InfoHub Logo

Резерфорд тәжірибесі. Атомның моделі
МАҚСАТЫ:
Резерфорд тәжірибесін және атом ядросының құрамына кіретін бөлшектердің физикалық мағынасын түсінеді
Теориялық білімдерін практикамен ұштастыру, логикалық ойлау қабілеттерін дамытады
Ой қозғау. «Сіз келісесіз бе?»
1) радиоактивтілік құбылысы бір ғалымның қате қойылған тәжірибесі негізінде ашылды дегенге сіз сенесіз бе?
2) радиоактивті элементтердің “ өздігінен “ сәуле шығарады деген тұжырымға сіз сенесіз бе?
3) радиоактивті сәулелерді адамды емдеуде қолданылады дегенге келісесіз бе?
4) радиоактивті сәулелер адам денсаулығына зиянды дегенге сіз келісесіз бе?
5) Альфа сәуле 1 бет қағаздан өте алмайды, жұтылады дегенге сіз сенесіз бе?
6) Бета сәуле дегеніміз әртүрлі энергиядағы электрондар ағыны дегенге сіз сенесіз бе?
7) Гамма сәуле 30 - 40 см қалыңдықтағы алюминийден өтіп кетеді деген сөзге сіз келісесіз бе?
8) радиоактивті элементтердің барлық уақытта үздіксіз сәуле шығаратынына сіз сенесіз бе?
9) радиоактивті элементтердің адамзатқа пайдасы көп дегенге сіз келісесіз бе?
10). α - бөлшегінің табиғатын 1908 жылы Джон Томсон эксперименттік зерттеулер арқылы анықтады, келісесіз бе?

Зерттеу тарихынан
Бізді қоршаған ортада сансыз мол әр түрлі табиғи заттар мен денелер бар. Қолдан жасалған көптеген жасанды бұйымдар да жетерлік. Әлемдегі әр түрлі денелер, жер бетіндегі, мұхиттар мен теңіздердегі сан алуан өсімдіктер мен жан - жануарлар қаншама?! Міне осындай «тірі табиғат» пен «өлі» табиғаттағы сан жетпес әр түрлі заттар мен денелер неден тұрады деген сұрақ туады. Енді осы сұраққа жауапты іздеп көрейік.

Сөздерден логикалық тізбек құрастырыңдар:

Ежелгі грек философы
Демокрит (460 - 370 гг. до н. э.)
«Атом» - гректің «бөлінбейтін»сөзін енгізген. Оның философиялық болжауы мынадай: кез - келген материалдық затты өте өткір пышақпен екіге бөлейік, сонан соң бөліктің біреуін тағы да бөлейік. т. с. с. Ерте ме кеш пе, әйтеуір біз одан ары бөлуге келмейтін бөлшекті аламыз. Ол материяның бөлінбейтін атомы болады деп тұжырымдады.

Демокриттің тұжырымы
Барлық денелер атомнан тұрады.
Атомдардың формасы көпжақты болады.
Атом бөлінбейді.
ОЛ МАТЕРИЯНЫҢ БӨЛІНБЕЙТІН АТОМЫ БОЛАДЫ ДЕП ТҰЖЫРЫМДАДЫ.

Беккерель Антуан Анри (1852 - 1908 г. г.)
Француз ғалымы, радиоактивті сәуле шығару құбылысын ашқан.
Альфа сәулесі - гелия атомының ядросы.
Бета сәулесі - шапшаң қозғалатын электрондар ағыны.
Гамма сәулесі – толқын ұзындығы 10‾¹⁰ м ден кем емес электромагниттік толқындар.

Джозеф Джон Томсон (1856 - 1940 г. г.)
Ағылшын ғалымы,
Томсонның атомдық моделі
(«ІШІНДЕ МЕЙІЗДЕРІ БАР ТОҚАШ НАН»)
Атом – «нүктедей» электрондар осы оң зарядталған ортада қалқып жүреді.
Атомдар диаметрі бірнеше ангстрем (1=10‾¹⁰) оң зарядталған.

Резерфорд тәжірибесі

Эрнест Резерфорд (1871 - 1937 г. г.)
Ағылшын физигі, атомның ядролық моделін ұсынды.
Открыл и объяснил радиоактивное превращение химических элементов
альфа и бета - сәулесін ашты
Сделал вывод о существовании в атоме массивного ядра
Атомның планетарлық моделі

Талғар қаласы,
№9 жалпы білім беретін орта мектептің
физика пәнінің мұғалімі Марьяна Тұрсынбайқызы Серікбаева