تالپىنىس قاناتى تالماسىن
1958 جىلدان 1968 جىلعا دەيىنگى ون جىل الماتى وبلىستىق «كوممۋنيزم تاڭى»، ودان كەيىن «جەتىسۋ» گازەتىندە ءوتتى. ەڭ الدىمەن رەداكتوردىڭ ورىنباسارى، سودان كەيىن ءبىرىنشى ورىنباسارى بولىپ ىستەۋگە تۋرا كەلدى. ول جىلداردىڭ بەدەرى دە جۇرەككە نۇر قۇيادى.
مىناۋ «جەتىسۋ» گازەتىنىڭ بەس مىڭىنشى نومەرىنىڭ شىعۋىنا بايلانىستى رەداكسيا كوللەكتيۆىنىڭ 1967 جىلى 30 سەنتيابر كۇنگى سالتاناتتى جيىنىندا جاسالعان قىسقاشا بايانداما ەدى:
تاريحتا تالاي سىر بار، تالاي جىر بار. بۇگىنگى بەس مىڭىنشى نومەرىمىز دە ءبىراز تاريحتى ەسكە تۇسىرەدى. بۇگىنگى جەتكەن بيىكتەن سوناۋ وتكەنگە قاراساق، ەسەيگەنىمىزدى، كەمەلدەنگەنىمىزدى كورەمىز. تاريح بىزگە بۇرىنعىنى شەرتەر شەجىرە عانا ەمەس، بۇگىنگىگە قاي بيىكتەن قاراۋعا بولاتىنىن مەڭزەر بەلگى دە، ءار كەزەڭنىڭ وزىندىك قات-قابات قيىندىعى، قۇزار باسى، قۇلاما جارتاسى بولادى. كۇرەسپەن، ورلىكپەن سوعان شىققان عانا شىدامدى اتانباق.
وزىمىزگە دەيىن باسپا ءسوز تاريحىن جاساۋشىلاردىڭ كوبى-اق كەزەڭ قيىندىعىن شىدامدىلىقپەن جەڭگەن.
ءدال ءقازىر ورىس تىلىندە شىعاتىن گازەتتىڭ ءبىر پۇشپاعىندا قازاقشا جازۋدىڭ تۇرعانىن كورەيىكشى. وندا دا اراب تىلىندە. ءوز كوزىمىزگە ءوزىمىز سەنبەي، جۇرەگىمىز سۋ ەتە قالارى ءسوزسىز. «مىناۋ ونەردىڭ قاي ءتۇرى» دەپ قاپالانۋىمىز دا مۇمكىن.
تاڭدانبايىق، وسى «جەتىسۋ» گازەتىنىڭ سوناۋ باستاۋى سولاي باستالعان. سوۆەت وكىمەتى جەڭىسىمەن ىلە جارىق كورگەن «زاريا سۆوبودى» 8 مارت 1919 جىل گازەتىنىڭ پۇشپاعىنداعى وسىنداي جازۋدى بۇرىن ءباسپاسوزى بولماعان قاراڭعىلىعى باسىم حالىق قاتتى قۇرمەتپەن قارسى الدى. انا تىلىندە جاڭا ءداۋىردىڭ جارشىسىن وقىعانىنا قۋاندى. ول كەز ءۇشىن بۇل سوكەت ەمەس-تى. قايتا بۇرىنعى مەڭىرەۋ دە مەشەۋ ءداۋىردىڭ زىلىمەن بىتەلگەن كەۋدەگە ارايلاپ اتقان التىن تاڭنىڭ نۇرىن مىسقىلداپ دارىتۋدىڭ تابىلعان جولى ەدى. باسقا امال دا جوق-تى. پوليگرافيانىڭ جۇرناعى دا بولماعان حالىق بىردەن دەربەس گازەتىن شىعارىپ كەتە العان جوق.
وزدىگىنەن گازەت بولماسا دا «زاريا سۆوبودىداعى» سول ءبىر قازاقشا ءبولىم وتە قىمبات. ول بۇگىنگى وتىز مىڭ وقۋشىسى بار «جەتىسۋداي» گازەتتىڭ ارنا العان العاشقى تول باسى ەدى. ول بۇگىنگى بەس مىڭىنشى نومەردىڭ ءبىرىنشى نومەرى بولدى. ول توقاش سەكىلدى جالىننىڭ، وراز سەكىلدى وتتى كۇرەسكەردىڭ، عاني سەكىلدى جانعان جۇلدىزدىڭ كوپ الدىندا سويلەۋ مىنبەسى بولدى. وسى ءبولىمنىڭ ءوزى پارتيالىق دەرەكتەردى، ۇندەۋلەردى ۇلتتىق تىلدە ەڭبەكشى بۇقارانىڭ جۇرەگىنە جەتكىزۋدى كوزدەيدى.
بۇدان كەيىنگى كەزەڭدەر دە تالاي سىرعا باي. جەتىسۋدا دەربەس ۇلتتىق گازەت 1918 جىلدىڭ 21 يۋنىندە جارىق كوردى دەيمىز. ونىڭ اتى «جەدەسۋ وشسە حالىق مۇحبيرە»، تاتار-قازاق تىلىندە. بۇقاراعا ارنالعان قوعامدىق —ساياسي گازەت بولدى.
ودان كەيىن «كومەك». 1918 جىلدىڭ 16 دەكابرىنەن 1919 جىلدىڭ 29 دەكابرىنە دەيىن شىقتى.
«ۇشقىن». 1920 جىلدىڭ فيەۆرالىنەن 1921 جىلدىڭ اپرەلىنە دەيىن.
«كەدەي ەركى». جەتىسۋ وبلىستىق پارتيا كوميتەتى مەن سوۆەت اتقارۋ كوميتەتىنىڭ ورگانى — 1921 جىلدىڭ 4 اپرەلىنەن 1922 جىلدىڭ اۆگۋسىنە دەيىن.
«ءتىلشى». ۇزاعىراق شىققان گازەت وسى. 1922 جىلدىڭ 18 اۆگۋسىنەن 1929 جىلدىڭ 24 يۋنىنە دەيىن. الماتىنىڭ استانا بولۋىنا بايلانىستى رەسپۋبليكالىق «ەڭبەكشى قازاق» گازەتىمەن قوسىلدى كەيىن.
«ستالين جولى». 1933 جىلدان 1939 جىلعا دەيىن شىقتى.1939 جىلدىڭ مارتىندا «سوسياليستىك قازاقستانعا» قايتا قوسىلدى.
«كوممۋنيزم تاڭى». 1954 جىلدىڭ فيەۆرالىنەن 1964 جىلدىڭ 1 مايىنا دەيىن.
«جەتىسۋ». ءى 964 جىلدىڭ 1 مايىنان وسى ۋاقىتقا دەيىن.
وزدەرىڭىز شىعارىپ وتىرعان گازەتتىڭ ارعى تەگىنە توقتالۋىمىز تەگىن ەمەس. ياعني بۇل وسۋ جولى بار، اناۋ ارپالىس جىلدارىنىڭ وزىنەن-اق ارنا العان، اسۋ - كەزەڭى ايتۋعا، بۇگىنگى بەس مىڭىنشى نومەرى اتاپ وتۋگە تۇرارلىق گازەت دەگەن وسى. ونىڭ بويىندا ريەۆوليۋسيانىڭ وت-جالىنى، بەيبىت بەسجىلدىقتاردىڭ بەرەكەلى ىستەرى، ەڭبەكشىل قاۋىمنىڭ قاجىماعان قايسار كۇشتەرى بار دەگەن ءسوز.
«جەتىسۋ» گازەتى جەر جانناتى دەپ اتاۋ العان ءوڭىرىمىزدىڭ شەجىرەسىن جازدى. ول اناۋ-مىناۋ شەجىرە ەمەس، جاڭا ءداۋىردىڭ، سوۆەتتىك زاماننىڭ شەجىرەسى، جاسامپاز ۋاقىتتىڭ ساعاتىن ساناپ، سانالى ازاماتىن تاربيەلەدى. بۇل كۇرەس جولى، ەسەيۋ جولى ەدى.
سول جولدا گازەتتىڭ ءوزىنىڭ تۆورچەستۆولىق بەتى ايقىندالدى، ءداستۇرى قالىپتاستى. بۇگىنگى بىزدەر ءۇشىن، 60-70 جىلداردىڭ جۋرناليستەرى ءۇشىن ەڭ ارداقتى نارسە سول داستۇرگە قىلاۋ تۇسىرمەي، قايتا ونى بايىتا، اجارلاندىرا، اسەمدەندىرە بەرۋ. ءداستۇر بايلىعىنان اسقان مول قازىنا بولماسقا كەرەك. جاسالعان، جىلدار بويى جينالعان ءداستۇردى ورتايتۋ — ولاقتىڭ عانا ءىسى. ادام بويىنا رۋحاني نور دارىتاتىن گازەتتە ولاق وتىرسا، ونىڭ قىرسىعى بىرگە ەمەس، مىڭعا تيەدى. ولاق ءجۋرناليستىڭ بەرەر ءتالىمى دە شولاق.
ءبىز سوناۋ تاريحىمىزعا ۇڭىلسەك، ولاق بولۋعا حاقىمىزدىڭ جوقتىعىن تۇسىنگەندەيمىز. توقاش قالام تارتقان داۋىردەن كۇرەسە ءبىلۋدى، جەڭە ءبىلۋدى، جەڭىسكە دەگەن سەنىمگە ءوزىڭدى ءبىرجولاتا بەرە ءبىلۋدى ۇيرەنسەك، ءىلياس قالام تارتقان داۋىردەن ارىندى، ازۋلى بولۋدى ۇيرەنۋگە ءتيىسپىز. «تىلشىدە» شىققان ۋىتتى فەلەتوندار — تاپ جاۋىنىڭ ساعىن سىندىرىپ، سازايىن بەرگەن فەلەتوندار ەدى. ول كەزدەگى گازەتتەن شىرايلى ومىرىمىزگە قارا كۇيە جاققىسى كەلگەندەر كۇن قىزۋىنان قورىققان قاندالاداي بۇقتى. وتكىر قالام اياعىمىزدان شالعىسى كەلگەندەرگە نايزا بولىپ تۇيرەلدى. مىنە سول ءبىر سىن سەمسەرىن توت باسقان جوق پا، قايراۋلى ما؟
تالانتىنان ۇشقىن كورىنگەن جاس تالاپتاردى تاي عىپ جارىستىرىپ، ات قىپ بايگەگە قوسقان ەكەن. بۇل دا ءبىزدىڭ گازەتتەگى كەزىمىزدە كەلەلى مىندەت اتقارعان ىزگى ءداستۇردىڭ ءبىرى. قانداي ءداستۇردى قالىپتاستىرماسىن ونىڭ وزەگى، ارمانى، اقىرعى ماقساتى پارتيا مەن حالىقتىڭ بىرلىگىن بولاتتاي جىمداستىرۋ، وسى ۇلى ەكى جۇرەكتى ءبىر - بىرىمەن جالعاستىرۋ بولىپتى.
بۇگىنگى گازەتىمىزدىڭ بارلىق ءداستۇرىن ايتىپ تاۋىسا الماسپىز. الدا كەلە جاتقان ەلۋ جىلدىعى تاعى بار. وعان دا ايتار ءسوز قالسىن. دەگەنمەن ءتىپتى قاشىق ەمەس، اناۋ ءبىر جىلدارعى ىزدەنىس - تالپىنىستارىمىزدى ەسكە الساق، تاعى دا سەرپىلىپ، تاعى دا ورلەر مە ەكەنبىز.
وزات تاجىريبەنى ىزدەپ ءجۇرىپ جازعانىمىزدى ەسكە الايىقشى. سوناۋ ستاۆروپولدەگى مالاشەنكوعا، تاشكەنتتەگى «پوليتوتدەلگە» تاجىريبە ءۇشىن، سونى ءوز ەڭبەككەرلەرىمىزدىڭ يگىلىگىنە جاراتۋ ءۇشىن بارعان ەدىك.
سولاردى وقىعاندا ءوز قۋانىشىمىزدان وقۋشىلارىمىزدىڭ قۋانىشى اسىپ تۇسپەپ پە ەدى. جۋرناليست ءۇشىن وقۋشى العىسىنان ارتىق ناگرادا جوق.
پارتيا ۇيىمدارىمەن بىرلەسە وتىرىپ، وزەكتى دەگەن تاقىرىپتارعا ديسپۋتتەر ۇيىمداستىرعانىمىزدى ەسكە الايىقشى. «ادالدىق، پاراساتتىلىق — كوممۋنيستىك مورالدىڭ ءتۇپ قازىعى»، «جامبىل اتىنداعى كولحوز ارتتا دەگەن اتاقتان قاشان قۇتىلامىز»، «جازۋشى — باسپا — وقۋشى» دەگەن تاقىرىپتار كوپ ۋاقىت تالايدىڭ اۋزىندا ءجۇردى. ياعني ويلانسا ويلى دۇنيەلەر جاساۋعا بولادى ەكەن.
ۋاقىت تالابى ەڭ قاتال تالاپ. ول سەنىڭ بۇگىن ءتاۋىر دەگەن دۇنيەڭدى ەرتەڭ ەسكىرتۋى ىقتيمال. ال ۋاقىت ەسكىرتە المايتىن، ۋاقىت توزدىرا المايتىن دۇنيە جۇرەكتەن شىققان دۇنيە. قانشا جىلدار وتسە دە جۇرەك جالىنىمەن جازىلعان ەڭبەك ۇمىتىلماي، ەسكە تۇسە بەرەدى.
«شارۋاشىلىقتى باسقارۋ مەكتەبى». وسىلاي دەپ ءىستىڭ ىعىن، حالىقتىڭ ءتىلىن بىلگەندەرگە نەبىر بەتتەر ارنالىپ ەدى. «بۇلار — جەتىسۋدىڭ ماقتانىشى» دەپ ەڭبەگى جانىن نۇرلاندىرعان جاقسى ادامدارىمىزدى جازۋعا تىرىستىق. «سەكرەتارلاردى سىرلاستىرعاندا» — پارتيا ۇيىمدارىنىڭ اداممەن جۇمىس ىستەۋدەگى اسا باعالى تاجىريبەسى. سالتانات ءۇستى بولسا دا ايتا كەتەيىك، پارتيالىق جۇمىستىڭ تاجىريبەسى سالىنعان التىن ساندىقتىڭ كىلتى ءالى ەمىن - ەركىن كولعا تيمەي تۇر.
وسى قىسقاشا شولىپ وتكەندەرىمىز كەزىندە ۇيرەنشىكتى، گازەتتىڭ كۇنبە-كۇنگى ابىگەرى سياقتى بوپ قانا كورىنۋشى ەدى. بۇگىن بەس مىڭىنشى نومەردىڭ بيىگىنەن ۇڭىلسەك، بۇكىل ءبىر كوللەكتيۆتىڭ تۆورچەستۆولىق قادامىنىڭ تابى، ءداستۇر قازىناسىنا قوسقان تامشىسى ەكەن. ياعني جاقسى ءداستۇر اتاۋلى، ونىڭ ىشىندە تۆورچەستۆولىق ءداستۇر ءبىر كۇندە اسپاننان تۇسە قالمايدى، قيىرشىقتان ارشىلاتىن التىننىڭ تۇرىندەي ءتۇن ۇيقىنى ءتورت بولگەن ىزدەنۋدىڭ، ەڭبەكتەنۋدىڭ ارقاسىندا جىلدار بويى قۇرالىپ، جىلدار بويى جينالدى. ءداستۇردى جالعاستىرۋدىڭ، قاستەرلەۋدىڭ ارداقتى، جاۋاپتى بولاتىندىعى دا سوندىقتان.
بۇگىنگى سالتاناتتا «جەتىسۋدىڭ» سول ءبىر جىلدارداعى جاقسى ءداستۇرىن نە دەپ ايتامىز دەسەك، ونىڭ اتى - «ىزدەنۋ» بولاتىن. ىزدەنۋسىز گازەت — ءالى گازەت. ىزدەنگىش ءجۋرناليستىڭ ءسوزى — مىڭ كۇندىك، ىزدەنبەيتىن ءجۋرناليستىڭ ءسوزى ءبىر كۇندىك. قويۋ شاڭنىڭ ورتاسىندا ءجۇرىپ قوندى تۇزەگەنشە، ەلگە، حالىققا كورىنەر جۋرناليست جولدى تۇزەۋ كەرەك. ءبىزدىڭ گازەت ءوزىنىڭ تاريحىمەن، وزىندىك مەكتەبىمەن تالاي جۋرناليستەردى تاربيەلەگەن. ولاردىڭ ءبىرقاتارى كەشەگى سۇراپىل سوعىستان قايتپاي قالدى. بۇگىن بەس مىڭىنشى نومەردى شىعارۋعا بايلانىستى سالتانات ۇستىندە قىرشىن كەتكەن سول ءبىر قالام يەلەرىنە، گازەتىمىزدىڭ كەزىندە ويلى دا ورالىمدى بولۋى جولىندا كۇش سالعاندارى ءۇشىن باس يەيىك.
كۇنى كەشە ءوز ارامىزدا ءقادىرلى دە قاراپايىم ەڭبەككەرلەر بار ەدى. سونىڭ ءبىرى كۇنى-تۇنى باسپاحانادا گازەت بوياۋىنىڭ ءيسى مۇرنىنا بارماسا كوڭىلى كونشىمەيتىن مارقۇم عافۋروۆ اقساقال بولاتىن. جايدارى مىنەزى، ماكەت سىزۋدان جالىقپايتىن ءانۋار اۋكەنوۆ تە اياۋلى قالامداستارىمىزدىڭ ءبىرى ەدى. جىر دەسە جىرعا شەبەر، وقۋشىعا ورالىمدى ويمەن جەتكىزەتىن شەبەر، قاي تاقىرىپقا سالساڭ دا قايران قالدىراتىن ماتەريالداردى دا توگە بەرىپ وتىراتىن مۇسىرەپوۆ قوسجانىمىز دا بۇگىن ارامىزدا جوق.
ءبىراق ءبىزدىڭ ويىمىزدا، قازىرگى سالتانات ۇستىندە ولاردىڭ بويىنداعى ىزگى قاسيەتتەر وتىر. ءىز قالدىرعان ازامات حالقىنا ءاماندا ءقادىرلى.
بيىلعى داڭقتى ەلۋ جىلدىقتىڭ گازەت بەتىنە ەنگىزگەن اجارى ءوز الدىنا ءبىر توبە. ءقازىردىڭ وزىندە-اق «جۇرەگىم، جىرىم — وكتيابر»، «جەتىسۋداعى جالىندى جىلدار ىزىمەن»، «وكتيابر پەرزەنتتەرى» دەگەن اتپەن اۋداندارىمىز وبلىس ەڭبەككەرلەرىنىڭ الدىندا گازەت بەتىندە ەسەپ بەرۋدە. ەڭبەك ادامدارى جايلى ادەمى وچەركتەر جارىق كوردى. بۇل دۇنيەلەر قالامىنان شىققان جۋرناليستەرگە وقۋشى قاۋىم جۇرەگىندە جىلى العىس سەزىم بار.
الايدا، مەرەكەلى جىل جونىندەگى قورىتىندى جاساۋ ءالى ەرتە. ناعىز اۋىر جۇك كوتەرەر شاققا جاڭا كەلدىك. الدىمىزداعى ءبىر اي، ءبىر اپتا ءبىزدىڭ دە تۆورچەستۆولىق قابىلەتىمىزدىڭ تارازىعا تۇسەر شاعى. سوناۋ ءبىر ىزدەنگىشتىك ءداستۇردى دامىتا الدىق پا، تولىستىق پا، وستىك پە - سونى ايناداي انىق كورسەتەتىن كەزەڭ، مىنە، تاپ وسى. بۇل كەزەڭنىڭ سىنى، جالپى بيىلعى جىلدىڭ سىنى قاي كەزدەگىدەن بولسا دا جاۋاپتى. ەلۋ جىلدىڭ ارىندە ارقامىزداعى جۇكتى قايىسپاي كوتەرىپ، ىزدەنگىشتىك ءداستۇرىمىزدى بايىتساق، وندا شىن مانىندە بۇعانامىزدىڭ بەكىپ، كەمەلدەنگەنىمىز، كەڭ ورىسكە قۇلاش سەرمەگەنىمىز.
بەس مىڭىنشى نومەردى شىعارىپ وتىرعان كوللەكتيۆتىڭ شەبەرلىگى شىنى بولسا كەرەك. ونىڭ وتكەن مەكتەبى — ۇلكەن مەكتەپ. ونىڭ بويىندا ەلۋ جىلعا جۋىق ۋاقىتتىڭ بەرگەن ءومىر ساباعى بار، ەلۋ جىلداي جيناعان تۆورچەستۆولىق ءداستۇرى بار. ەندەشە كىبىرتىك، تاقىرىپ تابۋداعى تىنىس تارلىعى ءبىز ءۇشىن ۇلكەن ءمىن. كەمشىلىك اتاۋلى، ولاقتىق، جۋرناليستىك سالاقتىق بىزبەن قوڭسى قونا الماۋى كەرەك. وسى تاريحتى قاستەرلەگەن، وسى ءداستۇردى قىمبات تۇتقان ادام عانا ول ءوزىن ىزدەنۋ، ءوسۋ جولىنا سالادى.
تاريحي تالاپ تۇرعىسىنان قاراساق، ارينە، گازەتتىڭ بۇگىنگى دارەجەسىن بۇرىنعى كەزەڭدەرمەن سالىستىرىپ بولمايدى. ءبىراق، ءبىز ءوز ءداۋىرىمىزدىڭ بيىگىنەن، بۇگىنگى تاڭدا ۇلى پارتيا قويىپ وتىرعان تالاپ تۇرعىسىنان قارايمىز عوي. ءبىر كەزدە وقۋشىنىڭ ساۋاتىن اشۋدىڭ ءوزى گازەت ءۇشىن ۇلكەن مىندەت ەدى. ال ءبىزدىڭ بۇگىنگى وقۋشىمىز شەتىنەن ءبىلىمدى، ولاردىڭ تالعامى زور، تالابى كۇشتى، مادەنيەتتى وسكەن، مارتەبەلى قاۋىم. ءبىزدىڭ بۇگىنگى زامان، كوسموس زامانى. ءبىزدىڭ بۇگىنگى زامانداس — جاڭا كوعامدى جاساۋشى. ءداۋىردىڭ وسىنداي كوركىنە وراي، سول ءداۋىردىڭ جارشىسى، ايناسى بولاتىن گازەتكە دە، جۋرناليستكە دە كويىلاتىن تالاپ وزگەشە. بۇل تالاپ وزگە ورەنى، بولەكشە قالام سىلتەۋدى قالايدى. بۇل تالاپ ءبىزدى ءومىر كوشىنەن ىلگەرى وتىرۋعا قامشىلايدى. وسىنداي كەزەڭدە ەسكى باگاجبەن عانا قالماي، ۇدايى ويلانعاننىڭ عانا، تالماي ىزدەگەننىڭ عانا اتى وزباق. گازەتىمىزدىڭ بۇكىل وسۋ جولى ءارقايسىمىزدىڭ زەردەمىزگە وسى اقيقاتتى قۇيادى. ەندەشە ەڭبەگىمىزدىڭ قىزىعىمەن بىرگە ۇلكەن قيىندىعى دا بار ەكەن. قيىندىقتى جەڭگەننىڭ ءوزى قىزىق. ول سەنىڭ قالامىڭدى قايراپ، قايراتىڭدى جانيدى. وقۋشى قاۋىمنىڭ كەلەر ۋاقىتتان كۇتەرى كوپ.
سول سەبەپتى بۇگىنگى سالتاناتتا بارشاڭىزعا شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتاپ، الداعى ۋاقىتتا ءارقايسىڭىزعا توقاشتىڭ بويىنداعى جالىندى، ءىلياستىڭ بويىنداعى دارىندى، تاماشالىعىن وزدەرىڭ تامسانا جازاتىن جەتى وزەننىڭ بويىنداعى ارىندى تىلەر ەدىم.
***
بۇل گازەتتىڭ جوعارىدا توپتاپ ايتىلعان يگى داستۇرلەرىن ەندى ازدى - كوپتى سارالاپ ايتايىق. ول تومەندەگى جولداردىڭ ۇلەسىنە ءتيسىن.
سارعايعان گازەت بەتتەرىنە قاراي بەرگىڭ كەلەدى. كەزىندە كۇندەلىكتى ىستەردىڭ جاي عانا حابارشىسى سياقتى كورىنگەن ماتەريالدار ەندى ۋاقىتتىڭ شەجىرەسىندەي ەلەس بەرەدى. رەداكسيا جۇمىسىندا قاربالاس كۇندەر كوپ، اسىققان، اپتىققان ساعاتتار ءجيى كەزدەسەدى. وسىنداي ساتتە ءاربىر ءنومىردىڭ ءمان-ماعىناسىن جەتە باعالاي بەرمەيتىن بولساق كەرەك.
ەندى مىنە بىرنەشە جىل وتكەن سوڭ قاراپ وتىرساڭ، قانشاما ويلار سول كەزدەگى قالپىندا الدىڭنان قايتادان وتەدى. قىزىعىمەن، قيىندىعىمەن ەتەدى. الپىسىنشى جىلداردىڭ باس كەزى «جەتىسۋ» گازەتى رەداكسياسى كوللەكتيۆىنىڭ تۆورچەستۆولىق ىزدەنۋ جولىنا تۇسكەن بەلدى ءبىر كەزەڭ ەدى. جۋرناليستتەردىڭ ىزدەنبەيتىن كەزى جوق. دەگەنمەن بىرىگىپ بىرلەسىپ ىزدەگەن كەزدە ول ىزدەنىستىڭ قالدىراتىن ءىزى بولەك بولادى ەكەن.
«زامانىمىزدىڭ ەرلەرى». ءبىر كۇنگى ادەتتەگى وتەتىن «لەتۋچكانىڭ» ءۇستى. گازەت بەتىندەگى ەڭبەك ادامدارى جايلى قىزۋ ايتىس بوپ كەتتى. بەرىپ جۇرگەن ماتەريالدار ءبىر سارىندى، ەڭبەك ادامدارىنىڭ رۋحاني ورەسىن كورسەتۋگە بارمايمىز، وندىرىستىك كورسەتكىشتەردەن ۇزاپ شىقپايمىز، قانشاما تاماشا زامانداستارىمىز بار، — دەگەن پىكىر ايتىلدى. بۇل ءسوزدىڭ ءبارى ورىندى ەدى. وسىنداعى «زامانداستارىمىز» دەگەن ءسوز جاڭاشا ەستىلگەندەي بولدى. جيىننىڭ سوڭعى جاعىندا «زامانىمىزدىڭ ەرلەرى» دەگەن جاڭا رۋبريكا اشساق قالاي بولار ەدى دەگەن ۇسىنىس ايتىلدى. بۇل ۇسىنىس جۇرتتىڭ جۇرەگىنە ۇيالاي كەتتى. ال سول ەرلەر كىم، ەندى سونى ىزدەۋ كەرەك.
ءالى ەسىمدە، وسى رۋبريكامەن العاش شىققان ماتەريال رەسپۋبليكادا قىزىلشا ءوسىرۋ جونىندە اتى شىققان اقىق نۇرمامبەتوۆ جايلى وچەرك ەدى. ءيا، ول وچەركتە اقىقتىڭ وندىرىستىك كورسەتكىشىنەن گورى ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىنە، اينالاسىنا نەسىمەن سۇيكىمدى بولىپ جۇرگەندىگىنە، جاستاردى قالاي باۋليتىندىعىنا مولىراق نازار اۋدارىلعان-دى. وچەركتى اۆتور ءۇش رەت جازدى. سونىڭ ناتيجەسىندە ول جاقسى بوپ شىقتى.
اقىق جايلى وچەركتىڭ اكەلگەن جاقسى ءبىر يگىلىگى رەداكسيادا جىگىتتەر بىر-بىرىمەن باسەكەلەسىپ، ءار قىرىنان ادەمى كورىنىپ جۇرگەن وبلىستىڭ شىن شامشىراقتارىن ىزدەي باستادى. سول ءبىر جىلدارى كوپتەگەن ەڭبەك ادامدارىنىڭ بويىنداعى اسىل قىرلار، تەرەڭ سىرلار وسى «زامانىمىزدىڭ ەرلەرى» دەگەن رۋبريكامەن بەرىلدى.
تەگىندە ءبىر جاقسى ويدىڭ كەلەسى جاقسى ويلارعا جەتەكتەيتىنى بار. «زامانىمىزدىڭ ەرلەرى» دەگەن رۋبريكامەن بەرىلگەن ماتەريالداردى قاراۋدىڭ ۇستىندە ءبىر كۇنى ماعان وقىس وي كەلدى. وسى جاڭا، جاقسى يدەيالاردى جيناقتايتىن ءبىر جيىن ۇيىمداستىرساق قالاي بولار ەدى. وسى جيىندا اركىم ءوز يدەياسىنىڭ جاقسىلىعىن عانا ايتىپ قويماسا، سول يدەيانى ورىنداۋدىڭ جولدارىن، ءتىپتى جازاتىن جەرىن دە كورسەتسە. جۇرتتى جۇمىلدىرۋ ءۇشىن سول جيىنعا ات قويىپ، ايدار تاقساق... وسى ويدى كەلەسى كۇنى رەداكتورعا ءابدۋالي قاراعۇلوۆقا ايتتىم. ول كىسى دەرەۋ ماقۇلدادى. جاقسى ويلاردى ورتاعا سالاتىن جيىنىمىزدى سودان بىلاي «قىزىقتى ويلار ساعاتى» دەپ اتايتىن بولدىق. وسى قىزىقتى ويلار ساعاتىنىڭ العاشقى پەرزەنتى كىم؟
«كەلەشەگىمىز كوكتەن تۇسپەيدى»، ونى ورناتاتىن ءوزىمىز، — دەيدى كەنجەعۇلوۆ ەلەۋسىن. 1961 جىلى 29 مارتتا وسىنداي اتپەن ارناۋلى بەت شىقتى. بۇل بەتتىڭ يدەياسىنىڭ تۋۋى دا قىزىق. ول كەزدە رەداكسياعا پارتيا تۇرمىسى ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى تۇرسىنباي كاكىموۆ بولاتىن. جاقسى ءبىر وي كەلىپ قالسا، سونى تەزىرەك جاريا ەتۋگە اسىعىپ جۇرەتىن جىگىت ەدى.
— ناسيحات ماقالالارىن ءجيى بەرەمىز. سولاردىڭ ءبىرازى جۇرت قىزىعىپ وقيتىنداي جازىلمايدى. ماعان ءبىر وي كەلىپ تۇر. ناسيحاتتىق ۇلكەن تاقىرىپتى قاراپايىم ادامنىڭ ويىمەن بايانداساق قايتەدى، — دەدى ول.
— جاقسى يدەيا ەكەن. ءيا، كەلەشەك كوعامىمىز دەگەندى ءبىزدىڭ قاراپايىم ەڭبەك ادامى قالاي تۇسىنەدى. بۇل تۇرعىدان بەرۋ قىزىقتى بولىپ شىعار ەدى. سەن وسى تاقىرىپتى كىمنىڭ اتىنان سويلەۋگە بولاتىنىن ويلان.
جاقسى يدەيامەن جۋرناليست كومانديروۆكاعا اتتاندى. ونىڭ ءبىرىنشى ماقساتى — اۆتوردى تابۋ. بۇل تاقىرىپقا جازا الاتىن عالىمدار، ارينە، قاسىمىزدا ەدى. ولاردىڭ قايسىسىنا بەرسەك تە ايتقاندى ورىندايتىنىنا شەك جوق. ءبىراق ءبىز عىلىمي اتاعى دا جوق، كوپ الدىندا كوپ سويلەپ تە جۇرمەگەن، ءبىراق ءومىردى كورگەن، كورگەندەرىن كوكەيىنە تۇيگەن قاراپايىم ادامدى ىزدەدىك. ىزدەگەن كىسىمىز ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنان تابىلدى دا. ساۋاتى از، ءبىراق ءومىردىڭ وزىنەن كوپ وقىعان قارت كوممۋنيست ەلەۋسىن كەنجەعۇلوۆقا ءتۇستى تاڭداۋ. ءيا، ەلەكەڭ ويدان شىقتى. قۇرمەتپەن اۋىلداستارى پەنسياعا شىعارسا دا، قاراپ وتىرا المادىم دەپ، ءوز تىلەگىمەن مال باعۋعا قايتا بارعان ادام ەكەن. ماتەريالدى جازاردىڭ الدىندا تۇرسىنبايدىڭ قارت شوپانمەن قالاي اڭگىمەلەسكەنىن ايتقانى ءالى ەسىمدە. ءبىر قوسپاسى جوق، وسىنىڭ ءبارى شوپاننىڭ ءسوزى دەدى.
سول بەتكە مىنە تالاي جىلدان سوڭ تاعى دا قاراپ وتىرمىن. يدەيانىڭ جاقسىلىعىنا قىزىققاندىعىمىز سونشاما، گازەتكە شىعارۋ ءۇشىن تۇرسىنباي ەكەۋىمىزدىڭ ءبىر جەكسەنبىنى سارپ ەتكەنىمىز بار ەدى. تاقىرىپشالارىنىڭ ءوزى دە ىستىق كورىنەدى: «سەنى وقىتقان سوۆەتتىك شىندىق»، «ءومىردىڭ التىن كىلتى قولىمىزدا»، «ءبىردىڭ ءىسى كىلەگەي، مىڭنىڭ ءىسى - بىرەگەي»، «ءارقايسىمىز ۇلكەن ىسكە مۇرىندىق بولساق». وسى جۇيەمەن قارت كوممۋنيست بارلىق ويىن ورتاعا جايىپ سالدى.
ءالى ەسىمدە، سول نومەر شىققان كۇنى يدەولوگيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ كەڭەسى بولعان ەدى، كەڭەسكە كوپتەگەن جۋرناليستەر جينالعان-دى. ولاردىڭ كوبىنىڭ اۋزىنان ارناۋلى بەت جايلى ادەمى سوزدەر ەستىدىك. مۇنىڭ ءوزى كوزدەگەن ماقساتىمىزعا جەتكەنىمىزدى اڭعارتقانداي بولدى. ويتكەنى جۋرناليستەر ءار نارسەگە سىناي قارايتىن قاۋىم. ولار ماقتاۋ ءسوزدى اسا ساقتىقپەن ايتادى.
«وزات تاجىريبە مەكتەبى». بۇل دا قىزىقتى ويلار ساعاتىنىڭ بەلدى ءبىر پەرزەنتى. كوپكە دەيىن گازەت بەتىنەن تۇسپەگەن تۇراقتى رۋبريكالاردىڭ ءبىرى بولدى. ونىڭ تۋۋى دا ءوز الدىنا بولەك ءبىر تاريح. سىرتتاعى جاقسىلىق تەزىرەك كوزگە تۇسەدى، ەرەكشە بولىپ تۇرادى. ءبىر كەزدە رەداكسيانىڭ مالوشەنكونىڭ تاجىريبەسىن جازۋعا ستاۆروپولگە، جۇگەرى ءوسىرۋدىڭ تاجىريبەسىن جازۋعا وزبەكستانعا كىسى جىبەرگەنى بار. ءبىر كۇنى ماجىلىستە، ءقازىر ەسىمدە جوق، ءبىر قىزمەتكەر «وسى وزىمىزدە دە وزاتتار كوپ، سولاردىڭ تاجىريبەسىن جەكە نەگە جازبايمىز»، — دەدى. مىنە وزاتتار تاجىريبەسىنىڭ تۋۋىنا تۇرتكى بولعان وسى وي.
قىزىقتى ويلار ساعاتىنىڭ يدەياسى جىلدان-جىلعا بايي ءتۇستى. تىڭ ويلار سونىڭ ناتيجەسىندە گازەت بەتىندە جارىق كورگەن جاقسى ماتەريالدار كوللەكتيۆتە شابىت اكەلدى. سول ءبىر كەزدىڭ كەيبىر كورىنىستەرىن كۇندەلىككە ءتۇرتىپ ءجۇرىپپىن. كۇندەلىكتى ۇدايى جازىپ وتىرۋعا ۋاقىت بولعان جوق. كەي كەزدە قاعازعا ءتۇسىپ قالعاننىڭ ءوزى وتكەن ومىردەن ەلەس بەرگەندەي.
«1962 جىلدىڭ 28-مارتى. بۇگىن گازەتتە «جامبىل اتىنداعى كولحوز ارتتا» دەگەن اتتان قاشان قۇتىلامىز» دەگەن بەت شىقتى. بۇل بەتتى ۇيىمداستىرعان ناسيحات جانە ۇگىت ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ءجۇنىس بەكتەپوۆ. بەت ۇيىمداستىرۋ وعان وڭايعا تۇسپەدى. ويتكەنى ءجۇنىستىڭ كومانديروۆكاسى ادەتتەگى بارىپ، بلوكنوتقا ءتۇرتىپ اكەلە قوياتىن كومانديروۆكا بولعان جوق. اۋداندىق پارتيا كوميتەتىمەن بىرلەسىپ، وسى تاقىرىپتاعى جينالىستى ۇيىمداستىرۋعا ءوزى تىكەلەي قاتىستى. كولحوزدىڭ بارلىق بريگادالارىندا كۇنى بۇرىن حابارلاندىرۋ ءىلىندى. «جامبىل اتىنداعى كولحوز ارتتا» دەگەن اتتان قاشان قۇتىلامىز؟ بۇل كولحوزشىلاردىڭ وزىنە قويىلعان سۇراق ەدى. مۇنداي تاقىرىپتا بۇرىن جينالىس بولىپ كورمەگەندىكتەن العاشقى كەزدە كولحوزشىلاردىڭ وزىنە دە توسىن كورىنىپتى. ءبىراق جينالىستىڭ ۇستىندە اۋداندىق پارتيا كوميتەتى مەن وبلىستىق گازەت رەداكسياسىنىڭ قانداي ماقسات كوزدەگەنىن كولحوزشىلار تاماشا تۇسىنگەن. سول سەبەپتى دە ويلارىنداعىنى قالتقىسىز ايتتى.
ءجۇنىس وسى قوس بەتتى شىعارۋعا قاتتى اسىقتى. ويلانعان تاقىرىپقا ساي فاكتىنى كەزدەستىرگەندە جاقسى جۋرناليستەردىڭ جانى جاي تاپپاي جۇرەتىنى ۇنايدى - اۋ وسى، شىركىن. ءجۇنىستىڭ جاتىق جازاتىنىنداي، باستاعان ءىسىن اقىرىنا دەيىن ادەمى اپارا بىلەتىندەي قاسيەتتى اركىمگە بەرسە. مىناۋ ەكى بەتىن وقىعاندا ءوزىڭدى جورعا اتقا ءمىنىپ كەلە جاتقانداي سەزىنەسىڭ.
كۇندەلىكتەگى جولدار وسىنداي ەكەن. ول جولدار وسى يدەيانىڭ تۋۋ تاريحىنا تاعى اپارىپ تىرەدى. راس، ول كەزدە قازىرگى تالدىقورعان وبلىسىنىڭ اقسۋ اۋدانىنداعى جامبىل اتىنداعى كولحوز (ءقازىر «قارگوز» سوۆحوزى) جيىن اتاۋلىنىڭ بارىندە سىنعا ۇشىرايتىن. كورسەتكىشتەرى وتە تومەن بولدى. پرەدسەداتەلدەر قۇپتامايدى. گاپ كولحوزشىلاردىڭ وزىندە ەمەس پە؟ ولاردىڭ شابىتىن نەگە كوتەرمەسكە؟ سولارمەن اشىق سىرلاسىپ كورسە قايتەر ەدى. رەداكسيا قابىرعاسىندا تۋعان وسى ويلاردى اۋداندىق پارتيا كوميتەتى، ونىڭ ءبىرىنشى سەكرەتارى تۇرسىن ماحمەتوۆ قۋانا قۇپتادى. بۇل ءبىر ادەبي جاندى، جاڭالىق دەسە جارعاق قۇلاعى جاستىققا تيمەي، ۇدايى ىزدەنىپ جۇرەتىن ادام ەدى. جوعارىدا ايتىلعان قوس بەت سول سىرلاسۋدىڭ ناتيجەسىندە دۇنيەگە كەلگەن-دى.
رەداكسيا ءدال وسى كولحوزدىڭ وزىندە ارناۋلى پوستى قۇردى. ول پوستى جۇرەك تەبىرەنتكەن ۇلكەن اڭگىمەدەن كەيىنگى جاڭالىقتار، سەرپىلىستەر جايلى جازىپ تۇردى. ءوزىنىڭ وسىنداي قادامىمەن وبلىستىق گازەت ارتتاعى ءبىر شارۋاشىلىققا جاردەم كورسەتۋىمەن بىرگە، باسقا شارۋاشىلىقتاعى ەڭبەك ادامدارىنا دا وي سالدى.
«شارۋاشىلىقتى باسقارۋ مەكتەبى». 1964 جىلعى گازەت بەتتەرىن اقتارعاندا كوزگە تۇسەتىن بەلدى ماسەلەنىڭ ءبىرى وسى. تالاي جىلدار ەل باسقارىپ، شارۋاشىلىقتى ورگە سۇيرەپ كەلە جاتقان وبلىستا از ەمەس. سولاردىڭ باسقارۋ شەبەرلىگىمەن ەل ءۇشىن كوپ يگىلىك جاساپ كەلە جاتقانداردى بارلىق قىرىنان نەگە كورسەتپەيمىز؟ بۇل جاقسى تالاپ. ءبىراق كيىن جۇمىس ەدى. پىكىر الىسۋ كەزىندە شاما كەلە مە دەۋشىلەر دە بولدى. جۇمىلا كوتەرگەن جۇك جەڭىل دەگەندەي، كوللەكتيۆ بولىپ قولعا العان سوڭ ءبىرسىپىرا يگى ءىس جاسالدى دا. وسى رۋبريكامەن نارىنقولداعى لەنين اتىنداعى كولحوزدىڭ پرەدسەداتەلى اشىمبايەۆتىڭ، شەلەك اۋدانىنداعى «شەلەك» سوۆحوزىنىڭ سول كەزدەگى ديرەكتورى تەمنوۆتىڭ، اقسۋ اۋدانىنداعى شوقان ءۋاليحانوۆ اتىنداعى سوۆحوزدىڭ ديرەكتورى داندىبايەۆتىڭ شارۋاشىلىقتى، كوللەكتيۆى باسقارۋ تاسىلدەرى جاريالاندى. ۇشەۋىنە ارناپ ءۇش بەت بەرىلدى. سونىڭ ەكەۋىنىڭ اۆتورى مەن ءوزىم بولدىم. قيىندىعىنان با، الدە ءوزىمىز بوساندىق جاسادىق پا، بۇل رۋبريكا كەيىننەن دىتتەگەن جەرىنە جەتپەدى.
ول جايلى كۇندەلىكتە بىلاي دەپ جازىپپىن: «ەڭ ءبىر جاقسى رۋبريكانى تارتا الماي كەلە جاتىرمىز - اۋ. مەنىڭ بايقاۋىمشا جەتپەيتىن ەڭ باستى نارسە سول ءبىر ەل باسقارۋدىڭ شەبەرلەرىمەن ۇزاق بىرگە بولماعانىمىزدا. شارۋاشىلىقتى جولعا قويۋدى سولاردىڭ وزىندەي ءبىلىپ تۇرساق، جەرىنە جەتكىزە جازار ەدىك - اۋ. گاپ سولاردىڭ وزىندەي بىلمەي جاتقانىمىزدا. سول سەبەپتى دە بەتتەردىڭ كوپ جەرلەرىندە ناقتى تاجىريبەدەن گورى جالپى تۇجىرىمداۋ دەس الىپ كەتە بەردى. ءدال سول جەرلەرى ەل باسقارىپ جۇرگەن ادامدار ءۇشىن سۋ تاتۋى مۇمكىن».
دەگەنمەن دە «شارۋاشىلىقتى باسقارۋ مەكتەبى» جۇرتقا ءبىراز وي سالىپتى. ونى كەيىنگى وبلىستىق ءبىر جيىندا بەدەلدى سوۆحوز ديرەكتورى اتاپ ايتتى. گازەتتىڭ قادامىن شىن جۇرەكتەن قۇپتايتىندىعىن ءبىلدىردى.
«بۇلار — جەتىسۋدىڭ ماقتانىشى». اتى باسقا بولعانمەن وسى رۋبريكا سوناۋ ءبىر جىلدارعى «زامانىمىزدىڭ ەرلەرى» اتتى رۋبريكانىڭ جالعاسىنداي ەدى. 1965 جىلعى گازەت كوتەرگەن ماسەلەلەردىڭ ىشىندە بەلدى كورىنگەنى وسى. وبلىسىمىزدىڭ ابىرويىن ارتتىرعان ارداقتى ادامدار جايلى وسى رۋبريكامەن ءجيى جازىپ تۇردىق. ولاردىڭ ىشىندە شوپاندار دا، قىزىلشاشىلار دا، ديقاندار دا، ونەركاسىپ وزاتتارى دا بولىپتى.
«ءبىر سوۆحوز دا ون عالىم». مۇنىڭ ءوزى سيرەك كەزدەسەتىن وقيعا. ءبىراق وبلىستان ول تابىلدى. كەزەكتى «قىزىقتى ويلار ساعاتىندا» وسى فاكتىنىڭ توركىنىنە ۇڭىلۋگە تىرىستىق. بۇل ءبىزدىڭ ءومىرىمىزدىڭ ۇلىلىعىن كورسەتەتىن، بۇگىنگى بيىگىمىزدى اڭعارتاتىن وقيعا. اۋىل تۇرعاي ايماقتا ءبىر سوۆحوزدىڭ وزىندە ون ادام عىلىمي جۇمىسپەن شۇعىلدانىپ ءجۇر.
مىندەت — وسى فاكتىنىڭ الەۋمەتتىك اسا ءماندى ماعىناسىن كورسەتۋ. ماسەلە وسىلاي قويىلدى. وسى يدەيامەن كومانديروۆكاعا بارىپ كەلگەن رەداكتوردىڭ ەكىنشى ورىنباسارى سارىباس اقتايەۆ جازعان بەت جۇرت كوكەيىنەن شىقتى دا.
بايقاپ وتىرساق، ءار جىلدىڭ تۆورچەستۆولىق ىزدەنۋ جاعىنان ءبىر - بىرىنەن بولەكشەلىگى بولىپتى. جالپى العاندا «قىزىقتى ويلار ساعاتى» جىل اسقان سايىن بايي بەرىپتى. گازەتتىڭ تىكپەسىنەن مىناۋ ءبىر جاقسى يدەيانى جاريا ەتكەن بەتتى دە كوردىك.
«اۋىلىنا قاراپ، ادامىن تانى». قىزىقتى ويلار ساعاتىندا ءوندىرىس جايلى، ادامدار جايلى جاقسى رۋبريكالار تۋىپ ءجۇر. وسى مادەنيەت سالاسىندا ءبىر ءتاۋىر قوماقتى ماسەلەنى نەگە كوتەرمەسكە؟ قانە، ويلانايىقشى.
بۇگىنگى اۋىل كەلبەتى بولەكشە. ۇيرەنشىكتى بولىپ كەتتى. ۇيرەنشىكتى ءىستىڭ ۇلىلىعىن بايقاماي قالاتىن جاي بار. ءبىراق سول ۇيرەنشىكتى دەگەننىڭ وزىنە دە ۇڭىلە بىلگەن ءجون ەمەس پە. ءارى وسى ماقساتقا جەتەيىك. ءارى ادامدارعا وي سالايىق. اۋىل مادەنيەتتى بولسا، اۋىلدا جاقسى ءداستۇر قالىپتاسسا، ول سونداعى ادامداردىڭ، ەڭ الدىمەن ينتەلليگەنسيانىڭ ەڭبەگى. ينتەلليگەنسيا مۇرىندىق بولعان جەردە جاقسىلىقتار كوپ بولماق. ينتەلليگەنسيا سەلقوس بولعان جەردە جامان ادەتتەر ارام شوپتەي قاۋلاپ كەتپەك. ەندەشە اۋىلىڭنىڭ ابىرويى — سەنىڭ ابىرويىڭ. سەن جاقسى بولساڭ — اۋىلىڭ دا جاقسى.
وسى ويلاردى سالۋ ءۇشىن بۇرىنعى جىلداردىڭ تاجىريبەسىمەن جامبىل اۋدانىنىڭ «قازاقستاننىڭ 30 جىلدىعى» كولحوزىندا اۋداندىق پارتيا كوميتەتىمەن بىرلەسىپ جينالىس وتكىزدىك. الدىن - الا دايىندىق ىسىنە رەداكسيانىڭ وكىلى قاتىناستى. بۇل ءىستى مادەنيەت ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بەكەن ءابدىرازاقوۆ قولعا الدى. «اۋىلىنا قاراپ ادامىن تانى» دەگەن بەت سونىڭ قالامىنان تۋدى. بۇل 1966 جىلعى ءساتتى باسىلعان دۇنيەنىڭ ءبىرى ەدى.
1967 جىل بارشامىزعا ءمالىم، تورقالى توي جىلى بولدى. گازەت كوللەكتيۆىنىڭ تۆورچەستۆولىق ىزدەنۋى بۇرىنعى قاي جىلعىدان بولسا دا جەمىستى بولۋعا ءتيىستى. «وكتيابر پەرزەنتتەرى»، «جالىندى جىلدار ىزىمەن» اتتى رۋبريكالار وسى جىلدىڭ جەمىسى. ءومىردىڭ ءوزى شىنداعان شىندىق شىمىر ەتىپ وسىرگەن ادامداردىڭ ونەگەسىن العا تارتتىق.
...سارعايعان گازەت بەتتەرى. ساعىنا قاراي بەرگىڭ كەلە بەرەدى. ءبارى ىستىق كورىنەدى. ءبىزدىڭ ايتقانىمىز 70 جىلداي الماتى وبلىسىنىڭ ءومىرىن جازعان گازەتتىڭ ءبىر ون جىلدىق ءومىرى عانا. قالعان ۋاقىتتا دا قانشاما ىزدەنىستەر، ءتۇن ۇيقىنى ءبولىپ، كوز مايىن تاۋىسقان قانشاما قينالىس ساتتەرى بولدى دەسەڭشى. سول كۇنىندە، سول ساتىندە قىسىلتقانىمەن، قينالدىرعانىمەن كەيىن قۋانىشقا بولەيتىن، وزگەنى دە، ءوزىڭدى دە دەمەيتىن جۋرناليست ەڭبەگى نەتكەن ءلاززاتتى ەدىڭ. قيىندىعىن ۇمىتتىرىپ، كەلەسى كۇنى جاڭا تاقىرىپقا قايتا قايراپ سالاتىنى دا وسى ءلاززاتتىڭ كۇشى بولسا كەرەك.
You Might Also Like
-
بۇل جونىندە ۇدايى ءساتتى قادامدار جاساپ جۇرەتىن "لەنينشىل جاس" گازەتىنەن بىردە "جارقىرايدى شاحتا ۇستىندە جۇلدىزدار" دەگەن تاقىرىپتى وقىدىم. قوس بەتتى الىپ جاتقان وسى باس تاقىرىپ ...
-
مەن اقىن ەمەسپىن. ءبىراق ءمولدىر سەزىمنىڭ اعىنى بار ادامداردىڭ ءبارىن اقىن جاندىعا جاتقىزامىن دەپ سىرباي ايتپاقشى، كەي كەزدە كەلىپ قالعان ويلاردى ەلەڭ جولدارىمەن قاعازعا تۇسىرەتىن ادەتىم دە بار. سوندا...
