Еңбек, кәсіп туралы мақал-мәтелдер
Еңбегі аздың өнбегі аз.
*** *** *** ***
Ұстаның бізі сүйкімді,
Жақсының сөзі сүйкімді.
*** *** *** ***
Ұстаның өрісі көрігінен төсіне дейін.
*** *** *** ***
Алтын менен күмісті
Зергер үшін жаратқан.
Арқар менен құлжаны
Мерген үшін жаратқан.
*** *** *** ***
Шебердің инесі де алтын,
Соққан күймесі де алтын.
*** *** *** ***
Шеберді саусағы асырайды.
*** *** *** ***
Еріншектің ертеңі бітпес.
*** *** *** ***
Жатқанға жан жуымас,
Жалқауға мал құралмас.
Еңбек, еңбекқорлық
Құс қонбаған көл жетім,
Ел қонбаған жер жетім.
*** *** *** ***
Еңбексіз өмір жоқ,
Ауырсыз жеңіл жоқ.
*** *** *** ***
Қойшыны таяғы асырайды,
Қасқырды аяғы асырайды.
*** *** *** ***
Атан түйе жүк астында қартаяр.
Түйір нан — тамшы тер.
*** *** *** ***
Сен істі сүйсең, іс саған бас иеді.
*** *** *** ***
Еңбек қылмай ер оңбас,
Бірлік қылмай ел оңбас.
*** *** *** ***
Күн шыққан соң суарған суды
Күн жұтады,
Күн батқан соң суарған суды
Жер жұтады.
*** *** *** ***
Бір тал кессең, он тал ек.
*** *** *** ***
Мал семіз болса, төл егіз.
Жер семіз болса, дән егіз.
*** *** *** ***
Еңбексіз өмір — сөнген көмір.
*** *** *** ***
Жер құтты болса,
Мал сүтті болады.
*** *** *** ***
Азығымен жер мүсінді,
Еңбегімен ер мүсінді.
*** *** *** ***
Қыста малыңды бақ,
Жазда шөбіңді шап.
*** *** *** ***
Қолы қимылдаған адамға
Кедейлік жоқ.
Аяғы қимылдаған адамға
Алыстық жоқ.
*** *** *** ***
Диқан жерді анасындай сүйеді,
Жер диқанын баласындай сүйеді.
*** *** *** ***
Жылай-жылай арық қазсаң,
Күле-күле су ішерсің.
*** *** *** ***
Әлің барда еңбек ет, еңкейгенде емерсің.
*** *** *** ***
Жер тоймай, ел тоймайды.
*** *** *** ***
Қой шелді болмай,
Төлді болмайды.
*** *** *** ***
Ерте шықсаң алдыңнан күн шығады,
Кеш шықсаң алдыңнан түн шығады.
*** *** *** ***
Еге білсең, егін тасқа да шығады.
*** *** *** ***
Егіншіні кетпеннің жүзі асырайды.
*** *** *** ***
Бәйгеден ат келмейді, бап келеді.
*** *** *** ***
Тұлпар шаба жетіледі,
Сұңқар ұша жетіледі.
*** *** *** ***
Еңбектің көзін тапқан,
Байлықтың өзін табады.
*** *** *** ***
Жерге еткен жақсылық жерде қалмайды.
*** *** *** ***
Ердің атын еңбек шығарады.
*** *** *** ***
Еңбек ерлікке жеткізер,
Ерлік елдікке жеткізер.
*** *** *** ***
Бақыт кілті еңбекте.
*** *** *** ***
Жер көңді жақсы көреді,
Ат жемді жақсы көреді.
*** *** *** ***
Көп еңбегі көңілді.
*** *** *** ***
Бір кісі қазған құдықтан мың кісі су ішеді.
*** *** *** ***
Отырған жерден отын кескен.
*** *** *** ***
Сүйіп істеген іс шаршатпайды.
*** *** *** ***
Жұмысы жемістінің — өмірі келісті.
*** *** *** ***
Егін піспей, қам сайла.
*** *** *** ***
Жігіттің жұмсаған күшін сұрама,
Бітірген ісін сұра.
*** *** *** ***
Жақсы жұмыс — жанға тыныс.
*** *** *** ***
Еңбек — ширатады,
Өмір сүйретеді.
*** *** *** ***
Еңкейгеннің еңсесін еңбек көтереді.
*** *** *** ***
Еңсесі қайтадан еңбек — игі.
*** *** *** ***
Еңбек патшалықты асырайды.
*** *** *** ***
Еңбек шаһар түзетеді,
Еңбексіздік оны жүдетеді.
*** *** *** ***
Еңбек өмірді ажарлайды.
*** *** *** ***
Терең құдықтың суы тәтті.
*** *** *** ***
Қой семізі қойшыдан.
*** *** *** ***
Жақсы бастама — істің жартысы.
*** *** *** ***
Мал баққандікі,
Жер жыртқандікі.
*** *** *** ***
Мақтаның атасы — жер, анасы — су.
Еңбегі жанғанның тоқтысы егіз туады.
*** *** *** ***
Көктемде жерге түскен бір дән,
Күзді күні мың дән болады.
*** *** *** ***
Жер байлықтың көзі,
Еңбеккер иесінің өзі.
*** *** *** ***
Су — ырыстың көзі,
Еңбек кірістің көзі.
*** *** *** ***
Малды баға білмеген пайданы таба білмейді.
*** *** *** ***
Қолыма жұмыс бергенің — жаныма тыныс бергенің.
*** *** *** ***
Күндіз қойын күтерсің, кешке жүнін түтерсің.
*** *** *** ***
Тігіншіні инесі асырайды.
*** *** *** ***
Ерінбей еңбек етсең — ерінің асқа тиеді,
Ерініп ілбіп кетсең — иегің тасқа тиеді.
*** *** *** ***
Қораң оңды болса, қойың қонды болар.
*** *** *** ***
Ащы еңбектен тәтті нан.
*** *** *** ***
Тары болса, тауық табылады.
*** *** *** ***
Жаман іс жоқ, жаман ісші бар.
*** *** *** ***
Екпіндінің үйі көрікті келеді.
*** *** *** ***
Малдың тамағына қара, малшының табағына қара.
*** *** *** ***
Диқан бабаның кетпенінен,
Шопан атаның таяғынан.
*** *** *** ***
Жан қиналмай жұмыс бітпес,
Талап қылмай мұратқа жетпес.
*** *** *** ***
Ырыс алды — ынтымақ.
*** *** *** ***
Біткен істің міні жоқ,
Бітірген ердің кемі жоқ.
*** *** *** ***
Ерте тұрған еркектің ырысы артық,
Ерте тұрған әйелдің бір ісі артық.
*** *** *** ***
Әлің барда еңбек ет,
Еңкейгенде емерсің.
*** *** *** ***
Алтын шыққан жерді белден қаз.
*** *** *** ***
Арамнан алған түйеден,
Адалдан алған ешкі артық.
*** *** *** ***
Қимылдаған қыр асады.
*** *** *** ***
Керек тастың ауырлығы жоқ
*** *** *** ***
Ерте тұрған өкінбес.
*** *** *** ***
Істегенің еліңе жақсы,
Үйренгенің өзіңе жақсы.
*** *** *** ***
Жігіттің түсін айтпа, ісін айт.
*** *** *** ***
Алғыр жігіт ақылына қарай іс қылар,
Олақ жігіт оңай жұмысты күш қылар.
*** *** *** ***
Отынды шапқанға жақтыр,
Малды тапқанға бақтыр.
*** *** *** ***
Сөз қуған пәлеге жолығар,
Шаруа қуған қазынаға жолығар.
*** *** *** ***
Қазаныңа не салсаң,
Шөмішіңе сол ілігер.
*** *** *** ***
Шегірткеден қорыққан егін екпес.
*** *** *** ***
Дихан болсаң, қос өгізің тең болсын,
Шаруа болсаң, қос етегің кең болсын.
*** *** *** ***
Шөбі жоқ деп жерден түңілме,
Мал бітпес деп ерден түңілме.
*** *** *** ***
Айыр пішен басында,
Кісені кереге басында.
*** *** *** ***
Орақшының жаманы орақ таңдайды.
*** *** *** ***
Ауру өле-өлгенше жаннан дәмелі,
Жалқау жан қинамай малдан дәмелі.
*** *** *** ***
Жалқауға сөз, шабанға таяқ өтпейді.
*** *** *** ***
Айтқызған жаманның ісі,
Қамшылатқан шабанның ісі.
*** *** *** ***
Жаман болатын жігіт, шегіншек келер,
Кедей болатын жігіт еріншек келер.
*** *** *** ***
Сен салар да мен салар
Атқа жемді кім салар.
*** *** *** ***
Ауырдың үстімен, жеңілдің астымен.
*** *** *** ***
Арзанның жілігі татымас.
*** *** *** ***
Отырам деп еріншек өлер,
Кісіге жақсылық қылам деп көңілшек өлер.
*** *** *** ***
Әңгіме бұзау емізер,
Бұзау таяқ жегізер.
*** *** *** ***
Ерінбеген шелектен су ішеді.
*** *** *** ***
Қолы қимылдағанның
Аузы қимылдар.
*** *** *** ***
Ерінген екі істейді.
*** *** *** ***
Ынта болса адамда,
Қиын іс жоқ ғаламда.
*** *** *** ***
Кедейлік жаны тәтті жалқауға үйір,
Еңбек ете білмейтін,, аңқауға үйір.
*** *** *** ***
Маңдайы терлемегеннің
Қазаны қайнамайды.
*** *** *** ***
Ақымақ күлкіге тоймайды,
Жалқау ұйқыға тоймайды.
*** *** *** ***
Еріншектің егіні піспес.
*** *** *** ***
Еріншектің ертеңі бітпес,
Жеңілшектің селтеңі бітпес.
*** *** *** ***
Кімнің тарысы піссе,
Соның тауығы.
*** *** *** ***
Арпа, бидай ас екен,
Алтын, күміс тас екен.
*** *** *** ***
Екпей егін шықпас,
Үйренбей білім жұқпас.
*** *** *** ***
Егін ексең тыңға,
Шықтым дей бер шыңға.
*** *** *** ***
Бас болмақ оңай,
Бастамақ қиын.
*** *** *** ***
Көз қорқақ, қол батыр.