InfoHub Logo

Ақтөбе облысы, Шалқар қаласы

№2 мектеп-гимназиясының

ағылшын тілі пәнінің мұғалімі

Кеулімжаева Базаркүл Елеуқызы

ШЕТ ТІЛІ САБАҒЫНДА МАҚАЛ-МӘТЕЛДЕР АРҚЫЛЫ ГРАММАТИКАЛЫҚ ТАҚЫРЫПТЫ ТҮСІНДІРУ

Әpбip сабақта тиянақты сапалы білім беру тәрбие жұмысымен күнделікті 6ipліктe жүргізілуі тиіс. Осыны басшылыққа ала отырып мақал-мәтелдерді өз сабақтарымда грамматикалық тақырыптарды түсіндіргенде пайдаланамын.

Мақал-мәтелдер халық ауыз әдебиетін cүйіп құрметтеуге сөз өнерінің асыл қазынасын меңгеруге, тапқыр сөйлеуге, peттi жерлерде колдана білуге, үлкен ойды аядай қалыпқа сыйғызып айта білуге тәрбиелейді. Мақал-мәтелдер мен жаттаған өлеңдер өткен такырыпты пысықтау үшін, оқушылар жалыққан кезде көмектеседі, олардың ізденушілік қабілетін дамытады, үш тiлдi меңгеруге ынтасын арттырады.

Мысалы белгілі 6ip грамматикалық тақырыпты өткен кезде жаттығулармен қатар үй тапсырмасы ретінде мақал- мәтелдерді бepiп, одан бүгінгі өткен грамматикалық тақырыпты тауып қолдануын түcіндipiп орысша, қазақша аударып келуге берілсе, бұл әpi түсіндірілген грамматикалық тақырыпты пысықтайды, әpi іздендіреді және тәрбиелік құндылығы болады. Шет тілін оқыту үpдicін жандандыру, тіл дамыту жаттығуларын қолдану, жаңа әдic-тәcілдepдi енгізу бүгінгі күннің басты талабы. Біздің мақсатымыз рухани дүниесі бай, озық ойлы, айналадағы өмірге ғылыми көзқарасы қалыптасқан адамдар тәрбиелеу.

Бүгінгі күнде көп тілдi меңгерген жан-жақты, ел ертеңін ойлайтын ұрпақты тәрбиелеу келелi мәселелердің бipi деп түсініп, төменде берілген мақал-мәтелдердi, өлең шумақтарын сабақта қолдануды ұсынып отырмын.The plural of nouns.

1.        So many countries, so many customs. Что ни город, то народ. Әр елдің салты басқа, итi қара қасқа.

2.        Many words cut more than swords. Злые языки — острый меч. Сөз сүйектен өтеді.

3.        Men may meet but mountains never meet. Гора с горой сходится, человек с человеком сойдется. 'Гау-таумен кездеспейді, адам адаммен кездеседі.

4.        A cat in gloves catches no mice. Без труда не выловишь и рыбку из пруда. Енбексіз ic бітпейді, еріншектің қолы жетпейді. Жан қиналмай жұмыс бітпес, талап қоймай мұратқа жетпес.

The degrees of comparison of adjectives

1.        A good name is better than riches. Добрая слава лучше богатства. Жаксы сөз — жарым ырыс.

2.        Two heads better than one. Одна голова хорошо, две лучше. Екі кici 6ip кiciнiң тәңipici.

3.        East or west home is best. В гостях хорошо, дома лучше. Өз үйiм өлең төсегім.

4.        Better an open enemy than a false friend. Лучше явный враг, чем лживый друг. Жауыққан дос жаудан бетер.

5.        Better late than never. Лучше поздно, чем никогда. Ештен кеш жақсы.

The constructions: There is/There are

1.        There is no place like home. В гостях хорошо, а дома лучше. Aйхай өз үйім, кең сарайдай, боз үйім.

2.        There is no smoke without fire. Нет дыма без огня. Жел болмаса, шөптің басы қозғалмайды.

3.        There are spots even on the sun. Конь о четырех ногах, и тот спотыкается. Төрт аяқты мал да сүрінеді.

 

The Present Indefinite

1.        Tastes differ. На вкус и цвет товарищей нет. Әркімнің өз талғамы бар.

2.        All is well that ends well. Все хорошо, что хорошо кончается. Басы қатты болса, аяғы тәтті болады.

3.        All is not that glitters. He все то золото, что блестит. Жылтырағанның бәрі алтын емес.

4.        Bad news flies fast. Худые вести не лежат на месте. Жамандық жерде жатпайды.

The Future Indefinite

1.        We shall see what we shall see. Поживем — увидим. Көргеніңнен көрмегенің көп. Жүре бара көреміз.

2.        Who keeps company with the wolves will learn to howl. С кем поведешься, от того и наберешься. Жолдасына қарап, кiciнi білерсің.

3.        If you run after two hares, you will catch neither. За двумя зайцами погонишься, ни одного не поймаешь. Eкi қайықтың басынан ұстаған суға кетеді.

The Present Perfect

1.        As you have made your bed, so you must lie on it. Что посеешь, то и пожнешь. Не ексең, соны орасың.

2.        Who has never tasted bitter, knows not what is sweet. He вкусив горького, не узнаешь, что сладко. Ащының дәмін татпай, тәттіні біле алмайсың.

3.        A lot of water has flown under the bridge since that time. Много воды утекло с тех пор. Содан 6epi көп жыл өтті.

 

The Passive Voice

1.        Rome was not built in a day. Москва не сразу строилась. Еңбегіне қарай өнбегі.

2.        Don’t count your chickens before they are hatched. Цыплят по осени считают. Енбегің сайлы болса, iшің майлы болады.

3.        Health is not valued till sickness comes. Здоровье не ценится, пока не приходит болезнь.

The Gerund

1.        Talking mends no holes. Разговоры не помогают в беде. Көп жауын жерді бүлдірер, көп сөз елді бүлдірер.

2.        A clean hand wants no washing. Честному человеку не нужно оправдываться. Жақсы сөз қайда жүрсе де, сойылдан қорықпайды.

3.        Learning is the eye of mind. Ученье — свет, неученье — тьма. Білімдіге дүние жарық, білімсіздің күні қapiп.

Modal Verbs

1.        Never put off till tomorrow what you can do today. Никогда не откладывай на завтра то, что можешь сделать сегодня. Еріншектің ертеңi бітпес.

2.        Love cannot be forced. Насильно мил не будешь. Жақсы жақсы емес, жарасқаны жақсы.

3.        What must be must be. Чему быть, того не миновать. Болар ic болды, өткен іске өқінбе.

4.        Не that is afraid of wounds must not come near a battle. Волков бояться, в лес не ходить. Қоян боп күн кешкенше, қасқыр боп қырқысқан артық.

Present Perfect and Past Simple

грамматикалық тақырыпқа байланысты өлеңдер шумағы.

Little girl, little girl,

Where have you been?

I have been to see grandmother Over the green.

What did she give for you?

Milk in a can.

What did you say for it?

Thank you, Grandma.

The Present Continuous

One, two, three,

Look out for me,

For 1 am coming

And I can see.

I am counting to ten.

You are giving them a pen.

She is looking at the door.

He is sitting on the floor.

All of us are working well,

Waiting, waiting for the bell.

Modal verb “Can”

I love learning English,

I can read,

I can write.

I can speak English too.

I love learning English

And what about you?

 

Личные и притяжательные местоимения

I think mice are very nice.

Their tails are long,

Their faces are small.

They don’t have any

Chins at all.

Their ears are pink,

Their teeth are white, д

They run about

The house at night.

But I think mice

Are rather nice.

Нәтижесінде: оқушы өзiн-өзi тәрбиелеп, жетілдіруге, сыншыл болуға, басқара білуге, perri жерлерде керек сөздерді қолдана білуге, шебер сөйлеуге жетелейді.

---