Ulttyq biryńǵaı testinde beriletin keıbir esepterdiń shyǵarý joldary
Esilbaı jalpy orta bilim berý mektebiniń
matematıka pániniń muǵalimi:
Aıtmaganbetova Quralaı Karımollaqyzy
Ulttyq biryńǵaı testinde beriletin keıbir esepterdiń shyǵarý joldary.
Álemdik bilim keńistigine shyǵýda tehnıkalyq baǵyttaǵy ǵylym salalaryn damytý mindeti tur. Ol úshin bul baǵytta, ásirese matematıkanyń oqytý sapasyn kóterý kezek kúttirmeıtin mindet bolyp tabylady.
UBT esepterinde geometrıa esepteri qıyndyq keltiredi. Ol úshin esep shartyn tolyq jáne túsinikti etip oqý kerek. Sonymen birge onyń syzbasyn da durys syza bilýimiz kerek. Syzbanyń durys syzylýy bizdiń esebimizdiń durys, ári tez shyǵýyna kóp kómegin tıgizedi. O sy oraıda men sizderge birneshe esepterdiń shyǵarylý joldaryn usynyp otyrmyn.
1 - esep.(2014. 1 - nusqa 17 esep).
Teńbúıirli trapesıanyń búıir qabyrǵasy √13, al tabandary 3 pen 4 bolsa, dıagonalin tabyńdar.
Berilgeni: AV=SD=√13. VS=3. AD=4
Tabý kerek: AS dıagonalynyń uzyndyǵy.
Sheshýi: Ptolemeı teoremasy: Sheńberge ishteı syzylǵan tórtburyshtyń dıagonaldarynyń kóbeıtindisi, onyń qarama – qarsy jatqan qabyrǵalarynyń kóbeıtindileriniń qosyndysyna teń.
Olaı bolsa AS•VD=VS•AD+AV•SD
AS²=3•4+√13•√13 ------------- AS=5
Eskertý: Teńbúıirli trapesıaǵa syrttaı sheńber syzýǵa bolady.
2 - esep.(2014. 2 - nusqa 17 esep)
Trapesıanyń bir tabany bıiktiginen 3 sm artyq, al ekinshi tabany bıiktiginen 3 sm qysqa. Eger trapesıanyń aýdany 100 sm² bolsa, onyń tabandaryn tabyńdar.
Berilgeni: S=100 sm², VE= h, AD= h+3, VS= h - 3
Tabý kerek: VS, AD
Sheshýi: Trapesıanyń aýdany
Tolyq nusqasyn júkteý
matematıka pániniń muǵalimi:
Aıtmaganbetova Quralaı Karımollaqyzy
Ulttyq biryńǵaı testinde beriletin keıbir esepterdiń shyǵarý joldary.
Álemdik bilim keńistigine shyǵýda tehnıkalyq baǵyttaǵy ǵylym salalaryn damytý mindeti tur. Ol úshin bul baǵytta, ásirese matematıkanyń oqytý sapasyn kóterý kezek kúttirmeıtin mindet bolyp tabylady.
UBT esepterinde geometrıa esepteri qıyndyq keltiredi. Ol úshin esep shartyn tolyq jáne túsinikti etip oqý kerek. Sonymen birge onyń syzbasyn da durys syza bilýimiz kerek. Syzbanyń durys syzylýy bizdiń esebimizdiń durys, ári tez shyǵýyna kóp kómegin tıgizedi. O sy oraıda men sizderge birneshe esepterdiń shyǵarylý joldaryn usynyp otyrmyn.
1 - esep.(2014. 1 - nusqa 17 esep).
Teńbúıirli trapesıanyń búıir qabyrǵasy √13, al tabandary 3 pen 4 bolsa, dıagonalin tabyńdar.
Berilgeni: AV=SD=√13. VS=3. AD=4
Tabý kerek: AS dıagonalynyń uzyndyǵy.
Sheshýi: Ptolemeı teoremasy: Sheńberge ishteı syzylǵan tórtburyshtyń dıagonaldarynyń kóbeıtindisi, onyń qarama – qarsy jatqan qabyrǵalarynyń kóbeıtindileriniń qosyndysyna teń.
Olaı bolsa AS•VD=VS•AD+AV•SD
AS²=3•4+√13•√13 ------------- AS=5
Eskertý: Teńbúıirli trapesıaǵa syrttaı sheńber syzýǵa bolady.
2 - esep.(2014. 2 - nusqa 17 esep)
Trapesıanyń bir tabany bıiktiginen 3 sm artyq, al ekinshi tabany bıiktiginen 3 sm qysqa. Eger trapesıanyń aýdany 100 sm² bolsa, onyń tabandaryn tabyńdar.
Berilgeni: S=100 sm², VE= h, AD= h+3, VS= h - 3
Tabý kerek: VS, AD
Sheshýi: Trapesıanyń aýdany
Tolyq nusqasyn júkteý
You Might Also Like
-
Informatıka páni muǵalimi: Ilásova Elmıra Amangeldiqyzy
