InfoHub Logo

قۇرما — تىك شانشىلىپ، 24 مەتر بيىكتىككە دەيىن وسەتىن قۇرما پالماسى. قۇرما ىستىق  كليماتتى ايماقتاردا وسىرىلەدى. قۇرما ءوسىرۋ شارۋاشىلىعىمەن اينالىساتىن ەلدەرگە: ساۋد ارابياسى، يراك، الجير، مىسىر، سۋدان مەملەكەتتەرى جاتادى. قۇرما ەبەن تۇقىمداسىنا جاتاتىن تۋىس. قۇرما تۋىسىنا اعاشتار جانە بۇتالى وسىمدىكتەر جاتادى. قۇرمانىڭ  500-گە تارتا ءتۇرى بار.  قۇرمانىڭ بويىندا كومىرسۋلار (60-65%)، مىس، تەمىر، مىرىش، كوبالت، كاليي، فوسفور، كۇكىرت، بور، اليۋمينيي، كادميي، سونىمەن قاتار تيامين، نياسين، ريبوفلاۆين، فولاسين، پيريدوكسين، ك دارۋمەنى، تاعامدىق تالشىقتار، فتور، سەلەن، پەكتين جانە امينوقىشقىلداردىڭ 23 ءتۇرى بار. كەپتىرگەن جەمىسىندە 52% قانت، 48% گليۋكوزا بولادى. قۇرما تۇقىم كۇيىندە جانە تەلۋ، ۇلاستىرۋ ارقىلى وسىرىلەدى. قۇرمانى تۇقىمىنان وسىرگەندە 5-7 جىلدا، ۇلاستىرىلعاندارى 3-4 جىلدا جەمىس بەرەدى. ءىرى اعاشتارى جىلىنا 250 كگ-عا دەيىن ءونىم بەرەدى.

قۇرمانىڭ پايدالارى:

— اس قورىتۋعا پايدالى. تويىمدىلىق قاسيەتى وتە جوعارى بولىپ تابىلادى (100 گ.-دا 277 ككال.). زەرتتەۋشى ح.ۋ.دەۋسون ءبىر قۇرما مەن ءبىر كەسە ءسۇتتىڭ ادامعا قاجەتتى ءبىر كۇندىك كالورياعا تەڭ ەكەندىگىن ايتقان.

— جاس قۇرمانىڭ بويىندا 60-65 پايىز قانت بولعانىنا قاراماستان، ادامدى سەمىرتپەيدى.

— قۇرامىندا ا، س دارۋمەندەرى كوپ بولعاندىقتان، سالقىن تيگەندە ساۋىقتىرادى. سالقىن ءتيىپ، جوتەل پايدا بولسا، 1 قۇرما جەمىسى شىرىنىن 3،5 اس قاسىق جىلى سۋمەن قوسىپ تاماقتى شايۋ قاجەت.

— قان ازدىققا پايدالى. تەمىرگە باي بولعاندىقتان ءبىر ادام كۇنىنە 15 دانا قۇرما جەسە،  دەنەدەگى تەمىر قاجەتتىلىگىن قامتاماسىز ەتكەن بولادى جانە تەمىر جەتىسپەۋشىلىگىنەن پايدا بولاتىن اۋرۋلاردان ساقتانعان بولادى.

— گليۋكوزا قان قۇرامىن رەتتەيدى. س، ر دارۋمەندەرى كوكتامىردىڭ السىزدىگىن ازايتادى. بۇل ميكروەلەمەنتتەر جۇرەككە وتە پايدالى. وعان قوسا ارتەريالىق قان قىسىمىن رەتتەيدى جانە قان قىسىمى ارتقاندا قالپىنا كەلتىرۋ ءۇشىن قولدانىلادى؛

— تالشىقتى جەمىستەردىڭ قاتەرلى ىسىككە شالدىعۋ ءقاۋپىن تومەندەتەتىن زەرتتەۋلەر كورسەتكەن. قۇرمالاردا كوپ مولشەردە تالشىق بولادى.

— ميدىڭ جۇمىس ىستەۋ قابىلەتىن ارتتىرىپ، ەستە ساقتاۋ قابىلەتىن جاقسارتادى.

— قۇرما انتيوكسيداتتىڭ قاينار كوزى. انتيوكسيدانتتار قاتەرلى ىسىك، تامىردىڭ بىتەلۋى جانە قارتايۋدىڭ الدىن الۋدا وتە پايدالى. 

— زەرتتەۋلەر ناتيجەسىندە قۇرمانىڭ انتيسەپتيك ءدارى ەكەنى، جارالاردى تەز جازاتىن، ءسۇتتى ارتتىراتىن، نارەستەنى قورەكتەندىرەتىن، قۇرامىنداعى كاليي بالالاردىڭ وسىپ-جەتىلۋىن قامتاماسىز ەتەتىن تاپتىرمايتىن ازىق ەكەنى انىقتالعان.

— بەتكە بەزەۋ شىققاندا، بەتتە ۇساق تەسىكتەر پايدا بولعاندا ولارمەن بىردەن-بىر كۇرەسۋشى قۇرما جەمىسى بولىپ تابىلادى. بۇل جەمىستەن بەتكە ماسكا جاساعان دا، دەنەگە ارنالعان گەل قولدانعان دا پايدالى. ول دەنەنى ىلعالداندىرادى جانە جاسارتادى. 

— قۇرامىنداعى فوسفور مەن كالسييدىڭ مولدىعى قاڭقا سۇيەكتەرىنىڭ قالىپتاسۋىندا جانە سۇيەك قۇرىلىسىنىڭ تەپە-تەڭدىگىن ساقتاۋدا ماڭىزدى ءرول اتقارادى. فوسفور مەن كالسييدىڭ كوپتىگى سۇيەك اۋرۋلارىنان قورعايدى.

— قۇرمادا B1، B2 ۆيتاميندەرىنىڭ قاتار كەزدەسۋى باۋىردىڭ قىزمەتىن جاقسارتادى. باۋىر سۋىق جەمىستەردى جاقسى كورەتىندىكتەن قۇرمانى قاۋىن، قيارمەن جەگەن جاقسى بولادى.

— اسقازان جاراسىن ەمدەيدى. اسقازان جۇمىسىن جاقسارتادى. كەيبىر مەملەكەتتەردە اسقازان جاراسىن ەمدەۋ ءۇشىن قۇرما ارنايى تاجىريبەدەن وتكەن.  

— قۋىق جانە بۇيرەك قابىنۋىندا شيپا بولادى. سۋى بۇيرەك تاستارىنىڭ ىدىراۋىنا وتە پايدالى.

— ميدى جانە جۇيكە جۇيەسىن تىنىقتىرادى. ولاردىڭ جۇمىس ىستەۋ قابىلەتىن جاقسارتىپ، سەرگىتكىش اسەر بەرەدى. قۇرمانى ۇنەمى جەيتىن ادامدار دەپرەسسياعا تۇسپەيدى. ۇمىتشاقتىق اۋرۋىن ەمدەۋدە قۇرما ۇلكەن جەتىستىككە جەتتى.

— برونح پەن وكپەنىڭ قابىنۋىن ساۋىقتىرادى.

— قۇرامىندا يود كوپ بولعاندىقتان قالقانشا بەزى اۋرۋىنا شيپا بولىپ تابىلادى.

— كۇنىنە 1 قۇرما جەۋ اعزانى ماگنييمەن بايىتادى، ۇيقىنىڭ تى-نىشتىعىن قامتاماسىز ەتەدى. ال فرۋكتوزا مەن گليۋكوزا كوڭىل كۇيدى كوتەرەدى.

— قۇرمانى جاتاردان الدىن جەسە سال اۋرۋىنا قارسى وتە پايدالى.

---