ق ر بعم مۇعالىمدەرگە تۇسەتىن سالماقتى تومەندەتىپ، ولاردى بارىنشا قورعاۋعا ۋادە بەرىپ وتىر
سوڭعى كەزدە ءبىلىم سالاسىنداعى جاڭاشىلدىقتارعا قاتىستى قوعامدا قىزۋ تالقىلاۋلار ءجۇرىپ جاتقانى بەلگىلى. بىرەۋلەرى وزگەرىستەر اسىعىستىقپەن ەنگىزىلىپ جاتىر دەسە، كەيبىرەۋلەرى بۇل جاڭا قادامدار وتە دۇرىس ەكەنىن جانە دەر كەزىندە قابىلدانىپ جاتقانىن ايتۋدا. بۇل رەتتە كەشە استانادا ق ر ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى ەرلان ساعادييەۆ حالىق الدىندا ەسەپتى كەزدەسۋىن وتكىزىپ، جۇرتشىلىقتى الاڭداتقان سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋگە تىرىستى.
«بۇدان بىلاي ءاربىر مينيستر ءوز سالاسىنداعى جۇمىس پەن ستراتەگياسى بويىنشا حالىققا ەسەپ بەرەدى. بۇگىن ماعان ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى اتىنان العاش ەسەپ بەرۋ ابىرويى بۇيىرىپ وتىر»،-دەپ توقتالعان ۆەدومستۆو باسشىسى، وتكەن جىلى ءبىلىم بەرۋدى دامىتۋدىڭ ونجىلدىق باعدارلاماسىنىڭ ءبىرىنشى كەزەڭى اياقتالعانىن، ونىڭ نەگىزگى دەڭگەيىنە قول جەتكىزىلگەنىن ءسوز ەتتى.
جاڭارتىلعان باعدارلامانى ەنگىزۋگە مەكتەپتەردە اۋقىمدى دايىندىق جۇمىستارى جۇرگىزىلىپ، التى جىلدا جاڭارتىلعان مازمۇننىڭ مودەلى 20 نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىندە اپروباسيادان ءوتتى..
«100-دەن استام مەكتەپ وسى جىلدارى ەكسپەريمەنتتە بولدى، 10 مىڭنان استام بالا جاڭارتىلعان باعدارلامامەن ءبىلىم الدى جانە قازىرگى كەزدە وقىپ جاتىر. ولاردىڭ كوبىسى مەكتەپتى، ۋنيۆەرسيتەتتى ءتامامدادى، ال كەيبىرى بۇگىندە قىزمەتكە تۇردى. باعدارلاماعا بالالاردىڭ، اتا-انالاردىڭ جانە مۇعالىمدەردىڭ كوڭىلى تولىپ وتىر. جالپى، پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرماسى بويىنشا، جۇمىستار 15 جىلدان استام ۋاقىت بۇرىن باستالدى. سوندىقتان دا، ءبىزدىڭ دايار ەكەندىگىمىزگە سەنىمدى بولۋ ءۇشىن 15 جىل جەتكىلىكتى مەرزىم دەپ پايىمدايمىز. وسى رەتتە ەكپەريمەنتتەردىڭ بارلىعى اياقتالدى دەپ رەسمي تۇردە ءمالىم ەتكىم كەلەدى»، - دەدى ە. ساعادييەۆ.
جالپى مينيستر وتكەن جىلداردا ءبىلىم سالاسىندا تەرەڭ جانە ناتيجەلى جۇمىستى اتقارعان بۇرىڭعى مينيسترلەرگە، ءارiپتەستەرiنە جانە جالپى عىلىم مەن حالىق اعارتۋ سالاسىندا iستەپ جۇرگەن قاۋىمعا العىسىن ايتتى.
«ەندi جاڭادان بەكىتىلگەن 4-جىلدىق ءبىلىم جانە عىلىم دامىتۋ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنا توقتالاتىن بولساق، جاڭا باعدارلاما پرەزيدەنتتىن «100 ناقتى قادام» ۇلت جوسپارى، ونىڭ جەكە ماڭىزدى تاپسىرمالارىنىڭ نەگىزىندە جاسالىنعان. جانە وسى سالانىڭ الەمدەگى دامۋ باعىتتارى ەسكەرىلگەن»،-دەدى ول.
ونىڭ ايتۋىنشا، بيىل قازاقستاندا بيۋدجەت ەسەبىنەن سالىنعان 34 جاڭا مەكتەپ اشىلادى. ۇلتتىق قور قارجىسى ەسەبىنەن تاعى 42 جاڭا ءىرى مەكتەپتىڭ قۇرىلىسى باستالادى. وسى ورايدا، ءۇش اۋىسىمداعى جانە اپاتتى مەكتەپتەرگە بايلانىستى پروبلەمالار شەشىلمەك.
«ەلىمىزدە حالىق سانى ارتىپ كەلەدى جانە بۇل باعىتتا قانداي شارالار اتقارۋ كەرەكتىگى جايىندا جاقسى ءتۇسىنىپ وتىرمىز. اتاپ ايتقاندا، جاڭا باعدارلاما بويىنشا التى جاسار ورەندەر مىندەتتى تۇردە مەكتەپكە بارادى. ياعني، مەكتەپ ينفراقۇرىلىمىنا جۇكتەمە ارتىپ كەلەدى. سوندىقتان دا ءبىزدىڭ ماقسات مەكتەپ قۇرىلىسىندا مەملەكەتتىڭ قاتىسۋىمەن قاتار، سالاعا جەكە كاپيتالدى تارتۋعا نەگىزدەلگەن»،-دەدى ە. ساعادييەۆ.
بۇدان بولەك، مينيستر مىرزا مەكتەپتەر مەن جوعارى وقۋ ورىندارىن جوعارى جىلدامدىقتى ينتەرنەتكە قوسۋ ماسەلەسىنە جەكە توقتالدى. وسى رەتتە بيىل 2،5 مىڭ مەكتەپ قوسىلسا، تاعى 1،5 مىڭى الداعى ءۇش جىلدا قامتىلادى. وسىنداعى ماقسات - 2020 جىلعا قاراي كەڭ جولاقتى ينتەرنەتپەن وقۋشىلاردىڭ 90 پايىزىن، پەداگوگتاردىڭ 90 پايىزىن جانە جوو ستۋدەنتتەرىنىڭ 100 پايىزىن قامتۋ. بولاشاقتا ينتەرنەت ءبىزدىڭ ءبىلىم بەرۋ ينفراقۇرىلىمىنىڭ نەگىزگى تۇعىرناماسى بولماق.
سونىمەن قاتار ۆەدومستۆو باسشىسى ەلىمىزدىڭ بارلىق مەكتەپتەرىندە ءۇش تىلدە ءبىلىم بەرۋ تاقىرىبىندا ءسوز قوزعادى.
«نە ءۇشىن ءۇش تىلدىكتى دامىتۋ كەرەك؟ بۇگىندە ءبىلىمنىڭ، عىلىمنىڭ، اقپاراتتىڭ بولاشاعى، سونداي-اق ۇلتتىق باسەكەگە قابىلەتتىلىگى اعىلشىن ءتىلىن بىلۋگە بايلانىستى ەكەنىنە كۇمان جوق. ءتىلدى مەڭگەرۋدى مەكتەپتەن باستاۋ كەرەك. وسى رەتتە بىرتىندەپ ءبىلىم دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، جوعارى سىنىپتاردا پاندىك وقۋعا كوشۋ كەرەك. دەگەنمەن دە قازاقستاندا ءۇش تىلدىلىك ءبىلىم بەرۋدى ەنگىزۋ ءمان-جايىنىڭ ەڭ ماڭىزىن ءتۇسىنۋ كەرەك، ياعني بۇل قادام تۇرعىنداردىڭ قازاق ءتىلىن جاپپاي مەڭگەرۋىنە باسىمدىق بەرەدى. قازاق ءتىلىن مەڭگەرۋدىڭ باسىمدىعى بولعان جانە بولا بەرەدى»، - دەپ توقتالدى مينيستر.
سوندىقتان ە. ساعادييەۆ بارشا مەكتەپتەردە قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتىنەن بولەك، جوعارى سىنىپتاردا مىندەتتى تۇردە قازاقستان تاريحى مەملەكەتتىك تىلدە جۇرگىزىلەتىنىن اتاپ ءوتتى. جاڭارتىلعان باعدارلاماعا سايكەس، ورىس ءتىلدى مەكتەپتەردە قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى پاندەرىن قازاق تىلىندە جۇرگىزۋ 12 جىلدا 300 ساعاتتان استام دەڭگەيگە ارتادى.
سونىمەن قاتار مينيستر قازاق ءتىلىن وقىتۋ ادىستەمەسىندە كەمشىلىك بار ەكەنىن ايتا كەلە، بۇل باعىتتا جۇمىستار جۇزەگە اسىرىلاتىنىن جەتكىزدى.
مۇنىمەن قوسا ۆەدومستۆو باسشىسى بيىلعى 1 قىركۇيەكتەن باستاپ ەشكىم دە پاندىك ءۇش تىلدىلىكتى ەنگىزبەيتىنىن اتاپ ءوتتى. تىلدەردى بالالار وقيدى، الايدا پاندەر ءوز تىلدەرىندە جۇرگىزىلەدى. باعدارلاماعا سايكەس، تەك 10 مەن 11-سىنىپتاردا جانە 2019 جىلدان باستاپ، ياعني تەك ءۇش جىلدان كەيىن تەك ءتورت ءپان اعىلشىن تىلىندە جۇرگىزىلەدى. اتاپ ايتقاندا، حيميا، فيزيكا، بيولوگيا، ينفورماتيكا اعىلشىن تىلىندە وقىتىلادى، بۇل تۇرعىدا اپتاسىنا 8 ساعات قامتىلادى.
قازاق تىلىندە ءبىلىم بەرەتىن مەكتەپتەردە ماتەماتيكا، قازاق ءتىلى مەن ادەبيەتى، قازاقستان تاريحى، گەوگرافيا جانە ءبىرقاتار وزگە دە پاندەر قازاق تىلىندە وقىتىلادى. اتاپ ايتقاندا، جالپى ءتىلدى ەمىن-ەركىن مەڭگەرۋى ءۇشىن ءتيىستى ادىستەمەلەر ەنگىزىلەتىن بولادى.
«اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستاردىڭ ارقاسىندا 2020 جىلعا قاراي قازاقستاننىڭ بارشا حالقى، ياعني تەك قازاقتار عانا ەمەس، سونىمەن قاتار بارشا تۇرعىندارى قازاق ءتىلىن ءتۇسىنىپ، سويلەي الۋى ءتيىس»، - دەپ اتاپ ءوتتى ە. ساعادييەۆ.
ەسەپ بەرۋ جيىنى بارىسىندا قويىلعان سۇراقتاردىڭ اراسىندا مەكتەپتەردەگى قاعازباستىلىق ماسەلەسى كوتەرىلدى. وسى رەتتە جاسالاتىن ەسەپتىلىك وقۋ ورنىنىڭ جۇمىسىنا كەدەرگى كەلتىرىپ وتىرعانى ايتىلدى
«مۇعالىمدەردىڭ ەسەپتىلىك قۇجاتتارىن تولتىرۋ ماشاقاتى قيىن ماسەلە، دەگەنمەن دە بۇل باعىتتا ەلەۋلى جۇمىستار اتقارىلدى. وسى رەتتە 2016 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە مەكتەپتەردە قاعاز جۇزىندەگى ەسەپتىلىككە تىيىم سالۋ ماقساتىن الدىمىزعا قويىپ وتىرمىز. بۇل تۇرعىدا جۇمىستار ءۇش باعىتتا ءجۇرىپ جاتىر. ءبىرىنشىسى، ق ر بعم-نىڭ ىت-دەپارتامەنتىن كۇشەيتۋگە نەگىزدەلگەن. قازىرگى كەزدە وسى شارالارمەن اينالىسۋدامىز، قاجەتتى مامانداردى قابىلداپ، ولاردىڭ قىزمەتىن كەڭەيتۋدەمىز. بۇل ءوز كەزەگىندە جەكەلەگەن مالىمەتتەر بازاسىن ءبىرىڭعاي جۇيەگە بىرىكتىرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. اتالعان جۇمىستار ەسەپتىلىككە قاتىستى جاعدايدى ناقتى سۋرەتتەۋگە ىقپال ەتتەدى»، - دەدى ە. ساعادييەۆ.
بۇدان بولەك، قازاقستانداعى ءاربىر ۆەدومستۆو مەكتەپپەن تىكەلەي بايلانىسىپ، ەسەپتىلىكتى تالاپ ەتۋ قۇقىعىنا يە بولعان ەدى. ءتيىستى وزگەرتۋلەر ەنگىزىلىپ، وسى ورايدا زاڭناماعا سايكەس ق ر بعم مەكتەپتەردەن ەسەپتىلىكتى تالاپ ەتەتىن جالعىز ورگان بولىپ تابىلاتىندىعى تۋرالى نورما كۇشىنە ەندى.
ۇشىنشىدەن، ەندى ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى تالاپ ەتەتىن ەسەپتىلىكتى رەتكە كەلتىرۋگە ءمان بەرىلەدى. «ەندى اقپارات العىلارىڭىز كەلسە، مەكتەپكە بارمايسىزدار، ياعني مينيسترلىككە سۇراۋ جاسايسىزدار. وسى رەتتە ءبىز مۇعالىمدەردى قورعايمىز. ءبىز ءوزىمىزدىڭ ىشكى ەسەپتىلىكتى قىسقارتىپ، رەتكە كەلتىرۋىمىز قاجەت. 2016 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىنەن باستاپ قاعاز ەسەپتىلىككە تىيىم سالىپ، ونىڭ كولەمىن ايتارلىقتاي قىسقارتۋدى كوزدەپ وتىرمىز»، - دەدى مينيستر.
ايتپاقشى، ە. ساعادييەۆ ۇبت-عا بايلانىستى ءبىلىم بەرۋ بولىمدەرى باسشىلارى وقۋشىلار مەن مۇعالىمدەرگە قىسىم كورسەتپەۋى ءتيىس ەكەنىن ەسكەرتتى. «ءبىز الداعى جىلدان باستاپ مەكتەپ جانە كوللەدج تۇلەكتەرى ءبىرىڭعاي ۇبت تاپسىرادى دەپ جوسپارلاپ وتىرمىز. ۇلتتىق ءبىرىڭعاي تەستىلەۋدىڭ مازمۇنى وزگەرەدى. بارشا دامىعان ەلدەردە سەكىلدى ول فۋنكسيونالدىق ساۋاتتىلىققا قاراي باعىتتالادى. تەست تاپسىرۋ ءبىر رەتپەن عانا شەكتەلمەيدى. سوندىقتان دا مەكتەپ ديرەكتورلارىنا، ءبىلىم باسقارمالارى مەن بولىمدەرىنە ايتارىم: ۇبت ەندى سىزدەردىڭ رەيتينگتەرىڭىزدىڭ بولىگى بولمايدى. ەندى ول رەيتينگتەرىڭىزگە اسەر ەتپەيدى. سوندىقتان، مۇعالىمدەر مەن وقۋشىلارعا قىسىم كورسەتپەۋلەرىڭىزدى سۇرايمىن. جوعارا وقۋ ورىندارى بەرەتىن جاڭا ءبىلىم اۋقىمىن يگەرۋى ءۇشىن بىزگە فۋنكسيونالدى ساۋاتتى بالا كەرەك»،-دەپ ءتۇيدى ءسوزىن ۆەدومستۆو باسشىسى.
You Might Also Like
-
«ەلىڭنىڭ ۇلى بولساڭ، ەلىڭە جانىڭ اشىسا، ازاماتتىق نامىسىن بولسا، قازاقتىڭ ۇلتتىق جالعىز مەملەكەتىنىڭ نىعايىپ – كوركەيۋى جولىندا جان تەرىڭدى سىعىپ ءجۇرىپ ەڭبەك ەت. جەردىڭ دە، ەلدىڭ دە يەسى...
-
اقتوبەدە نازاربايەۆ زياتكەرلىك مەكتەبىنىڭ وقۋشىسى سيقىرشى گارري پوتتەر تۋرالى تانىمال كىتاپتىڭ بىرنەشە ءبولىمىن قازاق تىلىنە اۋداردى.
