Адамгершілік, жақсылық, қайырымдылық, қайырымсыздық, жамандық, тақырыбындағы мақал-мәтелдер
Ақылсыз адам айқай келеді.
Жан-жағын жайпай келеді.
Ақылды адам жай-жай сөйлейді,
Жан жағын байқай келеді.
*** *** *** ***
Адам деген ардақты ат.
*** *** *** ***
Адамгершілікке арналған үш сауал бар:
Шөлге құдық қазған бір сауап,
Өзенге көпір салған бір сауап,
Жолға ағаш еккен бір сауап.
*** *** *** ***
Еңбек адамның көркі,
Адам заманның көркі.
*** *** *** ***
Біреу, біреуге сүйеу.
*** *** *** ***
Талабы жоқ жас —
Қанаты жоқ құс.
*** *** *** ***
Ормансыз жер — жалаңаш,
Армансыз ер — жалаңаш.
*** *** *** ***
Адамның күні адаммен.
*** *** *** ***
Адам бір-біріне қонақ.
*** *** *** ***
Ат жақсысын мақта,
Адам жақсысын жақта.
*** *** *** ***
Адам қайғысы — заман қайғысы.
*** *** *** ***
Күйесіз қазан жоқ,
Қайғысыз адам жоқ.
*** *** *** ***
Жасық адам жасына жетпей қартаяр,
Асыл адам жасына жетпей марқаяр.
*** *** *** ***
Он адам жүрген жерде із қалады,
Жүз адам жүрген жер — соқпақ,
Мың адам жүрген жерде жол қалады.
*** *** *** ***
Кісіні кейде таршылық сынайды,
Кейде баршылық сынайды.
*** *** *** ***
Әркімнің өзі шығар биігі бар.
*** *** *** ***
Жұмсақ ағаш құртқа жем,
Жұмсақ адам жұртқа жем.
*** *** *** ***
Бейтаныс кісі —
Бітеу жаңғақ.
*** *** *** ***
Қағазға тіл бітірген — қалам,
Жансызға жан бітірген — адам.
*** *** *** ***
Адам ойға тоймас,
Бөрі қойға тоймас.
*** *** *** ***
Темір сырын отта танытады,
Адам сырын жоқта танытады.
*** *** *** ***
Жаман адам кетсе,
Дүние кеңіп қалғандай.
Жақсы адам кетсе,
Дүние кеміп қалғандай.
*** *** *** ***
Жақсы сыйлағанның құлы,
Жаман қорыққанның құлы.
*** *** *** ***
Жақсының соңынан көп ереді,
Жаманның соңынан шөп ереді.
*** *** *** ***
Бітер істің басына,
Жақсы келер қасыңа.
*** *** *** ***
Сырласуға дос жақсы,
Сыйласуға жат жақсы.
*** *** *** ***
Ақ сауыттың жағасы бар,
Жеңі жоқ.
Шын жақсының ашуы бар.
Кегі жоқ.
*** *** *** ***
Ақылсыз атқа мінсе,
Атасын басып кете жаздайды.
*** *** *** ***
Болар адам — он бесінде бас болар,
Болмас адам — қырық бесінде жас болар.
*** *** *** ***
Айла алтау,
Ақыл жетеу,
Айла мен ақыл қосылса,
Алдырмайтын екеу.
*** *** *** ***
Өзін ғана ойлаған,
Жамандықтың белгісі.
Өзгені де ойлаған,
Адамдықтың белгісі.
*** *** *** ***
Ақылды өзінен көреді,
Ақылсыз ағайыннан көреді.
*** *** *** ***
Ақымақ ішкен-жегенін айтады,
Ақылды көрген-білгенін айтады.
*** *** *** ***
Көргенді кісі,
Көргенін айтар.
Көргенсіз кісі,
Бергенін айтар.
*** *** *** ***
Жақсының айтқаны келмейді,
Жаманның сандырағы келеді.
*** *** *** ***
Біреуге ор қазба, өзің түсесің.
*** *** *** ***
Жаман болса алғаның,
Шын досың да шеттейді.
*** *** *** ***
Жақсыны жамандасаң,
Аруағы тасады.
Жаманды жамандасаң,
Құты қашады.
*** *** *** ***
Жыланға түк біткен сайын,
Қалтырауық болады.
Жаманға мал біткен сайын,
Бақырауық болады.
*** *** *** ***
Басыңа іс түссе,
Жақсы көмек етеді,
Жаман күліп кетеді.
*** *** *** ***
Жақсы өз басынан көреді,
Жаман жолдасынан көреді.
*** *** *** ***
Жаман адам төршіл.
*** *** *** ***
Жақсыдан жаман туады,
Бір аяқ асқа алғысыз.
Жаманнан жақсы туады,
Адам айтса нанғысыз.
*** *** *** ***
Жаман мақтанса қатынын сабар.
*** *** *** ***
Жақсылыққа жақсылық,
Әр кісінің ісі.
Жамандыққа жақсылық,
Ер кісінің ісі.
*** *** *** ***
Жақсы арман оздырар,
Жаман құлқын тоздырар.
*** *** *** ***
Жақсыға қылған жақсылық
Өміріңде тозбайды.
Жаманға қылған жақсылық
Бір күнгідей болмайды.
*** *** *** ***
Құдықтан су ішкен,
Қазғанға рахмет айтады.
Ағашты көлеңкелеген,
Еккенге рахмет айтады.
*** *** *** ***
Бір күн тұзын татқанға, қырық күн сәлем.
*** *** *** ***
Жауызға айтқан жылы сөз —
Суға жазған сертпен тең.
*** *** *** ***
Өзім асыраған күшігім өзімді қапты.
*** *** *** ***
Қадіріңді білмеске
Қадамыңды көтерме.
*** *** *** ***
Бөрі баласын асырағанмен ит болмас.
*** *** *** ***
Таршылықты көрмесең кемшілікті білмессің.
*** *** *** ***
Өзі болған қыз төркінін танымайды.
*** *** *** ***
Ашаршылықта жеген құйқаның дәмі кетпейді.
*** *** *** ***
Саңырауға сәлем берсең "атаңның басы" дер.
*** *** *** ***
Есекті отқа айдасаң, боққа қашар.