شىر اينالعان دۇنيە...
كامالعا حات
بىلتىر قۇلىن، بيىل تاي،
بىرەۋ — جارلى، بىرەۋ — باي.
ديىرمەننىڭ تاسىنداي،
شىر اينالعان دۇنيە-اي!
(حالىق، ءانى)
ءقازىر مۇڭ-مۇقتاج ايتقان ادامدار كوبىنەسە رەداكسيالاردى جاعالايدى. ويتكەنى وكىمەت ءۇيىنىڭ تابالدىرىعى تاۋدان بيىك، ونى اتتاپ ءوتۋ قيامەتتەي قيىن.
قۇرمەتتى كامال! كۇنى كەشە سونداي ارىز ايتۋشىلاردىڭ بىرەۋى رەداكسياعا كەلىپ وتىر. كەلگەندە نە دەيدى؟ الدىڭعى كۇنى پوشتا جاشىگىنەن يزۆەششەنيە الدىم دەيدى. وقىپ كوردىم دە، جۇرەگىم شانشىپ، كوزىم بۇلدىراپ كەتتى دەيدى. پاتەراقى ءبىر ايعا سەگىز مىڭ تەڭگە بولىپتى! الاتىن زەينەتاقىم — التى مىڭ تەڭگە، ەندى ءقايتتىم؟! — دەيدى.
بۇعان سەن قانداي اقىل ايتار ەدىڭ، كامال؟ ال مەنىڭ اقىلىم — ايران، ويىم — ويران. الگى شاعىم ايتۋشىنىڭ باسىنا تۋعان كۇن مەنىڭ باسىما دا، سەنىڭ باسىڭا دا ءتۇسىپ وتىر. نە ىستەيمىز؟
مۇنداعى ەڭ ءبىر قيىنى — پاتەراقى ادام سانىنا قاراي وسەدى ەكەن. سول رەداكسياعا كەلگەن كىسىنىڭ وتباسىندا التى ادام بار ەكەن... ادەتتە وتباسىندا بەس-التى، ودان دا كوپ ادام كەزدەسەتىن ۇيلەر — كوبىنەسە قازاقتار.
دەمەك مىنا سالىق قازاقتىڭ وسىمىنە، دەموگرافيالىق وسىمىنە قويىلعان تاعى ءبىر قاقپان!
قۇرمەتتى كامال!
ەكەۋمىزدىڭ ءداستۇرلى حات جازىسۋىمىز كوپتەن بەرى ءۇزىلىپ قالدى. بۇعان ءارقالاي سەبەپتەر بولدى. نەگە بۇلاي دەپ رەداكسياعا حات جازۋشىلار كوپ. حالىق ىزدەيدى، وقىرمان ۇمىتپايدى. وقىرمان، ساعان ۇلى تاعزىم!
ال ءبىراق وسى ەكەۋمىزدىڭ حاتتارىمىز ەرىككەننىڭ ەرمەگى ەمەس، ءومىرىمىزدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى عوي. سوڭعى ءبىر جىلدىڭ ىشىندە الۋان-الۋان القالى ىستەر تۋرالى ءۇن كوتەردىك، ولاردىڭ كوبى تىكەلەي ەل باسقارىپ وتىرعان ەر-ازاماتتارعا قاراتا سويلەگەن سوزدەر. ءبىراق... عاجاپ! ۇكىمەت ادامدارى ۇندەمەيدى. ورىستاردا: «مولچانيە — زناك سوگلاسيا» دەگەن ماتەل بولۋشى ەدى، مىناۋ شىننان سول ما، بىلمەيمىن. ۇندەمەگەنى — قۇپتاعانى بولسا مەيلى عوي. ءبىراق ۇكىمەت باسشىلارىنا ءۇنىمىز جەتپەي مە دەپ كۇدىكتەنەمىن. ۇكىمەتتىڭ باسپا ءسوز حاتشىسى قوسانوۆ دەگەن جىگىت كۇنى كەشە وسى ەگەمەن قازاقستاندا» جۇمىس ىستەپ، كەي-كەيدە، جيىن-تويدا «قارا باۋىر قاسقالداق، قايدان ۇشتىڭ پىر-پىرلاپ-وۋ»،— دەپ ءان ءان سالىپ جۇرگەن ازامات ەدى، ەندى توركىنىن تانىمايدى. قوش-امانى جوق.
مەيلى، كامال، مەن وعان وكىنبەيمىن. ەڭ باستىسى — ءبىزدى قالىن. قاۋىم وقيدى. قازاقستاندا تارالىمى ەڭ كوپ گازەتتىڭ وقىرماندارى وقيدى. ءبىراق بۇل ءسوزىم استامشىلىق بولماسىن. سول كوپ وقىرماننىڭ سانى جىلدىڭ ەكىنشى جارتىسىندا ءبىراز ازايايىن دەپ تۇر.
قيىن توي، ولاردى نە دەپ كۇستانالايسىڭ. زامان مىناۋ، قاراجات جوق. سوندا دا بولسا، قازاق باسپاسوزىنە ءپارۋانا بەرىلگەن شىن وتانسۇيەرلەر گازەتتەن قول ءۇزىپ قالماس، قيىننان قيىستىرىپ، امالداپ، الداعى جارتىجىلدىققا تاعى دا جازىلار دەگەن ءۇمىت بار.
كامال! قالادان شىقپاي، ءوزىمىزدى ءوزىمىز تاس قامالعا قاماپ قويىپ، كوكتەمنىڭ قالاي وتە شىققانىن دا بايقاماي قالامىز. تابيعات-انانىڭ قۇشاعىنان ايىرىلىپ قالدىق قوي. اۋرۋشاڭ بولعانىمىز دا سودان شىعار.
بيىلعى كوكتەم كەرەمەت بولدى عوي، كامال. جاراتقان جارىلقاعان جايدارلى كوكتەم بولدى. جاڭبىرلى، ىلعالدى، كول-كوسىر كوكتەم. ءشوپتىڭ ىرعىن شىققانىڭ كورسەڭ. تاۋدىڭ تارعىل تاسىنا دەيىن كوكتەپ كەتتى.
اتتەڭ، وسىنشاما اق جارىلقاعان ماۋسىمدى شارۋا ادام ارمانسىز پايدالانا الماي قالدى-اۋ دەپ وكىنەمىن. كوك وزەكتەن ءبىر-اق مىسال. بۇرىنعى ءىرى كولحوزىمىز تورتكە ءبولىنىپ كەتتى. باياعىدا مايدا-مايدا تورت كولحوزدى ەلۋىنشى جىلدارى بىرىكتىرىپ ەدى، ەندى قايتادان باستاپقى قالپىنا كەلدى.
ەندى وسىلار مىنانداي مامىراجاي ماۋسىمدا باۋىرىن جازا الماي، جەر جىرتىپ، ەگىن سالا الماي، ماي تابا الماي، تۇقىم تابا الماي شەرمەندە بولعانى قالاي؟
ۇكىمەت اۋىل شارۋاشىلىعىنا وسى كوكتەمدە نەسيەمەن بولسا دا بارىنشا كومەك بەرۋى كەرەك ەدى. ەگىن ىرعىن شىعىپ، استىق مول بولاتىن ەدى. امال قانشا، جوعارىدان ونداي مەيىرىم بولمادى. ۇكىمەتتىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى جونىندەگى ۆيسە-پرەمەرىنىڭ سوزىنە سەنسەك — ءبارى جاقسى. ال ەندى ارالاپ كورسەڭ مۇلدە باسقاشا.
وسىندايدا ارون ءال-راشيدتى اڭسايسىڭ. دۋانانىڭ كيىمىن كيىپ، بازار ارالاپ، شايحانالاردى جاعالاپ، ەل جاعدايىن وزگەدەن ەستىپ-بىلمەي، ءوز كوزىمەن كورىپ، ءوز قۇلاعىمەن ەستيدى ەكەن. ءبىزدىڭ مينيسترلەر شالعاي جاتقان الىس اۋىلدارعا ات باسىن بۇرمايدى عوي.
وتىرار اۋدانىنان، سىرداريانىڭ ارعى بەتىنەن كەلگەن قۇداعيدان:«حال قالاي؟» — دەپ سۇرادىم.
— ە، ەگەمەندى ەل بولدىق، دۋانامەن تەڭ بولدىق،—دەدى ول كىسى. — ءبىز ەگىن سالمايمىز، سۋ شىقپايدى. مال باتامىز. مال تاۋسىلدى. قالعانىن قاسقىر جەپ، ۇرى اكەتىپ جاتىر. قارسىلاسساڭ — اتىپ كەتەدى.
ۆيسە-پرەمەر مۇنداي جەرگە بارمايدى. بارسا، ايانىش سەزىمى ويانار ەدى. ۇلتتىق بانكتەن اگروبانككە قارجى بولدىرتەر ەدى.
الىستاعى اۋىلعا ىشكى ىستەر ءمينيسترى دە بارمايدى. بارسا، شارۋانىڭ مالىن دالا قاسقىرى ءبىر تالاپ، ادام قاسقىرى ەكى توناپ، ەلدى توزدىرىپ بارا جاتقانىن ءوز كوزىمەن كەرەر ەدى. كەزىندە «ەگەمەن قازاقستان» (23.01.97) ىشكى ىستەر ءمينيسترى قايىربەك سۇلەيمەنوۆتىڭ نازارىنا وسى ماسەلەنى سالىپ ەدى. «قورقاۋ قاسقىرلار، قارۋسىز قويشىلار» بار، سولارعا قول ۇشىن بەرسەڭىز ەكەن دەپ ەدى. ءبىراق مينيستر مىرزا ءلام دەمەدى. ەل سىيلاعان «ەگەمەن قازاقستاننىڭ» ءسوزىن ەلەۋسىز قالدىردى.
«ەگەمەن قازاقستان» ۇكىمەتتەن: «سۇرىنسە قولدان الا گور» دەپ ءوتىندى (7.03.97). وسى كوكتەم — شەشۋشى كوكتەم، شارۋا وسى مىرزا كوڭىل كوكتەمدى پايدالانسا — جارىدى، پايدالانباسا — ارىدى. وسىندايدا بەرمەگەن كومەگىڭدى كومگەندە بەرەسىڭ بە؟ — دەدى. بۇل سالاداعى ۆيسە-پرەمەر «ءپىشتۋ» دە دەگەن جوق. جالپى، وسى قىزمەتتىڭ، وسى لاۋازىمنىڭ حالىق ءۇشىن قاجەتى بار ما؟ ءبارىبىر ول قينالعان شارۋانىڭ اۋىزىنا سۋ تامىزىپ جاتقان جوق، قارلىعاش قۇرلى قاناتىمەن سۋ سەبەلەپ جۇرگەن جوق. شالاجانسار ەڭبەكشىگە جانار-جاعار ماي كوزىن، ماشينا-تراكتور ستانسياسىن ۇيىمداستىرىپ، جىرتىلعاندى جىمداستىرىپ جاتقان رەسپۋبليكالىق جوعارى اۋىل شارۋاشىلىق مەكەمەسى جوقتىڭ قاسى. ەندەشە بۇل سالاداعى ۆيسە-پرەمەردىڭ نە قاجەتى بار؟ اركىم ءوز كۇنىن ءوزى كورىپ جاتىر. اۋىل شارۋاشىلىق ءمينيسترى بار ەمەس پە؟ ونىڭ ۇستىنە تاعى ءبىر قوندىرمانى قوقايتىپ قويىپ كەرەگى نە؟ اقىرى مەملەكەتتىك ساياسات ارتىق اۋىز ماسىل شەنەۋنىكتەردى قىسقارتۋعا باعىتتالعان جوق پا؟ وندايلار اتتىڭ جەمىن جەپ، تىم قۇرىسا تايدىڭ دا جۇمىسىن اتقارمايدى.
ال، كامال مىرزا، اراداعى كوپ ۇزىلىستەن كەيىن ءوزىڭ ماعان جازعان سوڭعى حاتىندا («ءوندىرىستى ءوزىمىز ورىستەتە الامىز»، 20-مامىر، 1997 جىل) اردىڭ جۇگىن ارقالاعان اعايىندارعا ارناپ ءبىرسىپىرا وي-پىكىر ايتىپسىڭ. جۋرناليستەرگە ارنايى ات باسىن بۇرعان ورىندى. ال ولاردىڭ كوبىنىڭ «ارقالاعانى التىن، جەگەنى تىكەن» ەكەنى راس. ارا-تۇرا باتىل-باتىل پىكىر ايتاتىندارى دا بار. قوعامنىڭ ءوزى سياقتى ءبىزدىڭ جۋرناليستەرىمىز دە الا-قۇلا. اراسىندا ادىلەت تۋىن كوتەرگىسى كەلەتىندەر دە، قالامىنان جاعىمپازدىق، جالاقورلىق سياسى تامشىلايتىندار دا بار. تاسقا باسىلاتىن ءسوزدىڭ قۇنىن بىلمەي، ابايلاماي، دۋايپات سويلەيتىن جۋرناليستەر دە بار. تاياۋدا «جاس الاش» گازەتىندە بىرەۋ: ەگەر 1941 جىلى سوعىس بولماسا باۋىرجان مومىش ۇلى قاتارداعى كوپ شالداردىڭ ءبىرى بولىپ دۇنيەدەن وتەتىن دە كەتەتىن ەدى دەپ جازدى. باۋىرجان مومىش ۇلىنىڭ ماڭدايىنداعى جازۋدى وقىپ العانداي، بەيبەرەكەت اۋزىنا كەلگەندى ايتا سالۋ دا ەنەر بولدى ما؟!
وسى بىرەر اپتا كولەمىندە كونە ساقالدى ءبىر جۋرناليست قاراپتان-قاراپ ءجۇرىپ حالقىمىزدىڭ ار-وجدانىنىڭ رامىزىندەي بولعان احمەت بايتۇرسىنوۆقا جانە ونىڭ سەرىكتەرىنە كەلىپ ۇرىندى. 1919 جىلى ءبىر توپ كازاك قايراتكەرلەرى ءستاليننىڭ قابىلداۋىن-دا بولىپتى. ستالين: «قازاقستان باسشىلىعىنا ءالىبي جانگەلديندى ۇسىنىپ وتىرمىز، وعان قالاي قارايسىزدار؟» — دەپتى-مىس. سوندا قازاقتاردان بىرەۋ ۇشىپ تۇرىپ: «ويباي، قازاق ءۇش جۇزگە بولىنگەن، قالىستان بىرەۋ بولماسا جارامايدى»، — دەپتى-مىس. سونىمەن پەستكوۆسكيي دەگەن بىرەۋ قازاقستانعا باستىق بولىپ شىعا كەلىپتى. بۇل ۇلگى رەتىندە قالىپتاسىپ، قازاقستانعا گولوششەكيننىڭ كەلۋىنە، ءسويتىپ 1932-1933 جىلدارداعى قازاق قىرعىنىنا جول اشىپ بەرىپتى-مىس.
جۋرناليست بۇل اڭگىمەنىڭ ستەنوگراممالىق ءتۇپ نۇسقاسى بار-جوعىن ايتپايدى. ايتەۋىر «دەيدى، دەيدى، دەيدى ەكەن».
كوردىڭ بە، كامال، جالا جابۋ دەگەن قانداي؟! بايىبىنا بارماي، شىن قۇجاتتارعا نەگىزدەلمەي، ۇشقارى پىكىر ايتۋ — جۋرناليستيكاداعى ەن اۋىر قىلمىس. ەندى كەلىپ، سول ەتنوگەنوسيدتە قىرىلعان ميلليونداعان قازاقتىڭ قانىن احمەت بايتۇرسىنوۆتىڭ جانە ونىڭ سەرىكتەرىنىڭ موينىنا جۇكتەي سالماق. وقىرماننىڭ ويىندا وسىنداي كۇدىك قالماق.
وسى تاقىلەتتەس جالانى كەيبىر وقىمىستى سىماق، جۋرناليست سىماقتار تۇرار رىسقۇلوۆقا دا جاپپاق بولدى. ۇجىمداستىرۋدى جەدەلدەتۋدە ت. رىسقۇلوۆ ستاليننەن دە اسىپ ءتۇستى دەپ «قارالادى» ۆ. ميحايلوۆ. ال تۇرار رىسقۇلوۆتىڭ ۇجىمداستىرۋ جونىندە پوليتبيۋروعا جازعان حاتىنىڭ ءتۇپنۇسقاسىن وقىعان بىرەۋى جوق. ايتەۋىر، دولبار.
سول ءتۇپنۇسقانى تاياۋدا ماسكەۋ عالىمى ۆ.ۋستينوۆ جاريالادى. («مىسل» جۋرنالى، №5، 1997 ج.). سويتسە، تۇرار رىسقۇلوۆ كولحوزدى جەدەلدەتۋ ءۇشىن اۋەلى ونىڭ ماتەريالدىق بازاسىن، نەگىزىن سالۋدى تەزدەتۋ كەرەك دەگەن ەكەن! ايىرماشىلىق جەر مەن كوكتەي، رىسقۇلوۆتىڭ ۇسىنىسى ەتسە، ەشقانداي اشارشىلىق بولماق ەمەس.
رىسقۇلوۆقا وسىلايشا جالا جابۋعا وزەۋرەگەندەر ونىڭ حالىقتى، اسىرەسە قازاقتى ەكى دۇركىن اشارشىلىقتان اراشالاپ قالعانىن ايتقىسى كەلمەيدى.
مىنە، كامال، بىزدەگى جۋرناليستيكانىڭ كەيبىر مەرەز مىنەزى.
جالپى، ورىس تىلدىلەرگە قاراعاندا قازاق جۋرناليستيكاسى ءالى دە ءالجۋاز ەكەنىن مويىنداعان جون. ورىس ءتىلدى جۋرناليستەردىڭ قازاقتارعا كەيدە ادەيى ىستەيتىن وزبىرلىعىنا كوز جۇما تۇرساق، جۋرناليستىك تاپقىرلىعىنا، ىزدەنگىشتىگىنە، جىلدامدىعىنا تالاس جوق.
ءبىزدىڭ قازاق جۋرناليستەرىنە كوپ ىزدەنىپ، كوپ وقىپ، ماسەلەنىڭ بايىبىنا بارۋ جاعى جەتىسپەيدى. مىسالى، پرەزيدەنت ن.نازاربايەۆ الماتى ماڭىندا حان سارايداي ۇيلەر كوبەيىپ كەتتى. انىقتاڭدار، قانداي قارجىعا سالىنىپ جاتىر دەدى. مۇنى زەرتتەپ، انىق-قانىعىن ايقىنداپ جازۋعا بىردە-بىر ءجۋرناليستىڭ باتىلى جەتپەدى.
بۇل رەتتە جەكە باتىر الدان ايىمبەتوۆتەن ۇيرەنگەن جون. «كازاحسكايا پراۆدا» گازەتىنىڭ وسى جىلعى ءۇشىنشى ءنومىرىن قاراڭىز. «قابىرعاسىن قاقىراتىپ، بىر-بىرىندەپ سوكسە دە، قاباعىن شىتپاس ەر كەرەك، مىنا ءبىزدىڭ بۇل ىسكە».
ال ونداي جۋرناليستەر نەكەن-ساياق. جۋرناليست جازامىن دەسە، ءزارۋ ماسەلەلەر شاش ەتەكتەن. تام-تۇمداپ جازىپ تا ءجۇر. ءبىراق مەرەزدى ءتۇپ- تامىرىمەن سىلىپ تاستارداي پارمەندى قالام جوق سياقتى. ايتپەسە مىنا كازىرگى ءبىزدىڭ قوعام قانداي قوعام؟ نەگە، نەمەنەگە نەگىزدەلگەن؟ نەگىزگى پرينسيپتەرى قانداي؟ نەگىزى ادىلەتسىزدىكتەن قۇرىلعان قوعام ۇشپاققا شىعا الماي، قۇلايتىنى ءمالىم.
ءبىز شە؟
كامال! مەن ءقازىر «ەگەمەنبىز، تاۋەلسىزبىز» دەگەن شىرىن سوزدەرگە بۇرىنعىداي ماساتتانبايتىن بولىپ بارامىن. ول — ول ما، ازاتتىق العانىمىزعا دا سەنىم ازايدى. الماتىدا جۇرسەم دە، شەت ەلدە، بوتەن جەردە جۇرگەن سياقتىمىن. كالاتولى جارناما. بۇرىن ورىسشاسى كوپتە ەپتەپ ءتۇسىنۋشى ەدىم، ەندى نە جازۋ ەكەنىن مۇلدە تۇسىنبەيمىن.
ازاتتىق العانىمىز وسى ما؟
مۇندا امەريكانىڭ سيگارەتتەرىن دارىپتەگەن نەشە الۋان جارنامالار ءبىزدىڭ ۇلتتىق جالاۋىمىزدان الدەقايدا كوپ. ءارى ادەمى.
امەريكاعا بارىپ ەدىم، ۆاشينگتوندا الگى جارنامالار ءبىزدىڭ ۇلتتىق جالاۋىمىزدان الدەقايدا كوپ.قايتا تەمەكى شەككەندەردىڭ مۇمكىندىگى مەيلىنشە شەكتەلگەن.
ءبىزدىڭ بوستاندىقتان قۇتىلىپ، بوستاندىق العانىمىز وسى ما؟
مەملەكەتتىك ستراتەگيالىق ءمانى بار ءوندىرىس ورىندارى ارزان باعاعا شەتەلدىكتەردىڭ يەلىگىنە ءوتىپ جاتىر. ايتالىق، جەزقازعان مەن بالقاش مىسىنا يە بولعان شەتەلدىكتەر جىلىنا قانشا توننا مىس ءوندىر ونىڭ قانشاسى جاڭا قوجايىندىكى، قانشاسى بىزدىكى؟ءبىزدىڭ ۇلەسىمىزدەن حالىق. يگىلىگىنە قانشاسى جۇمسالدى؟ وسىنىڭ . جاريا بولۋعا ءتيىس
بايلىعىمىزدان اۋزىمىزعا تامشى تامباي، ايدالاعا اعىپ كەتىپ جاتسا ەگەمەن ەل بولعانىمىز وسى ما؟ ءوز الدىنا دەربەس مەملەكەت بولعان قازاقستاندا قازاق ءتىلى بالەنباي جىلدان بەرى دوداعا ءتۇسىپ كوكپارداعى تۋلاقتاي تالانىپ، «مەملەكەتتىك ءتىل» دارەجەسىنە جەتۋ جولىندا تالاپايعا ءتۇسىپ، سان الۋان كەدەرگىگە كەزىكسە ءتىپتى ءتىل تۋرالى پارلامەنت قابىلداعان زاڭدى كونستيتۋسيالىق كەڭec دەگەن مەكەمە جوققا شىعارسا، سوندا نەمەنەمە پارلامەنت.
ەگەمەن ەل بولدىق. نارىق ەكونوميكاسىنا بەت الدىق. اركىم كاسىپكەp بولسىن، ءوندىرىس اشسىن، ءونىم شىعارسىن!» دەگەن ۇران شىققاندا تەرەششەنكولار نەسيە ءىسىن تەرىس جولعا سالىپ جىبەردى. مەملەكەتتىڭ جاندى-جاندى بۋىنىندا وتىرعاندار قولى جەتىپ،ءوز جاقىندارىن الدىمەن جارىلقادى.
جالپى حالىق جاداۋ قالپىندا قالا بەردى.
ونىڭ، ۇستىنە كوررۋپسيا، جەمقورلىق جوعارىدان، تاۋ باسىنان دومالاعان تاس سياقتى ەتەككە دەيىن ەندەپ كەتتى. دانىككەننەن قۇنىققان جامان. جەمقورلاردىڭ جەمساۋى تولمايدى. قاناعات جوق. تويىمسىزدىق پسيحولوگياسى كيىن.
ءبىراق دۇنيە دۇنيە بولعالى سول شىرىگەن بايلىقتى انا جايعا وزىمەن بىرتە الا كەتكەن ەشكىم جوق. باي بولساڭ دا ولگەننەن سوڭ باسىڭا التىننان كۇمبەز سالمايدى. ءبىر كومگەن سوڭ قانشا باي بولساڭ دا سەنى قايتىپ قازىپ المايدى. ويتكەنى سەن التىن ەمەسسىڭ. ولگەننەن سوڭ بايدىڭ دا سۇيەگى اپپاق، كەدەيدىڭ دە سۇيەگى اپپاق. ادىلەت سوندا ورنايدى.
الايدا تىرىلەر مۇنى ويلاپ جاتپايدى.
اي، كامال دوس، كامال دوس! قازاقستاندى جاراتقان قۇدىرەت ەرەكشە تۋدىرىپ ەدى. قوينى-قونشى تولعان بايلىق. كەشەگى يمپەريا بودانىندا جۇرگەندە: اتتەڭ، ءوز بايلىعىمىز وزىمىزگە تيسە توي دەپ ارماندادىق.
ەندىگىمىز نە تىرلىك؟
رەداكسيانىڭ ەسىگى تاعى دا قاعىلدى. تاعى ءبىر شاعىم يەسى.
— پاتەراقى قۇتىردى. ءقايتىپ تولەيمىن؟ — دەيدى. قالاي تولەيدى؟ العانى اۋقاتىنا جەتپەيدى، سوندا پاتەراقىنى قالاي تولەيدى؟
بۇدان ەكى مىڭ جىل بۇرىن شىعىستىڭ ءبىر دانىشپانى:
— بىرەۋدەن بىردەڭەنى تارتىپ الۋ ءۇشىن الدىمەن وتان بىردەڭە بەرۋ كەرەك قوي، — دەگەن ەكەن. ال بىزدە ەشتەڭە بەرمەي جاتىپ تارتىپ الماقشى. وسى دا ادىلەت پە؟!
كامال، ساۋ بول!
شەرحان مۇرتازا 30-مامىر، 1997 جىل