жетпейді. Ана бір қолымен бесікті тербетсе, бір қолымен әлемді тербетеді деген. Расымен, анасыз өмірді, әлемді елестету мүмкін емес. Әрбір жұмыр басты пенде бұл өмірге келгені үшін анасына қарыздар. Құдайдан кейінгі құдірет иесі - Ана. Сондықтан мына жарық дүниеге әкелген ана алдында бәріміз басымызды иеміз.
Халық арасында ананы қадірлеу, ананың орны туралы даналық сөздер көп. Мұхамбет пайғамбардың хадистерінде де ең алдымен ананы құрметтеу парыз екені айтылады: «Әуелі анаңа, тағы да анаңа, содан соң әкеңе жақсылық жаса» делінген. «Кімде - кім ата - анасының ризалығын алған болса, соның өмірі ұзартылады», «Жұмақтың кілті - ананың табанында». Осы сөзден кейін есі бар, жер басып жүрген бүкіл адамзаттың анаға бас иіп, тағзым етпеуі үлкен қателік.
Мен де анамды қатты жақсы көремін. Сыйлаймын, амандығын тілеймін. Бірақ кейде оны ренжітіп алып жатамын. Мен өзім шыдамсыз, тез ашуланатын адаммын. Кейде анама бұлданып, қарсы сөйлеп қалатыным бар. Бірақ ашуым қайтқан соң «бекер айттым - ау» деп өкініп қалам. Қанша ашуға бой алдырмауға тырыссам да, болмай қалады ойлағаным. Бірақ анам кешірімшіл, ақылды, байсалды кісі. Ол менің мінезімді біледі. Кейде ол да маған қырсығып қалатыны бар. Артынша мен анама барып көңілін табуға тырысамын. Бетінен сүйіп, жылы сөздер айтамын.
Анамның жүрегі ауырады. Кейде қатты ауырып қалатыны бар. Мұндай кезде шыбын жаным шырылдап, Тәңірден амандығын тілеймін. Бұл өмірде достарым, туыстарым қаншалықты көп болғанымен, олардың жаны анамдай ашылмайтындай болады. Анашым - отбасымның тірегі. Барлығы, тіпті әкем де, жасы үлкен - кіші туыстарым да бір іс бастарда, басқа да жағдайларда анаммен ақылдасады. Ол барлық мәселенің шешімін тауып, реттейді, кеңес береді. Көп адамдар анама көз тиген дейді. Анам - табиғатынан жаны да, келбеті де үйлесім тапқан ажарлы кісі. Оны қатты жақсы көремін, тек кейде қателік жасап қаламын. Анашым мені түсінетіне күмәнім жоқ. Анам ауырмаса екен. Онсыз өмірім не болмақ?! Мен қалай өмір сүрем, білмеймін. Құдайым, мамам аман болсыншы! Барлық аналар аман болсын.
- Адамның шын ықыласпен істеген іс - әрекеттері қандай сезім тудырады?
- Сүйіспеншілік сезімдеріңді қалай білдіресіңдер? Кімге?
- Туған жер, табиғат қандай сезім тудырады?
- Бәрінің бастауы - Махаббат! деген сөзді қалай түсінесіңдер?
5. Дәйексөз.
«Дүниеде ана махаббатынан қасиетті нәрсе жоқ. Оның алдында адамды ынтықтырушы өзге дүниелер әлсіз келеді»
В. Г. Белинский
6. Шығармашылық жұмыс.
«Ана» топтастыру
7. Топпен ән айту. Ана туралы жыр
Әлемнің жарығын, сыйладың сен маған.
Даланың әр күнін, жинадың сен маған.
Сен бердің құстардың қанатын самғаған,
Балалық құштарым өзіңе арналған.
Қайырмасы:
Әлдилеп аялап, өсірген жемісін.
Самал жел, сая бақ, құшағың мен үшін.
Есейіп кетсем де, мен саған сәбимін.
Көңілді көктемдей, көзіңнен танимын.
Қайырмасы
Өтеуге борышым, анашым, жан сырым.
Іздедім сен үшін, әлемнің асылын.
Әлемнің байлығын, сыйлар ем, кеш мені.
Сыйлар ме ай, күнін, қолыма түспеді.
Қайырмасы
8. Үй тапсырмасы.
№10 сабақ Туған ел
9. Соңғы тыныштық сәтi.
Баяу әуен қойылады. Оқушылар денесін, басын тік ұстап, көзін жұмып отырады.
Мұғалім жәй дауыспен:
- Әрқайсымыз оң қолымызбен жүрегімізді ұстап көрейік. Өз жүрегіміздің жылылығын сезініп, жүрек жылуымызды адамдарға, айналамызға жеткізу үшін іштей оларға жақсы тілектер тілейік. Жақсы ой ойлайық, жақсы сөз сөйлейік, жақсы іс жасайық! Бүгінгі сабақтан алған әсерлеріңізді жүректеріңізге түйіп алыңыздар. Рахмет! Көздеріңді ашуға болады.
№ 4 ЖОББ мектебінде өзін - өзі тану пәнінің мұғалімі
Жандосова Айжан Жандосқызы
Тақырып: Махаббат өмір өзегі
Сабақ мақсаты:
Оқушыларға махаббат, сүйіспеншілік ұғымдарының құндылық ретінде мәнін ашу.
Міндеттері:
-«махаббат», «сүйіспеншілік» ұғымдарының адам өміріндегі мәнін түсіндіру;
- сүйіспеншілік қарым - қатынастарын дамыту
- оқушыларды өз Отанын, туған жерін, ата - анасын сүюге тәрбиелеу.
Сабақ барысы:
1. Ұйымдастыру кезеңi.
Оқушылармен амандасып, «Өзін - өзі тану» сабағының ережесін «5 - Т» қайталап, сабаққа қатысқандары үшін әр балаға 20 ұпайдан беремін.
Оқушылардың оқу құралдарын «5 затты» тексеріп, ұпайларын түгендейміз.
2. Тыныштық сәті. Су асты патшалығына ойша саяхат.
Көзіңізді жұмыңыз және бірнеше рет терең тыныстаңыз; денеңізді босатыңыз. Бірнеше секундтан соң теңіз түбіне саяхат жасаймыз.
Теңіз жағасымен келе жатқаныңызды елестетіңіз. Толқындардың жеңіл шалпылына, шағалалардың шуылына құлақ түріңіз. Жалаң аяқтарыңызбен құмды сезініңіз. Шалғайдан қара нүкте көріп тұрсыз: ол жақындаған кезде дельфин екенін түсіндіңіз. Ол сізді теңіз түбіне алып кету үшін келді. Ол өте әдепті жәндік, сізді шыдамдылықпен күтіп тұр. Жайлап оның арқасына отырыңыз, мықтап ұстап, жолға шығыңыз. Дельфиннің арқасында жайланып отырып, өзіңді қауіпсіз сезіну, су астында жүзу қандай керемет. Жан - жағыңызға қараңыз: мұнда кемпірқосақ тәрізді арлы - берлі жарқырай қалқыған әсем балықтар қаншама. Теңіз түбіне бойлаған сайын айнала қалайша өзгереді, суда тербелген қаншама ғажайып балдырлар. Қараңызшы, қандай орасан зор балықтар, ал енді анау жаққа көз тастаңыз... бұл орасан зор сегізаяқ. Су асты неткен қызықты әрі ғажап әлем. Сіз бір нәрсені байқадыңыз ба? Мұнда неткен тұңғиық, толық тыныштық. Осы тыныштық күйде болыңыз.
Ал қазір жоғарыға, өз әлемімізге кері қайтуға дайындалыңыз. Айналаға жіті қараңыз. Ғажап түстерге тағы бір рет қараңыз және тыныштыққа құлақ түріңіз. Осындай тыныштық сізге самалдай әсер береді. Енді дельфин кері қарай жолға шықты. Сіз су бетіне шықтыңыз, жағаға жақындадыңыз. Дельфиннің арқасынан түсіңіз, оны сипалаңыз және осындай ғажап саяхатқа апарғаны үшін ризашылық білдіріңіз.
Сыныпқа оралыңыз және өз орныңызға келіңіз.
Бірнеше секундтан соң көзіңізді ашыңыз, осы түйсінген тыныштықты өз бойыңызда сақтауға тырысыңыз.
3. Үй тапсырмасын тексеру.
№9 сабақ. Махаббат шуағы
4. Мұғалімнің сыйы. Жан ана
Әр адам жарық дүниеге келгенде мейірімді, жүрегі жылы жанды көреді. Ол - Ана. Балапаның қанаттыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқыттырмай бауырына басып, біз үшін жанұшыра шырылдайтын да - Ана. Ана деген сөзге лүпіл қақпайтын жүрек, мөлдіремейтін жанар жоқ. Әрбір ана отының өшпеуін, бақытының көшпеуін, шаңырағының құламауын, сәбиінің жыламауын, сұм соғыстың болмауын тілейді. Біз - қазақ деген ұлы халықтың ұрпағымыз. Қыз Жібек пен Баян Сұлудың, Мәншүк пен Әлияның сіңлілеріміз.
Ана - тіршіліктің гүлі, отбасының берекесі, бүкіл адамзаттың тәрбиешісі. «Ат биеден, алып анадан туады» дейді халқымыз. Дүниеде анасыз адам жоқ. Қаламы жүйрік жазушы да, данышпан ғалым да, ел бастаған көсем де, сөз бастаған шешен де ана көкірегінен нәр алып өскен. Ана - барлық өмірдің бастауы. Ол өз сәбиін мәпелеп өсіреді, жақсы болуын қалайды. Адам бойындағы барлық асыл қасиеттер күннің нұрынан, ананың ақ сүтінен дариды. Ана - ұлы адам, қасиетті жан. Тіпті айта берсең сөз жетпейді. Ана бір қолымен бесікті тербетсе, бір қолымен әлемді тербетеді деген. Расымен, анасыз өмірді, әлемді елестету мүмкін емес. Әрбір жұмыр басты пенде бұл өмірге келгені үшін анасына қарыздар. Құдайдан кейінгі құдірет иесі - Ана. Сондықтан мына жарық дүниеге әкелген ана алдында бәріміз басымызды иеміз.
Халық арасында ананы қадірлеу, ананың орны туралы даналық сөздер көп. Мұхамбет пайғамбардың хадистерінде де ең алдымен ананы құрметтеу парыз екені айтылады: «Әуелі анаңа, тағы да анаңа, содан соң әкеңе жақсылық жаса» делінген. «Кімде - кім ата - анасының ризалығын алған болса, соның өмірі ұзартылады», «Жұмақтың кілті - ананың табанында». Осы сөзден кейін есі бар, жер басып жүрген бүкіл адамзаттың анаға бас иіп, тағзым етпеуі үлкен қателік.
Мен де анамды қатты жақсы көремін. Сыйлаймын, амандығын тілеймін. Бірақ кейде оны ренжітіп алып жатамын. Мен өзім шыдамсыз, тез ашуланатын адаммын. Кейде анама бұлданып, қарсы сөйлеп қалатыным бар. Бірақ ашуым қайтқан соң «бекер айттым - ау» деп өкініп қалам. Қанша ашуға бой алдырмауға тырыссам да, болмай қалады ойлағаным. Бірақ анам кешірімшіл, ақылды, байсалды кісі. Ол менің мінезімді біледі. Кейде ол да маған қырсығып қалатыны бар. Артынша мен анама барып көңілін табуға тырысамын. Бетінен сүйіп, жылы сөздер айтамын.
Анамның жүрегі ауырады. Кейде қатты ауырып қалатыны бар. Мұндай кезде шыбын жаным шырылдап, Тәңірден амандығын тілеймін. Бұл өмірде достарым, туыстарым қаншалықты көп болғанымен, олардың жаны анамдай ашылмайтындай болады. Анашым - отбасымның тірегі. Барлығы, тіпті әкем де, жасы үлкен - кіші туыстарым да бір іс бастарда, басқа да жағдайларда анаммен ақылдасады. Ол барлық мәселенің шешімін тауып, реттейді, кеңес береді. Көп адамдар анама көз тиген дейді. Анам - табиғатынан жаны да, келбеті де үйлесім тапқан ажарлы кісі. Оны қатты жақсы көремін, тек кейде қателік жасап қаламын. Анашым мені түсінетіне күмәнім жоқ. Анам ауырмаса екен. Онсыз өмірім не болмақ?! Мен қалай өмір сүрем, білмеймін. Құдайым, мамам аман болсыншы! Барлық аналар аман болсын.
- Адамның шын ықыласпен істеген іс - әрекеттері қандай сезім тудырады?
- Сүйіспеншілік сезімдеріңді қалай білдіресіңдер? Кімге?
- Туған жер, табиғат қандай сезім тудырады?
- Бәрінің бастауы - Махаббат! деген сөзді қалай түсінесіңдер?
5. Дәйексөз.
«Дүниеде ана махаббатынан қасиетті нәрсе жоқ. Оның алдында адамды ынтықтырушы өзге дүниелер әлсіз келеді»
В. Г. Белинский
6. Шығармашылық жұмыс.
«Ана» топтастыру
7. Топпен ән айту. Ана туралы жыр
Әлемнің жарығын, сыйладың сен маған.
Даланың әр күнін, жинадың сен маған.
Сен бердің құстардың қанатын самғаған,
Балалық құштарым өзіңе арналған.
Қайырмасы:
Әлдилеп аялап, өсірген жемісін.
Самал жел, сая бақ, құшағың мен үшін.
Есейіп кетсем де, мен саған сәбимін.
Көңілді көктемдей, көзіңнен танимын.
Қайырмасы
Өтеуге борышым, анашым, жан сырым.
Іздедім сен үшін, әлемнің асылын.
Әлемнің байлығын, сыйлар ем, кеш мені.
Сыйлар ме ай, күнін, қолыма түспеді.
Қайырмасы
8. Үй тапсырмасы.
№10 сабақ Туған ел
9. Соңғы тыныштық сәтi.
Баяу әуен қойылады. Оқушылар денесін, басын тік ұстап, көзін жұмып отырады.
Мұғалім жәй дауыспен:
- Әрқайсымыз оң қолымызбен жүрегімізді ұстап көрейік. Өз жүрегіміздің жылылығын сезініп, жүрек жылуымызды адамдарға, айналамызға жеткізу үшін іштей оларға жақсы тілектер тілейік. Жақсы ой ойлайық, жақсы сөз сөйлейік, жақсы іс жасайық! Бүгінгі сабақтан алған әсерлеріңізді жүректеріңізге түйіп алыңыздар. Рахмет! Көздеріңді ашуға болады.
You Might Also Like
